PODSTAWY I METODY OCENY ŚRODOWISKA PRACY

PIMOŚP - NUMER 2 (96) 2018




  • Dostosowanie przepisów prawa krajowego do dyrektywy 2017/164/UE oraz dyrektywy 2017/2398/UE zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE
    JOLANTA SKOWROŃ, s. 5-24
  • NECID – baza zawierająca dane o narażeniu na nanoobiekty oraz informacje kontekstowe
    PRZEMYSŁAW OBERBEK, s. 25-34
  • Bromian(V) potasu – frakcja wdychalna. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    ANDRZEJ STAREK, s. 35-59
  • 3,3’-Dimetylobenzydyna i jej sole – frakcja wdychalna. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    ELŻBIETA BRUCHAJZER, BARBARA FRYDRYCH, JADWIGA SZYMAŃSKA, s. 61-97
  • Chloroeten. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej ze spektrometrią mas
    MAREK ZIELIŃSKI, EWA TWARDOWSKA, MAŁGORZATA KUCHARSKA, s. 99-113
  • Chlorowodorek doksorubicyny. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej
    MAŁGORZATA SZEWCZYŃSKA, MAŁGORZATA POŚNIAK, s. 115-131
  • 1,2-Dichloroetan. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy
    AGNIESZKA WOŹNICA, s. 133-143
  • Docetaksel. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej
    MAŁGORZATA SZEWCZYŃSKA, MAŁGORZATA POŚNIAK, s. 145-159
  • Etopozyd – frakcja wdychalna. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy
    MARZENA BONCZAROWSKA, KAROLINA MIKOŁAJEWSKA, SŁAWOMIR BRZEŹNICKI, s. 161-173
  • Dostosowanie przepisów prawa krajowego do dyrektywy 2017/164/UE oraz dyrektywy 2017/2398/UE zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE
    JOLANTA SKOWROŃ

    W artykule omówiono proces transpozycji dyrektywy 2017/164/UE z dnia 31.01.2017 r. ustalającej 4. wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego do prawa krajowego oraz dyrektywy 2017/2398/UE z dnia 12 grudnia 2017 r. zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.



    NECID – baza zawierająca dane o narażeniu na nanoobiekty oraz informacje kontekstowe
    PRZEMYSŁAW OBERBEK

    Nanotechnologia jest prężnie rozwijającą się dziedziną nauki umożliwiającą projektowanie i otrzymywanie nowych, dotychczas nieznanych, materiałów nanostrukturalnych o unikatowych właściwościach i wszechstronnym zastosowaniu. Mimo wielu potencjalnych korzyści wynikających z zastosowania nanoobiektów może ono również zagrażać ludzkiemu zdrowiu. Ze względu na: rozbieżne wyniki publikowanych badań dotyczących zagrożenia zdrowotnego powodowanego przez nanoobiekty, różne strategie pomiaru narażenia oraz nieujednoliconą i ograniczoną dokumentację, możliwości porównywania różnych pomiarów, a także zastosowania wyników badań do symulacji i budowy modeli matematycznych są ograniczone. W celu zharmonizowania: dokumentacji, wyników badań, a także wyznaczników narażenia i kontekstu pomiarów narażenia opracowana została baza NECID (Nano Exposure and Contextual Information Database) – platforma cyfrowej dokumentacji dotyczącej narażenia na nanoobiekty w miejscach pracy.



    Bromian(V) potasu – frakcja wdychalna. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    ANDRZEJ STAREK

    Bromian(V) potasu jest krystalicznym ciałem stałym, rozpuszczalnym w wodzie, bez smaku i zapachu. Jest on silnym utleniaczem ulegającym redukcji do bromku. W przeszłości bromian(V) potasu był często stosowany jako substancja dodatkowa do żywności, m.in. do mąki w procesie wypieku chleba, w procesie słodowania piwa, w produkcji niektórych gatunków sera oraz jako dodatek do past rybnych. Był również stosowany w przemyśle kosmetycznym. Obecnie w Polsce i w innych państwach obowiązuje zakaz stosowania tego związku jako substancji dodatkowej do żywności oraz jako składnika kosmetyków. Bromiany są obecne jako produkty uboczne w wodzie wodociągowej uzdatnianej poprzez ozonowanie wód powierzchniowych.

