Pracownia Biomechaniki - Projekty
Streszczenie

Określenie wpływu możliwości fizycznych u starszych pracowników na utrzymanie równowagi ciała

Kierownik projektu: dr Tomasz Tokarski

Streszczenie projektu:

Celem projektu było określenie wpływu możliwości fizycznych na utrzymanie równowagi ciała u starszych pracowników. W ramach realizacji projektu przeprowadzono badania 60 osób w dwóch grupach: grupie badanej (30 osób po upadku, śr. wieku 63,8±2,9 lat) oraz grupie kontrolnej (30 osób bez upadku, śr. wieku 64,1±2,8 lat). Badania obejmowały pomiary:

‒ wybranych kątów w stawach biodrowym, kolanowym, skokowo-goleniowym podczas chodu

‒ zmiennych służących ocenie zdolności utrzymywania równowagi z zastosowaniem testu m-CTSiB wykonywanego w pozycji stojącej wyprostowanej na twardym podłożu i podłożu z pianki, z oczami otwartymi i zamkniętymi, oraz oceny zakresów stabilności

‒ parametrów służących ocenie dokładności sterowania za pomocą dźwigni i pedału

‒ siły mięśni zginaczy i prostowników stawu kolanowego, siły chwytu ręki, siły chwytu szczypcowego w warunkach statycznych

‒ parametrów dynamicznych i oceny koordynacji podczas wyskoku pionowego na platformie dynamometrycznej

‒ siły mięśni prostowników i zginaczy stawu kolanowego i skokowo-goleniowego w warunkach izometrycznych i izokinetycznych.

Statystyczna analiza wyników badań nie wykazała różnic w zakresie badanych parametrów pomiędzy grupą badaną a grupą kontrolną. Do dalszej analizy, na podstawie badań ankietowych, grupę 60 osób podzielono ze względu na liczbę potknięć na prostej, równej drodze oraz liczbę potknięć na nierównej drodze. Wyniki badań wykazały istotne statystycznie różnice w mocy maksymalnej podczas wyskoku z zamachem (CMJ) oraz w sile mięśni kończyn dolnych zmierzonej w warunkach izometrycznych i izokinetycznych (p < 0,05) pomiędzy grupą osób z co najmniej 1 potknięciem a grupą osób bez potknięć na prostej, równej drodze.

Następnie wyłoniono 15 osób, które uczestniczyły w treningu równowagi. Przed rozpoczęciem treningu i po jego zakończeniu przeprowadzono badania w zakresie oceny zdolności utrzymywania równowagi, oceny dokładności sterowania za pomocą dźwigni i pedału, pomiarów siły mięśni zginaczy i prostowników stawu kolanowego, pomiarów parametrów dynamicznych i oceny koordynacji podczas wyskoku pionowego oraz pomiarów siły mięśni prawej i lewej kończyny dolnej w warunkach izometrycznych i izokinetycznych. Po treningu uzyskano lepsze wartości mierzonych parametrów w zakresie: oceny zdolności utrzymywania równowagi ciała z zastosowaniem testu mCTSiB (p < 0,02), pomiarów parametrów dynamicznych i oceny koordynacji podczas wyskoku pionowego (p < 0,02), siły mięśni kończyn dolnych (p < 0,05), a także proporcji siły mięśni zginaczy podeszwowych do zginaczy grzbietowych stawu skokowo-goleniowego oraz prostowników do zginaczy stawu kolanowego (p < 0,02). W przypadku oceny dokładności sterowania po treningu równowagi osoby badane wykonały zadanie z mniejszą liczbą błędów (również nieistotnych statystycznie), a więc uzyskały lepszy wynik zarówno w zakresie sterowania dźwignią, jak i sterowania pedałem. Można w tym przypadku zaobserwować tendencję, jednak różnice pomiędzy poszczególnymi wartościami nie były istotne statystycznie.Na tej podstawie stwierdzono, że parametrami najbardziej wpływającymi na skłonność do potknięć i ewentualnych upadków mogą być moc maksymalna podczas wyskoku i związana z nią ogólna koordynacja oraz siła mięśni kończyn dolnych, głównie siła zginaczy podeszwowych i grzbietowych stawu skokowo-goleniowego. Z kolei analiza wyników przeprowadzonego treningu wykazała, że nawet proste ćwiczenia pozwalają na wzmocnienie siły mięśni kończyn dolnych oraz poprawę parametrów fizycznych związanych także z koordynacją, co w efekcie przekłada się na poprawę zdolności utrzymania równowagi i ograniczenie skłonności do potknięć i upadków.

  Wartości momentów sił mięśni prostowników i zginaczy stawu kolanowego lewej i prawej kończyny dolnej...  
  Projekt  I.N.12. Wartości momentów sił mięśni prostowników i zginaczy stawu kolanowego lewej i prawej kończyny dolnej przed przeprowadzeniem treningu równowagi i po jego zakończeniu (odpowiednio wskaźnik wielkości efektu d Cohena średni Z = 0,75, duży Z = 0,88, średni Z = 0,74, średni Z = 0,67)  

W ramach realizacji projektu opracowano broszurę informacyjną zawierającą zestaw ćwiczeń poprawiających zdolność utrzymania równowagi i materiały informacyjne dotyczące wpływu badanych parametrów fizycznych na skłonność do upadku u pracowników starszych.

Wyniki projektu przedstawiono w 2 publikacjach przygotowanych do czasopisma o zasięgu międzynarodowym i 1 publikacji przygotowanej do czasopisma o zasięgu krajowym oraz zaprezentowano w referatach na 1 konferencji krajowej i 1 seminarium krajowym.

 

 

 

Wpływ badanych parametrów fizycznych na skłonność do upadku u pracowników starszych. Materiały informacyjne.

Autor: dr Tomasz Tokarski – Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Ergonomii, Pracownia Biomechaniki

2019 r.

 

 

Zestaw ćwiczeń poprawiających zdolność utrzymania równowagi. Broszura.

Autorzy: dr Tomasz Tokarski, dr Joanna Mazur-Różycka, mgr inż. Patrycja Łach, mgr Patrycja Myszka – Pracownia Biomechaniki, Zakład Ergonomii – Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

2019 r.



Jednostka: Pracownia Biomechaniki

Okres realizacji: 01.01.2017 – 31.12.2019