Ocena zrozumiałości mowy i zdolności słyszenia kierunkowego u pracowników w wieku powyżej 50 lat
Kierownik projektu:
dr inż. Rafał Młyński
Streszczenie projektu:
Celem projektu była ocena możliwości percepcji mowy oraz postrzegania kierunku nadejścia dźwiękowego sygnału bezpieczeństwa przez pracowników w wieku powyżej 50 lat, względem percepcji tych samych sygnałów przez osoby młode.
W 1. etapie projektu m.in. opracowano, zbudowano i przetestowano stanowisko do pomiaru kierunkowości słuchu i oceny zrozumiałości mowy i przeprowadzono rejestracje przebiegów czasowych ciśnienia akustycznego w środowisku pracy: hałasu tła i dźwiękowych sygnałów bezpieczeństwa.
W ramach realizacji 2. etapu przeprowadzono badania kierunkowości słuchu i zrozumiałości mowy u osób w wieku powyżej 50 lat i w grupie kontrolnej. Do udziału w badaniach, na podstawie badań audiometrycznych, zakwalifikowano łącznie 40 osób.
Projekt I.P.02. Wskaźnik rozpoznawania kierunku docierania dźwiękowego sygnału bezpieczeństwa wózka jezdniowego w przypadku hałasu tła o parametrach zmierzonych w miejscu pracy. Głowa osoby zwrócona jest w kierunku oznaczonym jako 0o
W badaniach zrozumiałości mowy uwzględniono sytuacje charakterystyczne dla trzech stanowisk pracy: recepcjonisty w przychodni szpitalnej, pracownika obsługi klienta w punkcie zlokalizowanym na terenie sklepu i pracownika komunikującego się w warunkach hałasu typowego dla prac budowlanych. Kierunkowość słuchu badano na przykładzie trzech stanowisk pracy, na których źródłem dźwiękowego sygnału bezpieczeństwa były: sygnalizator suwnicy, sygnalizator wózka jezdniowego i sygnał ostrzegający o jeździe wstecz pojazdu. Badania przeprowadzano dwukrotnie: w warunkach typowych i zmodyfikowanych.
W 3. etapie projektu przeprowadzono m.in. analizę danych uzyskanych podczas badań zrozumiałości mowy i kierunkowości słuchu. Stwierdzono poprawne rozpoznawanie kierunków docierania dźwięku wytwarzanego przez suwnicę (emisja powyżej głowy pracownika) prawie we wszystkich sytuacjach, gdy dźwięk ten dociera z lewej lub z prawej strony badanej osoby. Rozpoznawanie kierunków, gdy dźwięk dociera z tyłu lub z przodu osoby jest trudniejsze. Podobna sytuacja wystąpiła w przypadku dźwiękowego sygnału bezpieczeństwa wózka jezdniowego, emitowanego na wysokości głowy pracownika.
Stwierdzono, że poprawne rozpoznawanie kierunku docierania dźwiękowego sygnału bezpieczeństwa jest podobne u osób w wieku do 25 lat i powyżej 50 lat, gdy dźwięki zawierają dominujące składowe w zakresie częstotliwości do 1500 Hz. Gdy dominujące składowe sygnału były w zakresie większych częstotliwości (4 kHz), osoby powyżej 50 lat poprawnie wskazywały kierunek docierania dźwięku w mniejszej liczbie przypadków niż osoby w wieku do 25 lat.
W miejscach pracy, w których występuje hałas, osoby w wieku powyżej 50 lat słabiej rozumieją mowę niż osoby w wieku do 25 lat. Wyjątkiem są szczególnie niekorzystne warunki akustyczne (względnie duży poziom ciśnienia akustycznego hałasu tła), które sprawiają, że stopień rozumienia mowy przez osoby starsze i młodsze jest zbliżony.
W ramach prac zrealizowanych w 3. etapie opracowano materiały informacyjne na temat zrozumiałości mowy oraz kierunkowości słuchu u osób w wieku powyżej 50 lat. Wyniki projektu prezentowano również na seminarium pilotażowym z zakresu zrozumiałości mowy i zdolności słyszenia kierunkowego u pracowników w wieku powyżej 50 lat i na dwóch konferencjach: krajowej i międzynarodowej.
Wyniki projektu przedstawiono w 3 publikacjach w czasopismach o zasięgu międzynarodowym.
Jednostka:
Pracownia Zwalczania Hałasu
Okres realizacji:
01.01.2014
– 31.12.2016