Opisy zagrożeń zawodowych
CZYNNIKI MECHANICZNE
 
ZAGROŻENIA MECHANICZNE
 

Zagrożenia mechaniczne to ogólne określenie tych czynników fizycznych, które mogą być przyczyną urazów powodowanych mechanicznym działaniem na człowieka różnych elementów, np. części maszyn, narzędzi, obrabianych przedmiotów, wyrzucanych materiałów stałych lub płynnych. Do podstawowych zagrożeń mechanicznych zaliczamy zagrożenia zgnieceniem, zmiażdżeniem, przecięciem lub odcięciem; wplątaniem; wciągnięciem lub pochwyceniem; uderzeniem; przekłuciem lub przebiciem; starciem lub obtarciem; wytryskiem cieczy o wysokim ciśnieniu (zagrożenie wytryskiem) a także poślizgnięciem i potknięciem.
Zagrożenia te mogą występować zarówno podczas normalnego (ustalonego przez projektanta i /lub producenta) funkcjonowania maszyny lub innego przedmiotu pracy oraz powstawać wskutek zakłóceń powodujących naruszenie normalnych warunków ich funkcjonowania prowadzących do defektów, uszkodzeń, lub awarii maszyn i często trudnych do przewidzenia następstw.         


 

Najważniejsze uregulowania prawne UE stosujące się ochrony przed czynnikami mechanicznymi

Odniesienia do DYREKTYW UE


  1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199 poz. 1228 zmiana Dz. U. z 2011r. Nr 1124 poz.701) transponuje do prawa polskiego Dyrektywy: 2006/42/WE :i 2009/127/WE

  2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 zmiana Dz. U. z 2003r Nr 178, poz. 1745) transponuje do prawa polskiego Dyrektywy: 89/655/EWG, 95/68/WE i 2001/45/WE, których tekst jednolity stanowi dyrektywa 2009/104 /WE.
  3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47 poz.401)


NORMY TECHNICZNE

 

    1. PN-EN ISO 12100:2012 Bezpieczeństwo maszyn - Ogólne zasady projektowania - Ocena ryzyka i zmniejszanie ryzyka
    2. PN-EN ISO 13857:2010 - Bezpieczeństwo maszyn - Odległości bezpieczeństwa uniemożliwiające sięganie kończynami górnymi i dolnymi do stref niebezpiecznych
    3. PN-EN 349+A1:2010 - Bezpieczeństwo maszyn - Minimalne odstępy zapobiegające zgnieceniu części ciała człowieka.
    4. PN-EN 547-1:2000 Wymiary ciała ludzkiego. Zasady określania wymiarów wymaganych dla otworów wejść i dojść w maszynach.
    5. PN-EN 547-2:2000 Wymiary ciała ludzkiego. Zasady określania wymiarów otworów dostępu w maszynach.
    6. PN-EN 547-3:2000 Wymiary ciała ludzkiego. Dane antropometryczne dla wejść i dojść oraz otworów dostępu w maszynach.
    7. PN-EN 894-4;2010 Bezpieczeństwo maszyn- Wymagania ergonomiczne dotyczące projektowania wskaźników i elementów sterowniczych. Część 4:Umiejscowienie i rozmieszczenie wskaźników i elementów sterowniczych
    8. PN-EN 953:2009 Bezpieczeństwo maszyn. Osłony. Ogólne wymagania dotyczące projektowania i budowy osłon stałych i ruchomych.
    9. PN-EN 981:2002 Maszyny. Bezpieczeństwo - System dźwiękowych i wizualnych sygnałów niebezpieczeństwa oraz sygnałów informacyjnych;
    10. PN-EN 1005-2+A1: 2010 Bezpieczeństwo maszyn. Możliwości fizyczne człowieka. Część 2: Ręczne przemieszczanie maszyn i ich części;
    11. PN-EN 1005-5:2007 Maszyny. Bezpieczeństwo. Możliwości fizyczne człowieka. Część 5: Ocena ryzyka dotycząca czynności wykonywanych dużą częstością powtórzeń
    12. PN-EN 1037+A1: 2010Maszyny. Bezpieczeństwo. Zapobieganie niespodziewanemu uruchomieniu.
    13. PN-EN 1760-1:2002P Bezpieczeństwo maszyn – Urządzenia ochronne czułe na nacisk. Cz. 1: Ogólne zasady projektowania oraz badań mat i podłóg
    14. PN-EN 1760-2:2009P Bezpieczeństwo maszyn – Urządzenia ochronne czułe na nacisk. Cz. 2: Ogólne zasady projektowania oraz badań obrzeży i listew czułych na nacisk
    15. PN-EN 1760-3:2009P Bezpieczeństwo maszyn – Urządzenia ochronne czułe na nacisk. Cz. 2: Ogólne zasady projektowania oraz badań zderzaków, płyt, linek i podobnych urządzeń. czułych na nacisk
    16.  PN-EN 60204-1:2010P Bezpieczeństwo maszyn – Wyposażenie elektryczne maszyn. Cz.1 Wymagania ogólne
    17. PN-EN 61496-1: 2014-02 Bezpieczeństwo maszyn – Elektroczułe wyposażenie ochronne. Cz.1: Wymagania ogólne i badania
    18. PN-EN 61496-2:2014-02 Bezpieczeństwo maszyn -- Elektroczułe wyposażenie ochronne -- Część 2: Wymagania szczegółowe dotyczące wyposażenia wykorzystującego aktywne optoelektroniczne urządzenia ochronne (AOPD)
    19. PN-EN 61496-3: 2004  Bezpieczeństwo maszyn – Elektroczułe wyposażenie ochronne. Cz3 Wymagania szczegółowe dotyczące aktywnych optoelektronicznych urządzeń ochronnych reagujących  na rozproszone promieniowanie odbite (AOPDDR)
    20. PN-EN 62061:2008/A1;2013-06E Bezpieczeństwo maszyn – Bezpieczeństwo funkcjonalne elektrycznych, elektronicznych i programowalnych systemów sterowania związanych z bezpieczeństwem
    21. PN- EN ISO13849-2:2013-02 Bezpieczeństwo maszyn. Elementy systemów sterowania związane z bezpieczeństwem. Część 1: Ogólne zasady projektowania.
    22. PN-EN ISO 13850:2012. Bezpieczeństwo maszyn –Zatrzymanie awaryjne – Zasady projektowania.
    23. PN-EN ISO 13855:2010 Bezpieczeństwo maszyn – Umiejscowienie wyposażenia ochronnego ze względu na prędkości zbliżania części ciała człowieka
    24. PN- EN ISO13849-1:2016-04 Bezpieczeństwo maszyn. Elementy systemów sterowania związane z bezpieczeństwem. Część 2: Walidacja
    25. PN-EN ISO 13850:2012. Bezpieczeństwo maszyn –Zatrzymanie awaryjne – Zasady projektowania.
    26. PN-EN ISO 13857:2010 - Bezpieczeństwo maszyn - Odległości bezpieczeństwa uniemożliwiające sięganie kończynami górnymi i dolnymi do stref niebezpiecznych
    27. PN- EN ISO14119: 2014-03 Bezpieczeństwo maszyn- Urządzenia blokujące sprzężone z osłonami- Zasady projektowania i doboru.
    28. PN-EN ISO 14122-1/A1:2010  Maszyny Bezpieczeństwo – Stałe środki dostępu do maszyn Cz.1: Dobór stałych środków dostępu między dwoma poziomami
    29. PN-EN ISO 14122-2/A1:2010 Maszyny. Bezpieczeństwo – Stałe środki dostępu do maszyn. Cz. 2: Pomosty robocze i przejścia.
    30. PN-EN ISO 14122-3/A1:2010 Maszyny. Bezpieczeństwo – Stałe środki dostępu do maszyn. Cz. 3: Schody, schody drabinowe i balustrady.
    31. PN-EN ISO 14122-4/A1:2010 Maszyny. Bezpieczeństwo – Stałe środki dostępu do maszyn. Cz. 4: Drabiny stałe.
    32. PN-EN ISO 14738:2009 Bezpieczeństwo maszyn– Wymagania antropometryczne dotyczące projektowania stanowisk pracy przy maszynie
    33. PN-EN 61310-1:2009 Bezpieczeństwo maszyn. Wskazywanie, oznaczanie sterowanie. Wymagania dotyczące sygnalizacji wizualnej, akustycznej i wyczuwalnej dotykiem.
    34. PN-EN 61310-2:2010 Bezpieczeństwo maszyn. Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie. Wymagania dotyczące oznaczania.
    35. PN-EN 61310-3:2002 Bezpieczeństwo maszyn. Wskazywanie, oznaczanie i sterowanie. Wymagania dotyczące umiejscowienia i działania elementów sterowniczych