    Narażenie zawodowe na bromian(V) potasu może występować podczas produkcji i stosowania tej substancji. W Polsce około 1 160 osób było zawodowo narażonych na ten związek w 2016 r.

    Bromian(V) potasu był przyczyną wielu ostrych zatruć przypadkowych i rozmyślnych, nierzadko zakończonych zgonem. W symptomatologii ostrego zatrucia bromianem(V) potasu drogą doustną zwrócono uwagę na: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, nieodwracalną utratę słuchu i ostrą niewydolność nerek związaną z rozwojem zespołu hemolityczno-mocznicowego. W dostępnym piśmiennictwie nie ma informacji na temat przewlekłych zatruć ludzi tym związkiem i badań epidemiologicznych.

    Na podstawie wartości median dawek śmiertelnych u gryzoni bromian(V) potasu można sklasyfikować jako substancję toksyczną. Do szkodliwych skutków działania związku należy zaliczyć: uszkodzenie błony śluzowej przewodu pokarmowego, uszkodzenie komórek nabłonka kanalików nerkowych i zwyrodnienie komórek słuchowych ucha wewnętrznego. W badaniach przeprowadzonych w warunkach in vitro i in vivo nie wykazano działania, odpowiednio: drażniącego i żrącego oraz uczulającego tego związku.

    W warunkach narażenia podprzewlekłego i przewlekłego u gryzoni bromian(V) potasu zaburzał czynność wątroby i nerek oraz uszkadzał nabłonek kanalików nerkowych.

    Związek ten działał mutagennie i klastogennie. Indukował: mutacje punktowe, strukturalne aberracje chromosomowe, mikrojądra, a także uszkadzał DNA na drodze oksydacyjnych modyfikacji dezoksyguanozyny do 8-hydroksy-2'-dezoksyguanozyny i powodował pęknięcia nici DNA.

    Bromian(V) potasu indukował nowotwory u gryzoni i wywierał działanie promocyjne w stosunku do znanych kancerogenów. Obok zmian przednowotworowych w postaci ognisk dysplastycznych i nerkowych komórek nowotworowych wywoływał takie lite nowotwory, jak: gruczolaki i gruczolakoraki w nerkach i tarczycy oraz międzybłoniaki otrzewnej i osłonki pochwowej jąder.

    W Unii Europejskiej zaklasyfikowano bromian(V) potasu do substancji rakotwórczych kategorii zagrożenia 1.B, a w IARC do czynników o przypuszczalnym działaniu rakotwórczym na ludzi kategorii zagrożenia 2.B.

    Nie wykazano istotnego wpływu związku na rozrodczość i ontogenetyczny rozwój potomstwa.

    Podstawą wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla bromianu(V) potasu były wyniki badań doświadczalnych na szczurach, samcach, narażanych na ten związek. Jako podstawę proponowanej wielkości narażenia zawodowego przyjęto nefrotoksyczne działanie związku w doświadczeniu podprzewlekłym. Do obliczenia wartości NDS zastosowano wartość NOAEL oraz 5 współczynników niepewności o łącznej wartości 24. Wartość NDS dla bromianu(V) potasu zaproponowano na poziomie 0,44 mg/m3. Wielkość ryzyka raka nerki i raka tarczycy w warunkach narażenia wynosi – odpowiednio – 2,2 · 10-3 oraz 0,6 · 10-3. Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Proponuje się oznaczenie związku „Carc. 1B” – substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1.B.



