Czynniki zagrożeń zawodowych
OŚWIETLENIE

 

Klasyfikacja modelowych rozwiązań odzieży ostrzegawczej doposażonych w źródła światła bezpośredniego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2020 str. 12-17

mgr inż. Krzysztof Łężak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

Standardowa odzież ostrzegawcza dotychczas stosowana w praktyce zawodowej i pozazawodowej, w przypadku braku oświetlenia kierunkowego nie zapewnia widzialności jej użytkownika. Czynnikiem, który może wpłynąć na poprawę właściwości ochronnych odzieży ostrzegawczej może być doposażenie jej w źródła światła bezpośredniego, emitujące promieniowanie widzialne. Na rynku od kilku lat zaczęły się pojawiać wyroby odzieżowe wyposażone w różnego rodzaju źródła światła, jednak jak dotąd nie ma znormalizowanych metod badań i wymagań dla tego typu odzieży. Aby stworzyć możliwości oceny takiej odzieży, przeprowadzono badania fotometryczne i użytkowemodelowych rozwiązań odzieży o intensywnej widzialności z aplikacją elementów świecących. Na podstawie analizy otrzymanych wyników zaproponowano podstawową klasyfikację tego typu odzieży w zakresie minimalnych wymagań luminancji emitowanego z niej światła z oraz kryteria jej oceny.



Oświetlenie pomieszczeń biurowych z komputerami
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 8/2019 str. 10-12

mgr inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Praca biurowa polega przede wszystkim na wykonywaniu czynności związanych z obsługą komputera czy laptopa, w których bardzo istotną rolę odgrywa narząd wzroku. Pracownicy spędzają obecnie w pomieszczeniach biurowych 8 i więcej godzin dziennie. W związku z tym oświetlenie pomieszczeń, w których znajdują się komputery, powinno zapewnić wykonywanie typowych prac biurowych w sposób efektywny. Przy projektowaniu oświetlenia należy uwzględnić odpowiednią widoczność zadania wzrokowego, ale równie ważna jest dbałość o właściwe oświetlenie całego pomieszczenia. Dlatego nie tylko należy zapewnić prawidłowe (spełniające wymagania normy oświetleniowej [PN-EN 12464-1:2012 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach.]) oświetlenie zadania wzrokowego, ale również zwrócić uwagę na otoczenie świetlne, które musi zagwarantować pracownikom wygodę widzenia, odpowiednią wydolność wzrokową oraz bezpieczeństwo1. Oczywiście oba te aspekty powinny ze sobą współgrać, tak aby stworzyć zarówno stymulujące (pobudzające) warunki do pracy, jak i dobrą widoczność zadania wzrokowego. Jeżeli oświetlenie spełnia również aspekt energooszczędności, to można uznać, że w pomieszczeniu spełnione zostały podstawowe cele oświetleniowe.



Warunki pracy w wybranych pomieszczeniach szpitala – wyniki badań pilotażowych hałasu, oświetlenia i mikroklimatu
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2018 str. 17-21

dr inż. Bożena Smagowska dr hab. inż. Dariusz Pleban prof. nadzw. CIOP-PIB dr inż. Andrzej Sobolewski mgr inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule zamieszczono ocenę trzech czynników fizycznych środowiska pracy, tj. hałasu, oświetlenia i mikroklimatu w wybranych pomieszczeniach szpitala. Pomieszczenia do badań zostały wytypowane we współpracy z pracownikami służby bhp. Pomiary wielkości charakteryzujących hałas, oświetlenie i mikroklimat przeprowadzono w sali operacyjnej oraz pomieszczeniach sterylizacji i patomorfologii. W tym celu zastosowano metody pomiarowe określone w normach.

