Misją Instytutu jest dzialalność naukowo-badawcza prowadząca do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych użytecznych w kształtowaniu warunków pracy zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz ustalanie podstaw naukowych do właściwego ukierunkowywania polityki społeczno-ekonomicznej państwa w tym zakresie.
Ośrodek Certyfikacji Indywidualnych Środków Ochronnych i Roboczych
Wykazy certyfikatów:
Ośrodek Oceny i Doskonalenia Kompetencji BHP
Wykazy certyfikatów:
Ocena zgodności z wymaganiami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia maszyn
Postanowienia Dyrektywy 2006/42/WE z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, tzw. dyrektywy maszynowej zostały wprowadzone do prawa polskiego rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U. Nr 199, poz. 1228). Rozporządzenie to weszło w życie z dniem 29 grudnia 2009 r. i zastąpiło Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2005 r. (Dz.U. Nr 259, poz. 2170) wdrażające dotychczas obowiązującą dyrektywę 98/37/WE. Zakres dyrektywy 2006/42/WE został rozszerzony w 2009 r. o wymagania specyficzne dla maszyn do stosowania pestycydów poprzez ustanowienie dyrektywy 2009/127/WE z dnia 21 października 2009 r. zminiającej dyrektywę 2006/42/WE. Wprowadzenie dyrektywy 2009/127/WE do prawa krajowego ma nastapić do dnia 15 czerwca 2011 r. Przepisy te wejdą w zycie od dnia 15 grudnia 2011 r.
Zakres oceny zgodności maszyn | ||
Kryteria oceny zgodności | ||
Podział maszyn |
||
Procedury oceny zgodności | ||
Zakres stosowania postanowień dyrektywy 2006/42/WE |
Zakres wyrobów, które obejmuje dyrektywa 2006/42/WE dotyczy maszyn w sensie ścisłym (podstawowym), wyposażenia wymiennego, elementów bepieczeństwa, osprzętu do podnoszenia, łańcuchów, lin i pasów, odłączalnych urządzeń do mechanicznego przenoszenia napędu.
Zakres wyrobów objętych dyrektywą 2006/42/WE |
|
Przedstawiona definicja elementu bezpieczeństwa odnosi się do wszystkich środków ochrony zbiorowej, które jako elementy bezpieczeństwa są wprowadzane do obrotu handlowego w celu ich zastosowania przy maszynach na stanowiskach pracy.
W dyrektywie 2006/42/WE wyraźnie zaznaczono granicę pomiędzy dyrektywą maszynową a dyrektywą niskonapięciową. Nowa dyrektywa wymienia obecnie sześć kategorii urządzeń elektrycznych podlegających wyłącznie dyrektywie niskonapięciowej:
Wyraźnie oddzielono również dyrektywę maszynową od dyrektywy dźwigowej. Podnośniki, których maksymalna prędkość nie przekracza 0,15 m/s i dźwigi budowlane będą objęte dyrektywą maszynową. Dalsze uszczegółowienie rodzajów maszyn i środków ochrony zbiorowej objętych oceną zgodności na podstawie dyrektywy 98/37/WE następuje przez określenie tych rodzajów wyrobów, które są z zakresu stosowania dyrektywy wyłączone.
Wykaz wyrobów wyłączonych z zakresu dyrektywy 2006/42/WE:
Część wyrobów wyłączonych z zakresu dyrektywy dotyczącej maszyn jest objęta zakresem innych dyrektyw harmonizacji technicznej, część podlega innym przepisom prawnym, a część nie należy do obszaru objętego oceną zgodności na podstawie zharmonizowanych przepisów prawnych Unii Europejskiej.
Kryteria oceny zgodności maszyn z wymaganiami bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia
Obowiązujące na całym obszarze UE kryteria oceny zgodności maszyn są określone w Załączniku nr I do dyrektywy 2006/42/WE, zatytułowanym: Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dotyczące projektowania i wykonania maszyn.
Załącznik nr 1 do dyrektywy 2006/42/WE |
|
Zgodnie z założeniami tzw. nowego podejścia do badań i certyfikacji w państwach UE, wszystkie maszyny objęte dyrektywą 2006/42/WE powinny spełniać wymienione wyżej wymagania. Jednakże wymagania te są sformułowane w sposób ogólnikowy i w celu ich szczegółowej interpretacji konieczne jest posługiwanie się zharmonizowanymi normami europejskimi.
Normy dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w zakresie projektowania i budowy maszyn i elementów bezpieczeństwa tworzą zhierarchizowaną strukturę i dzielą się na:
normy typu A: (podstawowe), które obejmują pojęcia podstawowe, zasady projektowania (konstruowania) oraz ogólne zagadnienia odnoszące się do wszystkich rodzajów maszyn i urządzeń
normy typu B: (problemowe), których przedmiotem są określone aspekty bezpieczeństwa mające zastosowanie w wielu różnych rodzajach maszyn i elementach bezpieczeństwa:
B1: dotyczą szczególnych aspektów bezpieczeństwa (np. bezpiecznych odległości, hałasu, temperatury, itp.)