    3,3’-Dimetylobenzydyna i jej sole – frakcja wdychalna. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    ELŻBIETA BRUCHAJZER, BARBARA FRYDRYCH, JADWIGA SZYMAŃSKA

    3,3’-Dimetylobenzydyna (3,3’-DMB, DMB, o-tolidyna) jest ciałem stałym, stosowanym m.in. w postaci dobrze rozpuszczalnego w wodzie dichlorowodorku 3,3’-dimetylobenzydyny (DMB · 2HCl).

    3,3’-Dimetylobenzydyna jest stosowana do produkcji: barwników azowych, poliuretanowych elastomerów, mas plastycznych oraz tworzyw sztucznych do powlekania. Niewielkie ilości substancji wykorzystuje się także w testach diagnostycznych wykonywanych w specjalistycznych laboratoriach.

    Narażenie zawodowe na 3,3’-dimetylobenzydynę występuje głównie w czasie produkcji podczas wykorzystywania pigmentów w barwieniu: tkanin, tworzyw sztucznych, papieru oraz skór. W Polsce w latach 2005-2014 3,3’-dimetylobezydynę stosowano w 18 ÷ 30 zakładach, w których na jej działanie było narażonych 135 ÷ 280 osób rocznie (głównie kobiet).

    W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych epidemiologicznych i informacji o toksycznym działaniu samej 3,3’-dimetylobenzydyny na ludzi.

    Po jednorazowym, dożołądkowym podaniu szczurom 3,3’-dimetylobenzydyny wartość LD50 (mediana dawki śmiertelnej) wynosiła 404 mg/kg mc.

    W warunkach narażenia powtarzanego u zwierząt laboratoryjnych notowano uszkodzenia: wątroby, nerek i tarczycy oraz zmiany hematologiczne.

    W testach Amesa przeprowadzonych po aktywacji metabolicznej stwierdzono, że metabolity 3,3’-dimetylobenzydyny wykazują silniejsze działanie mutagenne niż związek macierzysty. W badaniach w warunkach in vitro zanotowano także aberracje chromosomowe i wymianę chromatyd siostrzanych.

    Działanie rakotwórcze 3,3’-dimetylobenzydyny na ludzi nie zostało udowodnione, mimo że związek jest pochodną rakotwórczej benzydyny. Na podstawie wyników badań doświadczalnych na zwierzętach laboratoryjnych można jednak stwierdzić, że 3,3’-dimetylobenzydyna wykazuje działanie rakotwórcze. Po podaniu szczurom 3,3’-dimetylobenzydyny (drogą podskórną) oraz dichlorowodorku 3,3’-dimetylobenzydyny (w wodzie do picia) stwierdzono m.in. nowotwory: gruczołu Zymbala, gruczołu sutkowego, gruczołu napletkowego, macicy, skóry, wątroby, układu krwiotwórczego, jelita cienkiego i grubego.

    W IARC zaklasyfikowano 3,3’-dimetylobenzydynę jako substancję prawdopodobnie rakotwórczą dla ludzi (grupa 2.B), zaś w ACGIH – do grupy A3 (udowodnione działanie rakotwórcze na zwierzęta i nieznane działanie rakotwórcze na ludzi). Unia Europejska (zgodnie z klasyfikacją CLP) zaliczyła związek do kategorii kancerogenności 1.B z przypisanym zwrotem H350 – może powodować raka.

    Wartości dopuszczalnych stężeń dla 3,3’-dimetylobenzydyny w środowisku pracy ustalono tylko w niektórych państwach europejskich (Austrii, Słowenii i Szwajcarii) i wynoszą 0,03 mg/m3.

    Podstawą do obliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla 3,3’-dimetylobenzydyny i jej soli była ocena ryzyka wystąpienia nowotworów u samców szczurów narażonych przewlekle na dichlorowodorek 3,3’-dimetylobenzydyny (podawany w wodzie do picia). Za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia zaproponowano przyjęcie stężenia 0,03 mg/m3, tj. z ryzykiem nowotworowym na poziomie 10-4, uwzględniając także możliwość występowania innych nowotworów, nie tylko jelita grubego. Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz wartości dopuszczalnej w materiale biologicznym (DSB). Ponadto zaproponowano oznakowanie związku „Carc. 1B”, informujące, że jest to substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1.B oraz „skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową.