Na podstawie wyników badań pilotażowych stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu w zakresie uciążliwości oraz konieczność poprawy natężenia oświetlenia w sali operacyjnej, pomieszczeniu sterylizacji oraz pracowni histologicznej. W odniesieniu do mikroklimatu w sali operacyjnej oraz pomieszczeniach sterylizacji spełnione są wymagania komfortu termicznego przy założeniu małej aktywności fizycznej pracowników, natomiast w pomieszczeniu patomorfologii istnieje konieczność zmian w zakresie tego czynnika.



Rodzaje oświetlenia awaryjnego i cele jego stosowania
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2017 str. 24-28

mgr inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono wymagania dotyczące stosowania systemów oświetlenia awaryjnego zawarte w aktualnych przepisach prawnych, z uwzględnieniem zapisów znowelizowanej normy PN-EN 1838 z 25 listopada 2013 r. Dokonano interpretacji niektórych, niezbyt jednoznacznych, zapisów zawartych w normach przedmiotowych, a także omówiono rozbieżności pomiędzy wymaganiami zawartymi w różnych dokumentach prawnych. Zaprezentowano podział oświetlenia awaryjnego oraz omówiono cele, wymagania i przykładowe zastosowania poszczególnych rodzajów oświetlenia ewakuacyjnego: oświetlenia dróg ewakuacyjnych, strefy otwartej (zapobiegające panice) i oświetlenia strefy wysokiego ryzyka. Przedstawiono także ogólne zasady umieszczania opraw oświetlenia ewakuacyjnego.



Przegląd wybranych krajowych przepisów prawnych dotyczących oświetlenia awaryjnego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 8/2017 str. 14-17

mgr inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule zaprezentowano najważniejsze informacje zamieszczone w aktualnych ustawach, rozporządzeniach oraz polskie normy dotyczące instalacji oświetlenia awaryjnego. Przedstawiono  – zawarty w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury – wykaz pomieszczeń, w których należy stosować oświetlenie ewakuacyjne oraz wymagania techniczne, jakie mają spełniać te instalacje. Omówiono dwie ustawy oraz dwa rozporządzenia, z których wynika m.in. konieczność uzgadniania projektów instalacji oświetlenia ewakuacyjnego czy obowiązek uzyskania dopuszczenia do użytkowania opraw oświetlenia awaryjnego.

Na podstawie analizy norm określono podstawowe funkcje oświetlenia ewakuacyjnego, omówiono podział systemów oświetlenia awaryjnego oraz wymieniono grupę norm dotyczących symboli graficznych, barw i znaków bezpieczeństwa.



Ocena olśnienia na zewnętrznych stanowiskach pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2016 str. 12-15

dr hab. inż. Agnieszka Wolska, prof. CIOP-PIB Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy dr hab. inż. Dariusz Sawicki, prof. PW Politechnika Warszawska, Instytut Elektrotechniki Teoretycznej i Systemów Informacyjno-Pomiarowych

Słaba widoczność spowodowana olśnieniem uznawana jest za jedną z pośrednich przyczyn wypadków przy pracy, w szczególności na zewnętrznych stanowiskach pracy, kiedy wykonuje się prace po zmierzchu. W celu poprawy warunków pracy wzrokowej i ograniczenia zagrożenia wypadkowego związanego z olśnieniem na zewnętrznych stanowiskach pracy konieczne jest dokonywanie odpowiedniej oceny olśnienia. W artykule przedstawiono opracowaną w CIOP-PIB  metodę oceny olśnienia polegającą na subiektywnej ocenie odczuwanego olśnienia przez pracowników oraz obiektywnym wyznaczeniu wskaźnika olśnienia GR na podstawie pomiaru rozkładu luminancji.