B2: dotyczą elementów bezpieczeństwa (np. oburęcznych urządzeń ste-rowania, urządzeń blokujących, bezdotykowych urządzeń bezpieczeństwa, itp.)
normy typu C: (szczegółowe) zawierające szczegółowe wymagania bezpieczeństwa dotyczące określonych rodzajów maszyn lub grup maszyn.
Dyrektywa 2006/42/WE wprowadza podział maszyn na tzw. szczególnie niebezpieczne i pozostałe .
Załącznik nr IV do dyrektywy 2006/42/WE obejmuje: |
A. Maszyny szczególnie niebezpieczne:
|
Procedury oceny zgodności maszyn
Dyrektywa 98/37/WE wymaga stosowania zasadniczo dwóch różnych procedur oceny zgodności dla maszyn i elementów bezpieczeństwa w zależności od tego, czy są one wymienione w załączniku IV czy też nie. Maszyny i urządzenia o stosunkowo wysokim poziomie ryzyka związanego z ich użytkowaniem i wymienione w załączniku IV podlegają obowiązkowi oceny typu na etapie projektowania. Natomiast pozostałe rodzaje maszyn i urządzeń podlegają najmniej rygorystycznej procedurze, czyli wewnętrznej kontroli produkcji.
Dyrektywa 98/37/WE określa szczegółowo wymaganą formę i treść deklaracji zgodności.
Plik zawierający formy deklaracji zgodności
Zakres stosowania postanowień dyrektywy 98/37/WE
Zakres stosowania postanowień dyrektywy 98/37/WE jest ograniczony tylko do faz projektowania, produkcji i dystrybucji maszyn i urządzeń. Dlatego też komplementarnym rozszerzeniem wymagań dotyczących tych wyrobów na fazę ich użytkowania są postanowienia dyrektywy nr 89/655/EWG z 30 listopada 1989 r., dotyczącej minimalnych wymagań bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy użytkowaniu przez pracowników urządzeń produkcyjnych podczas pracy.
Dyrektywa ta jest jedną z wielu dyrektyw szczegółowych wydanych na podstawie artykułu 16, pkt. 1 dyrektywy 89/391/EWG z 12 czerwca 1989 r. o wprowadzaniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy warunków pracy.
Dyrektywa 89/391/EWG jest tzw. dyrektywą ramową w zakresie wymagań bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia i została wydana na podstawie art. 118a Traktatu Rzymskiego (obecnie art. 137), który zobowiązuje państwa członkowskie UE do stymulowania poprawy warunków pracy poprzez wprowadzanie przepisów ustalających minimalne wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników. Wymagania tej dyrektywy zostały znacznie wdrożone do prawa polskiego, w szczególności w znowelizowanym w 1996 r. dziale X Kodeksu pracy.
Dyrektywa 89/655/EWG podaje ogólne minimalne wymagania dla maszyn i urządzeń produkcyjnych i wymaga stosowania w miejscach pracy wyłącznie takich maszyn i urządzeń, które są zgodne z postanowieniami innych dyrektyw dotyczącymi bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w zakresie ich projektowania i wytwarzania - a więc przede wszystkim z postanowieniami dyrektywy 98/37/WE.
Dyrektywa 89/655/EWG zobowiązuje pracodawcę do upewnienia się, czy urządzenia produkcyjne stosowane w zakładzie pracy są właściwe i odpowiednio przystosowane do wykonywania pracy oraz czy mogą być użytkowane przez pracowników bez szkody dla ich bezpieczeństwa i zdrowia.
Postanowienia Dyrektywy 89/655/EWG zostały wprowadzone do prawa krajowego Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191, poz. 1596) i zmieniającym je Rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 września 2003 r. (Dz.U. Nr 178, poz. 1745).
Nowa wersja dyrektywy dotyczącej maszyn - dyrektywa 2006/42/WE
W 2006 r. uchwalona została nowa wersja dyrektywy w sprawie ujednolicenia przepisów państw członkowskich dotyczących maszyn – Dyrektywa Europejskiego Parlamentu i Rady 2006/42/WE z dnia 17 maja 2006 r.
Postanowienia tej dyrektywy muszą być wprowadzone do prawodawstwa krajowego nie później niż do 29 czerwca 2008 r. Od 29 grudnia 2009 r. obowiązywać będzie wyłącznie dyrektywa 2006/42/WE.
W dyrektywie 2006/42/WE wyraźnie zaznaczono granicę pomiędzy dyrektywą maszynową a dyrektywą niskonapięciową. Nowa dyrektywa wymienia obecnie sześć kategorii urządzeń elektrycznych podlegających wyłącznie dyrektywie niskonapięciowej:
Wyraźnie oddzielono również dyrektywę maszynową od dyrektywy dźwigowej. Podnośniki, których maksymalna prędkość nie przekracza 0,15 m/s i dźwigi budowlane będą objęte dyrektywą maszynową. Tekst dyrektywy 2006/42/WE w języku polskim dostępny na stronie internetowej:
http://www.mg.gov.pl/GOSPODARKA/Przetworstwo+przemyslowe/
przemysl+maszynowy