    Chloroeten. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej ze spektrometrią mas
    MAREK ZIELIŃSKI, EWA TWARDOWSKA, MAŁGORZATA KUCHARSKA

    Chloroeten (chlorek winylu – CW) jest związkiem wielkotonażowym. Nie występuje naturalnie w przyrodzie. Jest otrzymywany wyłącznie na drodze syntezy chemicznej. Około 98% całej produkcji choloroetenu jest wykorzystywane do wytwarzania polichlorku winylu (PVC) i kopolimerów. Narażenie na ten związek występuje podczas syntezy i polimeryzacji, a także podczas plastyfikacji i przetwórstwa polimerów oraz kopolimerów. Przetwórstwo chlorku winylu ma miejsce w wielu branżach przemysłu: tworzyw sztucznych, obuwniczego, gumowego, farmaceutycznego i in. W Polsce ogólna liczba osób narażonych zawodowo na ten związek, zgodnie z danymi Głównego Inspektoratu Sanitarnego z 2015 r., to ponad 1 300 osób. Narażenie ludzi na choloroeten może nastąpić: inhalacyjnie, z wodą do picia oraz żywnością. U pracowników przewlekle narażonych na duże stężenia choloroetenu stwierdzono objawy chorobowe zwane zespołem lub chorobą chlorku winylu, w tym: ból i zawroty głowy, niewyraźne widzenie, zmęczenie, brak apetytu, nudności, bezsenność, duszności, ból żołądka, ból w okolicy wątroby lub śledziony. W badaniach klinicznych stwierdza się: zmiany rzekomotwardzinowe skóry, alergiczne zapalenie skóry, akroosteolizę, polineuropatie obwodowe, zaburzenia neurologiczne, jak również zwłóknienie wątroby, powiększenie śledziony i wątroby, zaburzenia przemiany porfiryn. Chlorek winylu ma właściwości mutagenne/genotoksyczne. Chloroeten został sklasyfikowany jako kancerogen przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem, IARC (grupa 1.) i Unię Europejską (kategoria zagrożenia 1.A).

    Celem pracy było opracowanie i walidacja czułej metody oznaczania chloroetenu w środowisku pracy w zakresie od 1/10 do 2 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS).

    Do oznaczenia chloroetenu zastosowano metodę chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas. Postanowiono opracować metodę zapewniającą oznaczalność na poziomie co najmniej 1/10 NDS. Dalsze rozważania możliwości oznaczania tej substancji w powietrzu oparto na wcześniej opracowanych metodach analitycznych.

    Zastosowanie kolumny kapilarnej INNOVAX umożliwia selektywne oznaczenie chloroetenu w obecności: toluenu, acetonu oraz innych związków współwystępujących.

    Odpowiedź detektora na analizowane stężenia chlorku winylu ma charakter liniowy (r2 = 0,9972) w zakresie stężeń 1 ÷ 26 μg/ml, co odpowiada zakresowi 0,20 ÷ 5,2 mg/m3 (0,08 ÷ 2 wartości NDS) dla próbki powietrza o objętości 5 l. Granica oznaczalności (LOQ) tej metody wynosi 0,07 μg/ml. Opracowana metoda charakteryzuje się dobrą precyzją oraz dokładnością i spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482+A1:2016 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych.

    Opracowaną metodę oznaczania chloroetenu w powietrzu na stanowiskach pracy zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.



    Chlorowodorek doksorubicyny. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej
    MAŁGORZATA SZEWCZYŃSKA, MAŁGORZATA POŚNIAK

    W artykule przedstawiono metodę oznaczania chlorowodorku doksorubicyny (DXO) w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) z detektorem diodowym (DAD). Metoda polega na: wyodrębnieniu frakcji wdychalnej aerozolu chlorowodorku doksorubicyny z powietrza na filtrze z włókna szklanego, wymyciu analitu wodą destylowaną oraz analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Oznaczenia prowadzono w układzie faz odwróconych (faza ruchoma: mieszanina 0,05 mol/L wodorofosforanu disodu i acetonitrylu (65: 35) o pH = 3 z dodatkiem 0,5 mL/L trietyloaminy) z zastosowaniem kolumny analitycznej C18 wypełnionej modyfikowanym żelem krzemionkowym.