Przystosowanie oświetlenia elektrycznego środowiska pracy dla osób słabowidzących
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2015 str. 23-27

mgr inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono zagadnienia dotyczące przystosowania obiektów, pomieszczeń i stanowisk pracy znajdujących się zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków w zakresie oświetlenia elektrycznego dla osób słabowidzących. Polega ono na odpowiednim dobraniu parametrów oświetlenia, takich jak: natężenie i równomierność oświetlenia, wskaźnik oddawania barw, barwa światła (temperatura barwowa), olśnienie, a także migotanie, tętnienie światła oraz efekt stroboskopowy w zależności od rodzaju niepełnosprawności wzroku. Ze względu na brak w aktualnych normach oświetleniowych szczegółowych wymagań dotyczących powyższych parametrów, zaproponowano zalecenia oraz rozwiązania techniczne mające na celu poprawę warunków pracy osób słabowidzących. Szczególną uwagę zwrócono na konstrukcję i parametry techniczne opraw oświetlenia miejscowego. Przedstawiono także zagadnienia dotyczące oświetlenia elektrycznego kabin dźwigów osobowych. Zaprezentowano również przykłady udogodnień poprawiających jakość oświetlenia w pomieszczeniach i na stanowiskach pracy dla tej grupy osób.



Badanie cech użytkowych inteligentnych systemów sterowania oświetleniem
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 3/2008 str. 13-17

Dr Inż. Agnieszka Wolska, Mgr Inż. Marek Stefański Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Przy wyborze systemu sterowania oświetleniem dla danego budynku, rodzaju pomieszczenia i wykonywanych w nim zadań powinny być brane pod uwagę parametry użytkowe systemu zapewniające pracownikom bezpieczeństwo i komfort widzenia, a nie tylko jego cena i aspekt energooszczędności. Artykuł ma na celu przedstawienie wybranych wyników badań dwóch systemów sterowania oświetleniem: A (z czujnikiem światła odbitego od płaszczyzny roboczej) i B (z czujnikiem światła dziennego). Porównywanymi cechami użytkowymi obu systemów są: utrzymywanie przez system zadanego poziomu natężenia oświetlenia mieszanego oraz reakcje systemu na zmiany dynamiczne oświetlenia dziennego. Wyniki badań cech użytkowych systemów z różnymi czujnikami światła wskazują na znaczące różnice. Porównując badane cechy użytkowe można stwierdzić, że lepszym, spośród badanych, był systemem cyfrowy B. Charakteryzuje się on większą niezawodnością i szybkością działania, powtarzalnością wysterowania stateczników, dobrym utrzymywaniem zaprogramowanego poziomu natężenia oświetlenia i energooszczędnością. Jednak wybór systemu sterowania oświetleniem zleży od wielu czynników, spośród których najważniejsze zostały przedstawione w artykule.



Diody świecące jako źródła światła
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 12/2007 str. 24-27

Mgr Inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule przedstawiono przykładowe zastosowania diod świecących małej mocy, ich historię rozwoju oraz ogólną zasadę działania, a także omówiono sposoby wytwarzania światła białego w tych diodach.



Zasady eksploatacji oświetlenia awaryjnego
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2006 str. 24-27

Mgr Inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W artykule omówiono rodzaje opraw oraz sposoby zasilania stosowane w systemach oświetlenia awaryjnego. Zwrócono również uwagę na wymóg prawny dotyczący przeprowadzania testów poprawności działania oraz wykonywania przeglądów technicznych i czynności konserwacyjnych wraz z prowadzeniem stosownego dziennika.



Oświetlenie awaryjne - wymagania
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/2006 str. 20-24

Mgr Inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W celu zapobiegania nagłym zanikom oświetlenia elektrycznego w określonych obiektach konieczne jest stosowanie oświetlenia awaryjnego. W artykule przedstawiono wymagania zawarte w aktach prawnych oraz w najnowszych normach z tej dziedziny. Omówiono w sposób szczegółowy rodzaje i cele oświetlenia awaryjnego oraz zasady umieszczania opraw oświetlenia awaryjnego oraz znaków bezpieczeństwa.



