PROBLEMY ZAWODOWE PRACOWNIKÓW STARSZYCH
Informacje ogólne
Starzenie się społeczeństwa postrzegane jest głównie jako proces demograficzny, wpływający na politykę ludnościową oraz generujący określone problemy organizacyjne i koszty ekonomiczne państwa czy jednostki, związane z zapewnieniem skutecznego systemu opieki nad osobami starszymi. W Polsce, w związku z toczącą się w ostatnich latach debatą na temat systemu emerytalnego, rośnie powszechność wiedzy dotyczącej zmian struktury wiekowej społeczeństwa, w tym szczególnie jego części pracującej. Odsetek ludzi starszych w aktywnej zawodowo części społeczeństwa będzie wzrastał nie tylko z powodów demograficznych, lecz także ze względu na zmiany wprowadzone w ramach reformy ubezpieczeń społecznych, które zakładają, że wysokość świadczeń emerytalnych będzie ściśle związana z liczbą przepracowanych lat i będzie wzrastała wraz z każdym rokiem przepracowanym po osiągnięciu wieku emerytalnego [Ustawa z dnia 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i o ubezpieczeniu społecznym (Dz.U. 1996 nr 100, poz. 461) ]. Będzie więc można zaobserwować tendencję do wydłużania aktywności zawodowej poza ustawowy wiek emerytalny (obecnie w Polsce 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn).
Tym istotniejsze staje się poznanie czynników środowiska pracy i cech pracy, które mogą przedwcześnie obniżać zdolność do pracy. Według Ilmarinena [Aging and Work: the role of ergonomics for maintaining work ability during aging. W: Advances in industrial ergonomics and safety pod redakcją Bittner A., Champney P., Taylor &Francis, 1995 ] czynniki środowiska pracy z jednej strony wpływają na jakość życia mierzoną ograniczeniami w codziennej aktywności, a z drugiej – jakość życia w tzw. trzecim wieku może być lepsza przez poprawę warunków pracy w okresie aktywności zawodowej człowieka.
Serwis niniejszy stanowi część materiału dotyczącego aktywności zawodowej osób starszych, opracowanego między innymi na podstawie wyników badań przeprowadzonych w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym w ramach projektu celowego zamawianego pt. „Aktywność zawodowa pracowników w aspekcie starzejącego się społeczeństwa”.