    Na podstawie wyników przeprowadzonych badań ustalono zakres pomiarowy metody 0,06 ÷ 1,0 μg/m3 dla próbki powietrza 4800 l. Granica wykrywalności (LOD) tej metody wynosi 0,0005 μg/ml, a granica oznaczalności (LOQ) – 0,0015 μg /ml.

    Opracowana metoda oznaczania chlorowodorku doksorubicyny w powietrzu na stanowiskach pracy została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.



    1,2-Dichloroetan. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy
    AGNIESZKA WOŹNICA

    1,2-Dichloroetan jest bezbarwną, wysoce łatwopalną cieczą o zapachu podobnym do chloroformu. Substancja ta jest stosowana w przemyśle jako półprodukt do produkcji chlorku winylu oraz innych chlorowanych węglowodorów. 1,2-Dichloroetan jest także stosowany jako rozpuszczalnik. Jest substancją rakotwórczą.

    Celem pracy było opracowanie metody oznaczania 1,2-dichloroetanu w środowisku pracy, która umożliwi oznaczanie stężeń tej substancji w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie od 1/10 do 2 wartości NDS (0,82 ÷ 16,4 mg/m3).

    W badaniach stosowano chromatograf gazowy (GC) z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (FID) wyposażony w kolumnę kapilarną HP-1 (50 m x 0,32 mm; 0,3 μm).

    Metoda polega na: zatrzymaniu 1,2-dichloroetanu na węglu aktywnym, desorpcji disiarczkiem węgla i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu.

    Zastosowanie do analizy kolumny HP-1 pozwala na selektywne oznaczenie 1,2-dichloroetanu w obecności innych substancji współwystępujących w badanym powietrzu. Współczynnik desorpcji wynosi 0,98. Uzyskane krzywe kalibracyjne charakteryzują się wysoką wartością współczynnika korelacji (r = 0,9999), który świadczy o liniowości wskazań detektora FID w zakresie stężeń 9,84 ÷ 196,8 μg/ml, co odpowiada zakresowi 0,82 ÷ 16,4 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 12 l. Granica wykrywalności wynosi 2,284 μg/ml, a granica oznaczalności 6,85 μg/ml.

    Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością, spełnia wymagania zawarte w normie europejskiej PN-EN 482 dla procedur oznaczania czynników chemicznych.

    Opracowaną metodę oznaczania 1,2-dichloroetanu zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.



    Docetaksel. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej
    MAŁGORZATA SZEWCZYŃSKA, MAŁGORZATA POŚNIAK

    Docetaksel (DCT) to cytostatyk pochodzenia roślinnego z grupy taksoidów – inhibitorów mitozy. Docetaksel jest cytostatykiem stosowanym w leczeniu raka: piersi, płuc, gruczołu krokowego, płaskonabłonkowego głowy i szyi oraz gruczolaka żołądka. Ze względu na zagrożenia dla zdrowia docetaksel został zaklasyfikowany jako substancja mutagenna kategorii zagrożenia 2., działająca szkodliwie na rozrodczość kategorii zagrożenia 1.B oraz wysoce łatwopalna ciecz.

    W artykule przedstawiono metodę oznaczania docetakselu w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) z detektorem diodowym (DAD). Metoda polega na: wyodrębnieniu frakcji wdychalnej aerozolu docetakselu z powietrza na filtrze z włókna szklanego, wymyciu analitu wodą destylowaną oraz analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Oznaczenia prowadzono w układzie faz odwróconych – faza ruchoma: acetonitryl: roztwór octanu amonu (o pH = 4,5) z zastosowaniem kolumny analitycznej C18 wypełnionej modyfikowanym żelem krzemionkowym.