Inteligentny system sterowania oświetleniem - przykłady rozwiązań i zastosowań
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 2/2006 str. 14-17

Dr Inż. Agnieszka Wolska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Inteligentny system sterowania oświetleniem to analogowy lub cyfrowy system sterowania, który dostosowuje poziom natężenia oświetlenia elektrycznego w rytm zmian poziomu światła dziennego dochodzącego do stanowiska pracy. Do podstawowych zalet przemawiających za stosowaniem inteligentnych systemów sterowania w oświetleniu należą: oszczędność energii, możliwość dostosowania pracy urządzeń elektrycznych do aktualnych potrzeb eksploatacyjnych, duża elastyczność systemów, realizacja odpowiedniego oświetlenia bez udziału człowieka, zwiększenie bezpieczeństwa i dostosowanie do potrzeb użytkownika. Podane w artykule przykłady systemów sterowania przemawiają jednoznacznie za wykorzystaniem inteligentnych systemów sterowania, a ich różnorodność pozwala na dopasowanie do indywidualnych wymagań określonych obiektów.



Problemy badania oświetlenia na stanowiskach pracy związane z wprowadzeniem nowej normy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2005 str. 11-13

Dr Inż. Agnieszka Wolska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Wprowadzenie nowej normy oświetleniowej PN-EN 12464-1: 2004: Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach spowodowało pojawienie się wielu problemów związanych zarówno z metodą wykonywania badań oświetlenia jak i przyjmowaniem odpowiednich wymagań oświetleniowych oraz interpretacją uzyskanych wyników pomiarów. Dlatego w artykule zasygnalizowano podstawowe problemy, co do których proponuje się pewne rozwiązania lub potrzebę ustalenia takich rozwiązań. Proponuje się również, aby w zakresie metody badań oświetlenia, tam gdzie jest to możliwe, kierować się zapisami zawartymi w PN-84/E-02033 Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym, przy uwzględnieniu dostosowania tej metody do nowych wymagań PN-EN.



Oświetlenie miejsc pracy we wnętrzach - stan prawny
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2005 str. 10-11

Dr Inż. Agnieszka Wolska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Chociaż zgodnie z zapisem ustawy o normalizacji stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne, to istnieje wiele takich przypadków, kiedy wymagania norm są obligatoryjne. Ma to miejsce, gdy Polskie Normy powołane są w przepisach prawnych, np. w rozporządzeniach. W świetle zapisów rozporządzenia o ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy oraz rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe wymagania normy PN-EN 12464-1:2004: Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach są dla pracodawcy wymaganiami obligatoryjnymi. W artykule omówiono akty prawne, z których wynika obowiązek pracodawcy do zapewnienia oświetlenia stanowisk pracy o parametrach zgodnych z normami oświetleniowymi.



Nowy sposób oświetlenia stanowisk pracy z przedmiotami połyskliwymi
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2005 str. 17-19

Mgr Inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Dr Inż. Krzysztof Zaremba Politechnika Białostocka Katedra Promieniowania Optycznego

Z przedmiotami połyskliwymi spotykamy się na co dzień. Elementy połyskliwe występują także na stanowiskach pracy. Prawidłowe oświetlenie takich stanowisk jest bardzo trudne, ze względu na występowanie olśnienia odbiciowego. W artykule przedstawiono rezultaty pracy badawczej mającej na celu opracowanie takiego systemu oświetleniowego, który wyeliminowałby to zjawisko oraz wyniki z weryfikacji tego systemu na rzeczywistym stanowisku ręcznego montażu rastrów.


Inteligentne systemy sterowania oświetleniem elektrycznym
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 11/2004 str. 15-19

Dr Inż. Agnieszka Wolska, Mgr. Inż. Robert Kosiński, Mgr. Inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Dążenie do zapewnienia właściwego oświetlenia oraz jak najmniejszego zużycia energii elektrycznej przez urządzenie oświetleniowe, przyczyniło się do rozwoju systemów sterowania oświetleniem, które zapewniają odpowiednie oświetlenie stanowisk pracy przy pełnym wykorzystaniu światła dziennego. Te nowoczesne systemy sterowania określa się często mianem inteligentnych. Artykuł przedstawia deklarowane przez producentów oraz przebadane eksperymentalnie cechy użytkowe inteligentnych systemów sterowania oświetleniem w aspekcie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sformułowane zostały również rady dla potencjalnych użytkowników tych systemów.



