Słyszałem, że są jakieś zmiany w zakresie powstania, ustania oraz przywrócenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 grudnia 2017 r.

1 grudnia 2017 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 29 września 2017 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy chorób zawodowych.

Od 1 grudnia 2017 r. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje tylko takiej osobie, która nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) lub nie spełnia warunków do jej uzyskania. Tym samym brak ustalonego prawa do emerytury, bądź niespełnianie warunków niezbędnych do jej uzyskania jest jednym z warunków nabycia prawa do renty. Pozostałe warunki zostają bez zmian. Nowe zasady dotyczą wniosków o rentę z tytułu niezdolności do pracy zgłoszonych od 1 grudnia 2017 r.

Emerytura z FUS to emerytura powszechna (przyznana na wniosek lub z urzędu), emerytura przyznana w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny (np. emerytura częściowa, emerytura górnicza, w tym emerytura górnicza bez względu na wiek, emerytura nauczycielska przyznana na podstawie Karty Nauczyciela, czy też emerytura wcześniejsza dla matek opiekujących się dziećmi).

Za emeryturę z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ZUS uważa emerytury pomostowe oraz nauczycielskie świadczenia kompensacyjne.

Oznacza to, że nie zostanie przyznana renta z tytułu niezdolności do pracy, jeśli osoba zainteresowana ma już ustalone prawo do emerytury z FUS lub spełnia warunki do jej uzyskania. W takim przypadku, jeżeli zostanie złożony wniosek o emeryturę, ZUS nie będzie badać pozostałych warunków wymaganych do przyznania tej renty i wyda decyzję odmowną. Jeśli dana osoba nie pobiera jeszcze emerytury z FUS, ale spełnia do niej warunki, zostanie poinformowana o możliwości ubiegania się o emeryturę.

Przykład: P Małgorzata ma ustalone prawo do emerytury od 11 sierpnia 2017 r. 25 stycznia 2018 r. zgłasza wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. P Małgorzata nie ma prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ ma ustalone prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Od 1 grudnia 2017 r. wprowadzono przepis, zgodnie z którym prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustaje z dniem, od którego została przyznana emerytura z FUS.

Oznacza to, że jeśli dana osoba ma już przyznaną rentę z tytułu niezdolności do pracy, a po 30 listopada 2017 r. przyznana zostanie emerytura (z urzędu lub na wniosek), to natychmiast stracone zostaje prawo do tej renty.

Przykład: P Elżbieta (urodzona 10 grudnia 1957 r.) ma prawo do renty z tytułu niezdolności do prac ustalone od 2011 r. na stałe. W grudniu 2017 r. złożyła wniosek o emeryturę. P Elżbiecie ZUS ustali prawo do emerytury od ukończenia powszechnego wieku emerytalnego (60 lat), tj. od 10 grudnia 2017 r. Jednocześnie od dnia ustalenia prawa do emerytury, p. Elżbieta utraci prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Wiesława Lempska

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

BP 2/2018