    Na podstawie wyników przeprowadzonych badań ustalono zakres pomiarowy metody 0,6 ÷ 10,0 μg/m3 dla próbki powietrza o objętości 960 l. Granica wykrywalności (LOD) tej metody wynosi 0,0065 μg/ml, a granica oznaczalności (LOQ) – 0,0195 μg/ml.

    Opracowaną metodę oznaczania docetakselu w powietrzu na stanowiskach pracy zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.



    Etopozyd – frakcja wdychalna. Metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy
    MARZENA BONCZAROWSKA, KAROLINA MIKOŁAJEWSKA, SŁAWOMIR BRZEŹNICKI

    Etopozyd w temperaturze pokojowej jest ciałem stałym występującym w postaci białego lub żółto-brązowego, krystalicznego proszku bez zapachu. Jest substancją bardzo dobrze rozpuszczalną w metanolu i chloroformie. Głównym skutkiem toksycznego działania etopozydu jako leku jest supresja czynności szpiku kostnego oraz objawy ze strony układu pokarmowego, np.: nudności, wymioty, skurcz oskrzeli, stany zapalne błon śluzowych, uczucie niesmaku w ustach, łysienie oraz wtórne białaczki. Narażenie zawodowe na etopozyd dotyczy głównie pracowników służby zdrowia oraz osób zatrudnionych przy produkcji tego leku. Etopozyd może dostawać się do organizmu przez skórę lub drogą inhalacyjną.

    Eksperci Międzynarodowej Agencji ds. Badań nad Rakiem (IARC) zaklasyfikowali etopozyd jako czynnik prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi (grupa 2.A).

    Celem pracy było opracowanie i walidacja metody oznaczania stężeń frakcji wdychalnej etopozydu w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie od 1/10 do 2 zaproponowanej wartości NDS, zgodnie z wymaganiami normy europejskiej PN-EN 482+A1:2016-01.

    Do badań zastosowano zestaw do wysokosprawnej chromatografii cieczowej z tandemową detekcją mas. Rozdziałów chromatograficznych dokonywano przy użyciu kolumny analitycznej Supelcosil LC-18 o wymiarach 150 x 3 mm, o uziarnieniu 5 μm, którą wymywano mieszaniną metanolu i wody z dodatkiem kwasu mrówkowego.

    Metoda polega na: wyodrębnieniu frakcji wdychalnej i zatrzymaniu obecnego w powietrzu etopozydu na filtrze z włókna szklanego, ekstrakcji filtra za pomocą mieszaniny metanol: woda z dodatkiem (0,1%) kwasu mrówkowego i chromatograficznej analizie otrzymanego roztworu. Zaproponowany sposób ekstrakcji etopozydu z filtrów umożliwia wysoki odzysk analitu. Średnia (dla trzech stężeń) wartość współczynnika odzysku wynosi blisko 95%. Zależność wskazań detektora mas w funkcji stężeń etopozydu ma charakter liniowy (r = 0,9985) w zakresie stężeń 0,036 ÷ 1,44 μg/ml. Obliczone granice wykrywalności i oznaczania ilościowego wynoszą odpowiednio 0,0026 i 0,0086 μg/ml.

    Zastosowanie w oznaczeniach tandemowego spektrometru mas pozwala na selektywne i specyficzne oznaczenie etopozydu z frakcji wdychalnej w obecności innych leków cytostatycznych. Metoda zapewnia możliwość oznaczenia etopozydu na poziomie 0,0001 mg/m3, tj. na poziomie 1/20 zaproponowanej wartości NDS oraz spełnia wymagania normy PN-EN 482+A1:2016-01 stawiane procedurom oznaczania czynników chemicznych.

    Metoda oznaczania etopozydu została zapisana w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w załączniku.



    Artykuły z roczników
    2023 - 2004
    Wybierz rocznikWybierz numer