Oświetlenie miejsc pracy we wnętrzach - nowa norma oświetleniowa
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/2004 str. 6-10

Mgr. Inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W niniejszym artykule omówiono zakres nowej polskiej normy oświetleniowej, która jest tłumaczeniem normy europejskiej oraz wskazano na istotne różnice jakie ona wprowadza w stosunku do normy dotychczasowej.


Oświetlenie a wypadki przy pracy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/2003 str. 13-15

Dr Inż. Agnieszka Wolska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

"Według danych statystycznych niedostateczne oúwietlenie jest w Polsce jednym z częstszych zagrożeń występujących na stanowiskach pracy i z każdym rokiem wzrasta o około 10%. Jednak w praktyce oświetlenie jest pomijane jako czynnik ryzyka oraz wypadków przy pracy. Analiza opisów wypadków przy pracy, których pośrednią przyczyną było niewłaściwe oświetlenie umożliwiła stworzenie czterech różnych modeli drzew zdarzeń i błędów. Wyniki badań wskazują, że oświetlenie powinno być uwzględnianie jako ważny czynnik przy analizie wypadków przy pracy."


Oświetlenie miejscowe na stanowiskach o różnym charakterze pracy wzrokowej
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/2000 str. 25-29

Mgr Inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy Dr Inż. Krzysztof Zaremba Politechnika Białostocka

Oświetlenie miejscowe - jest to dodatkowe oświetlenie niektórych części przestrzeni, np. stanowiska pracy, sterowane niezależnie od oświetlenia ogólnego. Celem tego oświetlenia jest uwidocznienie szczegółów zadania wzrokowego przez zwiększenie natężenia oświetlenia i odpowiednie ukierunkowanie wiązki strumienia świetlnego w określony obszar.



Oświetlenie na placach budowy
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 10/1999 str. 6-10

Prof. Dr Hab. Inż. Władysław Dybczyński Politechnika Białostocka

Oświetlenie terenu budowy oraz poszczególnych, a zwłaszcza niestacjonarnych, stanowisk pracy powinno być tak zaprojektowane, aby pracownicy mogli swobodnie poruszać się po całym obszarze oraz widzieć wyraźnie przedmioty pracy wzrokowej podczas wykonywania określonych czynności. Oświetlenie terenów budowy wiąże się z następującymi rodzajami oświetlenia: - oświetleniem ogólnym - równomierne oświetlenie obszaru bez uwzględnienia szczególnych wymagań dotyczących oświetlenia niektórych jego części; - oświetleniem miejscowym - oświetlenie przedmiotu pracy wzrokowej z uwzględnieniem szczególnych potrzeb oświetleniowych (doświetlenie stanowiska obsługi np. z pilarką tarczową, betoniarką oraz przy wykonywaniu różnego rodzaju czynności wykończeniowych itp.). Wybór odpowiedniego rodzaju oświetlenia zależy od wymaganego poziomu natężenia oświetlenia oraz od wielkości pola powierzchni oświetlanej. Im większa powierzchnia powinna być w miarę równomiernie oświetlona, tym bardziej wskazane byłoby oświetlenie ogólne. Natomiast przy oświetlaniu małej powierzchni pracy wystarczające jest oświetlenie miejscowe, czyli oświetlenie tej powierzchni odpowiednio dobraną oprawą lub oprawami oświetleniowymi. Podczas prac pomocniczych i wykończeniowych wykonywanych na zewnątrz, w wielu przypadkach może wystarczyć doświetlenie miejscowe. (...)


