Środki ochrony indywidualnej

 

ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Autor: dr inz. Adam Pościk, Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy,
Opracowanie 2019 r.

 

WPROWADZENIE

 

Niniejszy serwis przeznaczony jest dla osób zaangażowanych w dobór i bezpieczne stosowanie środków ochrony indywidualnej chroniących przed zagrożeniami czynnikami szkodliwymi i niebezpiecznymi, występującymi na stanowiskach pracy. 

Informacje zawarte w serwisie mają na celu przybliżenie wymagań stawianych środkom ochrony indywidualnej przez przepisy krajowe oraz Unii Europejskiej (Prawo).

 

Serwis zawiera również praktyczne porady umożliwiające:

-  wybranie odpowiednich środków ochrony indywidualnej do zagrożeń panujących na wybranych stanowiskach pracy (Dobór),

-  informacje dotyczące obowiązków pracodawców w zakresie stosowania środków ochrony indywidualnej (Stosowanie),


W serwisie umieszono ponadto informacje dotyczące  konstrukcji nowoczesnych środków ochrony indywidualnej, ich parametrów ochronnych oraz znakowania.

 

  Czym są środki ochrony indywidualnej?

 

Według dyrektywy 89/656/EWG pojęcie indywidualne wyposażenie ochronne oznacza każdy sprzęt przeznaczony do używania lub noszenia przez pracownika w celu jego ochrony przed zagrożeniami, które mogą wpłynąć na jego bezpieczeństwo i higienę pracy, jak również wszelkie wyposażenie dodatkowe użyte w tym celu.

Definicja ta nie obejmuje:

a)   zwykłego roboczego ubrania i mundurów, które nie służą specjalnie do zapewniania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika;

b)   wyposażenia używanego przez pogotowie ratunkowe i służby udzielające pierwszej pomocy;

c)   indywidualnego wyposażenia ochronnego noszonego lub używanego przez wojsko, policję lub inne służby porządku publicznego;

d)   indywidualnego wyposażenia ochronnego używanego w środkach transportu drogowego;

e)   wyposażenia sportowego;

f)    wyposażenia używanego w celu samoobrony lub odstraszania;

g)   przenośnych urządzeń do wykrywania i sygnalizowania zagrożeń i substancji szkodliwych.


Definicja środków ochrony indywidualnej określona w Rozporządzeniu Parlamentu i Rady (UE) nr 2016/425 jest szersza i obejmuje również wyposażenie przeznaczone do użytku pozazawodowego, m.in. stosowane podczas uprawiania sportu i rekreacji.

 

  Podział środków ochrony indywidualnej

Przedstawiona w serwisie internetowym klasyfikacja środków ochrony indywidualnej opiera się na dwóch równorzędnych kryteriach:

  • przedmiotowym (klasyfikacja według konstrukcji, jest oparta na podstawowych cechach różniących między sobą poszczególne środki należące do tej samej grupy);
  • właściwości ochronnych (klasyfikacja według właściwości ochronnych jest oparta na wykazie i podziale czynników szkodliwych i niebezpiecznych występujących w środowisku pracy).


Środki ochrony indywidualnej ze względu na ich konstrukcję można podzielić za względu na ich konstrukcje na:

  • środki ochrony głowy
  • sprzęt ochrony układu oddechowego
  • środki ochrony słuchu
  • środki oczu i twarzy
  • środki ochrony rąk
  • środki ochrony nóg
  • odzież ochronną
  • środki izolujące cały organizm
  • środki chroniące przed utonięciem.


Środki ochrony indywidualnej mogą być stosowane do ochrony przed:

  • czynnikami chemicznymi i pyłami przemysłowymi
  •  czynnikami biologicznymi
  • czynnikami termicznymi
  • czynnikami mechanicznymi
  • promieniowaniem optycznym
  • czynnikami atmosferycznymi (o charakterze ekstremalnym)
  • porażeniem prądem elektrycznymi
  •  zagrożeniami związanymi z pracą w  środowisku zagrożonym wybuchem

 

Uwaga


W Rozporządzeniu 2016/425 dotyczącym minimalnych wymagań oraz zasad wprowadzani środków ochrony indywidualnej do obrotu wprowadzono podział tych środków na III kategorie ryzyka  Podział ten został podyktowany koniecznością zróżnicowania procedur certyfikacji środków ochrony indywidualnej – patrz zasady badania  typu UE (certyfikacja)