Hałas


Hałas słyszalny i infradźwiękowy

Anna Kaczmarska
Witold Mikulski

    Jak wynika z pomiarów przeprowadzonych w ramach realizacji projektu PCZ 15-21, hałas jest  jednym z fizycznych czynników uciążliwych w środowisku pracy w pomieszczeniach biurowych. Hałas w pomieszczeniach biurowych różni się od hałasu występującego w przemyśle. Jego poziomy są zazwyczaj znacznie niższe od wartości dopuszczalnej określonej ze względu na ochronę słuchu (85 dB). Na ogół więc nie rozpatruje się możliwości uszkodzenia słuchu w wyniku ekspozycji zawodowej na hałas, lecz zwraca się uwagę na pozasłuchowe skutki działania hałasu. Hałas występujący na stanowiskach pracy biurowej może powodować rozproszenie uwagi, uczucie nadmiernego zmęczenia i stres, co w konsekwencji ma wpływ na jakość i wydajność pracy umysłowej wymagającej koncentracji.

    Ocena narażenia na hałas na stanowiskach pracy polega przede wszystkim na porównywaniu zmierzonych lub obliczonych wielkości akustycznych z wartościami najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN). W ramach badań oceniano hałas słyszalny i hałas infradźwiękowy.

    Do oceny na stanowiskach pracy zlokalizowanych w budynkach biurowych w odniesieniu do hałasu słyszalnego stosuje się odrębne wartości dopuszczalne, określone w normie PN-N-01307:1994 [23], według kryterium możliwości realizacji przez pracownika jego podstawowych zadań.

    W pomieszczeniach przeznaczonych do przebywania ludzi w budynkach użyteczności publicznej (w tym w pomieszczeniach biurowych i do pracy umysłowej) oceniany jest również hałas słyszalny przenikający do pomieszczenia od wszystkich źródeł łącznie (w tym od wyposażenia technicznego budynku oraz innych urządzeń w budynku i poza nim). Wartości dopuszczalne dla tego hałasu określone są w polskiej normie technicznej PN-B-02151/02:1987 [22]). Problem uciążliwości hałasu pochodzącego od wyposażenia technicznego budynku (np. od systemu klimatyzacji, dźwigów osobowych, urządzeń rozsyłania sieci informatycznej itp.) może dotyczyć nawet najnowszych budynków biurowych.

    W ramach badań orientacyjnie kontrolowano także hałas zewnętrzny, pochodzący głównie od ruchu ulicznego. Występowanie w tym zakresie przekroczeń wartości dopuszczalnych (określonych w rozporządzeniu ministra ochrony środowiska [14]) stwierdzono tylko w odniesieniu do dwóch budynków (badano 5 budynków) zlokalizowanych przy bardzo ruchliwych ulicach.

    Również hałas infradźwiękowy należy do szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy i życia człowieka. Obowiązujące w środowisku pracy (przede wszystkim w warunkach przemysłowych) wartości dopuszczalne hałasu infradźwiękowego (wartości NDN), zawarte w rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy [13], są ustalone ze względu na szkodliwość tego hałasu dla zdrowia (głównie oddziaływanie infradźwięków na słuch i cały organizm).

    Obecnie brak jest kryterium dotyczącego uciążliwości hałasu infradźwiękowego i niskoczęstotliwościowego w środowisku pracy. Szczególnie mocno jest to dostrzegane na stanowiskach pracy, na których wykonywane są prace koncepcyjne bądź wymagana jest silna koncentracja. Jak wynika z pomiarów dokonanych w ramach realizacji projektu PCZ 15-21, na stanowiskach pracy nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych w zakresie hałasu infradźwiękowego. Zanotowano jednak skargi pracowników na uciążliwość spowodowaną przez ten rodzaj hałasu, pochodzący głównie od urządzeń klimatyzacyjnych.

    Uwzględniając powyższe, w monografii (poniżej) przedstawiono procedurę badawczą do pomiaru hałasu słyszalnego i hałasu infradźwiękowego w pomieszczeniach biurowych.

Więcej informacji w monografii pt.
Zespół Chorego Budynku. Ocena Parametrów Środowiska Pracy, pod redakcją Elżbiety Jankowskiej i Małgorzaty Pośniak, CIOP-PIB, Warszawa 2007.

 
Nowości wydawnicze

do nowych wymagań prawa pracy. Poradnik, - J. Karpowicz, K. Gryz, 2018 r.

więcej