Optymalne wykorzystanie światła dziennego w oświetleniu wnętrz
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 9/1999 str. 18-20

Dr Inż Jan Grzonkowski Instytut Elektroenergetyki, Politechnika Warszawska

Typowy rozkład natężenia oświetlenia dziennego we wnętrzach z oknami w jednej lub dwóch ścianach bocznych wskazuje, że problemem jest małe natężenie oświetlenia w głębi pomieszczenia przy oświetleniu okiennym jednostronnym i stosunkowo niskie natężenie w środku pomieszczenia oświetlonego oknami w dwóch ścianach równoległych. Tak więc racjonalne oświetlenie dzienne uzyskiwane w wyniku właściwej lokalizacji i konstrukcji budynku musi zapewniać dostatecznie wysoką wartość średnią oświetlenia dziennego i dostatecznie dużą jego równomierność.



Oprawy do oświetlania wnętrz (2)
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 7-8/1999 str. 6-9

Mgr Inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy

Pierwsza część artykułu (BP nr 6/99) została poświęcona zadaniom i elementom opraw oświetleniowych. W tej części omówione zostaną własności mechaniczne i eksploatacyjne opraw, a więc m.in.: stopień ochrony oprawy, rodzaj materiału podłoża do jej instalowania, sposób zamocowania oraz własności elektryczne. WŁASNOŚCI MECHANICZNE I EKSPLOATACYJNE OPRAW Stopień ochrony oprawy oświetleniowej (IP) Stopnie ochrony oprawy oświetleniowej przed przedostaniem się ciał stałych oraz wody określa się za pomocą odpowiednich symboli według kodów IP. Przyjęty system klasyfikacyjny obejmuje następujące rodzaje ochrony: a) ochrona osób przed zetknięciem się lub zbliżeniem do części niebezpiecznych oraz ochrona wyposażenia przed wnikaniem obcych ciał stałych; b) ochrona wyposażenia wewnątrz osłony przed szkodliwym wnikaniem wody. Oznaczenie określające stopień ochrony składa się z liter IP oraz następujących po nich dwóch cyfr (tzw. cyfry charakterystyczne) wskazujących zgodność z warunkami podanymi odpowiednio w tabelach l i 2. Pierwsza cyfra wskazuje stopień ochrony według punktu a, druga zaś wskazuje stopień ochrony według punktu b. Oznaczenie kodem IP stopnia ochrony przed wnikaniem ciał stałych, pyłu i wody, jeżeli jest to pożądane, może być uzupełnione dodatkowym symbolem. Użycie znaku X w kodzie IP oznacza opuszczoną w danym przykładzie cyfrę, ale na oprawie oświetleniowej producent podaje obie odpowiednie cyfry. Jeśli różne części oprawy mają odmienne stopnie ochrony IP, na tabliczce znamionowej podaje się najniższy z tych stopni, a na każdej z tych części - właściwy dla niej stopień. W tabeli 3 podano preferowane zastosowania opraw ze względów pozaoświetleniowych - w zależności od stopni ochrony IP. (...)



Oprawy do oświetlenia wnętrz (1)
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 6/1999 str. 11-12

Mgr Inż. Andrzej Pawlak Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

W skład urządzeń oświetleniowych wchodzą: źródła światła, oprawy oświetleniowe, elementy mocujące i instalacja elektryczna. Na wrażenia wzrokowe w oświetlanym wnętrzu mają wpływ: wyposażenie wnętrz oraz barwa ścian, sufitu i podłogi. Zasadniczym jednak elementem jest oprawa oświetleniowa. Oprawa oświetleniowa jest to urządzenie służące do rozsyłu, filtracji i przekształcania strumienia świetlnego jednego lub kilku źródeł światła, zawierające wszystkie elementy niezbędne do podtrzymania, mocowania i zabezpieczenia tych źródeł oraz zawierające w razie potrzeby obwody pomocnicze wraz z elementami potrzebnymi do ich podłączenia do sieci zasilającej. W związku z przytoczoną definicją, oprawa oświetleniowa charakteryzuje się właściwościami świetlnymi, mechanicznymi oraz elektrycznymi. W artykule tym zostaną omówione zadania i elementy opraw oraz właściwości mechaniczne i elektryczne. (...)



