Profilaktyka dolegliwości mięśniowo-szkieletowych związanych z wykonywaną pracą

Choroby układu mięśniowo-szkieletowego należą do najczęstszych problemów zdrowotnych w Unii Europejskiej związanych z wykonywaną pracą. Według Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy występowanie takich problemów zdrowotnych zauważa u siebie nawet 25% pracowników [http://osha.europa.eu/pl/topics/msds/facts_html].

Dane z 5. Europejskiego Przeglądu Warunków Pracy  wskazują, że aż 46% pracujących Europejczyków przyjmuje niewygodną lub powodującą ból pozycję ciała przez co najmniej 1/4 czasu pracy, 62% z nich narażonych jest na powtarzalne ruchy dłoni i ramion (przez co najmniej 1/4 czasu pracy), a 35% na przenoszenie lub przesuwanie ciężkich ładunków [1]. W Polsce, według danych ZUS, w ciągu ostatnich lat choroby układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej stanowią trzecią co do częstości występowania przyczynę całkowitej niezdolności do pracy (15%) - tuż po chorobach układu krążenia (21%) oraz chorobach psychicznych (16%), [2].

Styl życia, w tym brak aktywności fizycznej, charakter wykonywanej pracy, narażenie na drgania mechaniczne, są uważane za typowe czynniki prowadzące do powstawania dolegliwości mięśniowo-szkieletowych. Wśród czynników ryzyka związanych z wykonywaną pracą wymienia się również użycie znacznej siły (podnoszenie, przenoszenie, ciągnięcie ładunków), obciążenie statyczne, powtarzalność ruchów oraz wymuszoną pozycję ciała [3].

Dostępne badania epidemiologiczne wskazują, że regularna aktywność fizyczna korzystnie wpływa na psychofizyczny stan zdrowia człowieka. Coraz więcej jest dowodów świadczących o znaczeniu aktywności fizycznej w zapobieganiu chorobom układu krążenia, a w szczególności chorobie wieńcowej, nadciśnieniu tętniczemu i udarowi mózgu [4]. Aktywność fizyczna odgrywa znaczną rolę w zapobieganiu nadwadze, otyłości [5], w profilaktyce cukrzycy typu II [6], osteoporozy [7], a także depresji [8]. Potwierdzony naukowo jest również pozytywny wpływ aktywności fizycznej na zmniejszanie dolegliwości bólowych w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego [9].

W serwisie poruszono tematykę występowania zaburzeń mięśniowo-szkieletowych związanych z wykonywaną pracą oraz profilaktykę tych dolegliwości w zakresie aktywności fizycznej prowadzonej w środowisku pracy.

______________________

Autor:  dr hab. inż. DANUTA ROMAN-LIU, prof. nadzw. CIOP-PIB

Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Źródło: Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka, 1/2012 s. 8-11

PIŚMIENNICTWO

[1]   EUROFOUND European Working Condition Survey 2010 (Fifth European Working Condition Syrvey 2010) http://www.eurofound.europa.eu/surveys/smt/ewcs/ results.htm

[2]   ZUS - Departament Statystyki i Prognoz Aktualnych. Absencja chorobowa w 2010 roku. Warszawa 2011; http:// www.zus.pl/files/Absencja2010.pdf

[3]    Roman-Liu D. Narażenie na powstawanie dolegliwości mięśniowo-szkieletowych w krajach Unii Europejskiej. „Bezpieczeństwo Pracy" 2008,446,11:16-20

[4]    WHO: Global atlas on cardiovascular disease prevention and control. Published by the World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization. France, 2011

[5]    Fogelholm M., Kukkonen-Harjula K. Does physical activityprevent weightgain - a systematicreview. "Obesity Reviews" 2000,1:95-111

[6]    Manson JE et al. A prospectivestudy of exercise andincidence of diabetes among US male physicians. "Journal of the American Medical Association" 1992, 268:63-67

[7]    Vuori I.M. Health benefits of physical activity with special reference to interaction with diet. "Public Health Nutr." 2001,4:517-528

[8]    Brosse A.L., Sheets E.S., Lett H.S., Blumenthal J.A. Exercise and the treatment of clinical depression in adults: recent findings and future directions. "Sports Med." 2002,32:741-760

[9]     Bauman A., Bull F, Chey Y., Craig C.L., Ainsworth B.E., Sallis J.F i in. The International prevalence study on physical activity: results from 20 countries. "Int. J. Behav. Nutr. Phys. Act." 2009,6:1-11

[10]    Hartvigsen J, Leboeuf-Yde Ch, Lings S, Corder EH Is sitting-while-at-work associa-ted with lowback pain?A systematic, critical literature review. "Scand J Public Health" 2000,28:230-239