 

 

PUBLIKACJE


Gierasimiuk J., Karski H.: Elektryczne wymagania dotyczące eksploatowanych maszyn i urządzeń technicznych wynikające z dyrektywy nr 89/655/EEC oraz dodatkowo z dyrektywy dotyczącej sprzętu elektrycznego nr 73/23/EEC+93/68/EC, (W: "Problematyka bezpiecznego użytkowania maszyn i innych urządzeń technicznych") GIP, Wrocław, 2003

M. Dąbrowski: Frezarki dolnowrzecionowe do drewna. Bezpieczeństwo konstrukcji wyposażenia oraz użytkowania, CIOP, Warszawa, 2001


K. Myrcha, J. Gierasimiuk: Wykorzystanie technologii wirtualnej rzeczywistości do analizy zagrożeń mechanicznych, VI Międzynarodowa Konferencja CAXMAN "Postęp Techniczny w Praktyce", Grecja, 2003

K. Myrcha, J. Gierasimiuk, J. Czynniki mechaniczne. Ocena Ryzyka Zawodowego 2. STER- Wspomaganie komputerowe, Warszawa, CIOP, 2000

K. Myrcha, D. Kalwasiński,A Skoniecki ,Modelowanie komputerowe dla celów profilaktyki zagrożeń mechanicznych. Przegląd Mechaniczny nr 11 z 2004 r

K. Myrcha, D. Kalwasiński, A Skoniecki , System komputerowy do modelowania stanowisk pracy. III Krajowa konferencja MiS-3 MODELOWAIE i SYMULACJA, 21-25 czerwca 2004r., Kościelisko

K. Myrcha, J. Gierasimiuk, Ryzyko zawodowe spowodowane zagrożeniami mechanicznymi. XX Międzynarodowe Seminarium Wykładowców Ergonomii, 19-22 września 2004 r., Poznań – Białowieża

K. Myrcha, D. Kalwasiński, A Skoniecki Symulacja zagrożeń wypadkowych z zastosowaniem VR. Przegląd Mechaniczny nr 11 z 2004 r