Zjawisko olśnienia przykrego - ograniczanie i sprawdzanie
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 4/1999 str. 2-7

Dr Inż. Agnieszka Wolska Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Olśnienie przykre objawia się uczuciem irytacji, niewygody lub bólu. Spowodowane jest występowaniem wysokiej wartości luminancji (jaskrawości) lub nierównomiernego jej rozkładu w polu widzenia. Powodem tego olśnienia może być bezpośrednia obserwacja źródeł światła (olśnienie bezpośrednie) lub obserwacja odbić źródeł światła od powierzchni odbijających w sposób kierunkowy lub przeważnie kierunkowy (olśnienie odbiciowe). Olśnienie przykre zależy głównie od luminancji źródła olśnienia oraz od czasu oddziaływania, gdyż w warunkach olśnienia przykrego, w danym wnętrzu możemy przebywać bardzo długo. Uniknięcie lub ograniczenie olśnienia przykrego we wnętrzach jest jednym z problemów oświetleniowych, często trudnym do rozwiązania w praktyce. Problem olśnienia powinien być rozwiązany na etapie projektowania oświetlenia, kiedy projektant - dysponując wszystkimi danymi na temat samego pomieszczenia, wielkości i rozmieszczenia stanowisk pracy oraz rodzaju wykonywanej czynności - powinien tak dobrać oprawy oraz je rozmieścić, aby to zjawisko nie występowało. Niestety, w praktyce podstawowym kryterium „dobrego oświetlenia" jest spełnienie wymagań normy w zakresie natężenia oświetlenia oraz jego równomierności, gdyż oba te parametry łatwo jest zmierzyć. Natomiast olśnienia nie da się zmierzyć. Można jedynie stwierdzić subiektywnie, że „światło razi" lub w pomieszczeniu jest „zbyt jasno". Taka sytuacja najczęściej ma miejsce w małych pomieszczeniach biurowych, gdzie z uwagi na pracę z komputerem zapewniany poziom natężenia oświetlenia wynosi 500 lx, a meble i ściany są białe. W rezultacie oprócz opraw oświetleniowych w otoczeniu występują wtórne źródła światła w postaci białych jaskrawych płaszczyzn ścian i mebli powodujących olśnienie przykre. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie metod oceny olśnienia przykrego. Międzynarodowy Komitet Oświetleniowy CIĘ przyjął, że luminancja źródła w kierunku obserwacji musi być większa niż 500-700 cd/m2 aby występowało olśnienie przykre. Na podstawie wielu badań eksperymentalnych stwierdzono, że olśnienie przykre mogą ograniczać: - obniżenie luminancji źródeł światła (okien, opraw oświetleniowych), - zmniejszenie powierzchni świecącej źródeł światła, - zwiększenie luminancji tła, na którym znajduje się źródło światła. (...)



Zdolność widzenia a oświetlenie
"Bezpieczeństwo Pracy - Nauka i Praktyka" 1/1999 str. 11-14

Dr Inż. Agnieszka Wolska Centralny Instytut Ochrony Pracy

Wiele przeprowadzonych badań wykazało, że wraz ze wzrostem kontrastu szczegółu zadania wzrokowego do jego tła wzrasta dokładność spostrzegania (w %), określana jako stosunek liczby szczegółów spostrzeżonych do liczby prezentowanych szczegółów wzrokowych. Kontrast, przy którym dokładność spostrzegania wynosi 50% nazywa się kontrastem granicznym. Jego wartość zależy od czasu przeznaczonego na obserwacje danego szczegółu, wielkości i kształtu szczegółu, luminancji otoczenia oraz właściwości osobniczych danego człowieka. (...)