Farmaceuta (farmacja apteczna)

Karty charakterystyk zagrożeń zawodowych

MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH

FARMACEUTA (FARMACJA APTECZNA)

Kto to jest farmaceuta (farmacja apteczna)?

Farmaceuta wykonuje czynności związane z przygotowaniem, przechowywaniem i dystrybucją produktów leczniczych i wyrobów medycznych.

Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?

Pracownik podczas pracy z lekami, związkami chemicznymi różnego rodzaju jest narażony na zatrucia; podczas pracy w laboratoriach przyszpitalnych jest narażony na zakażenia chorobami zakaźnymi, podrażnienia i oparzenia skóry rąk, alergie. Praca często wiąże się z wykonywaniem pracy w pozycji stojącej.

Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

Czynniki mogące powodować wypadki	Pomieszczenia laboratoriów i aptek zazwyczaj posiadają śliskie nawierzchnie, co może przyczynić się do upadków, poślizgnięć na śliskiej podłodze.
Czynniki fizyczne	Oparzenia, podrażnienie skóry głównie rąk, spowodowane gorącymi powierzchniami
	Oświetlenie, ważne zwłaszcza podczas precyzyjnych prac, w laboratoriach, przy produkcji leków recepturowych.
	Ostre narzędzia i sprzęt szklany, mogące przyczynić się do urazów głównie rąk, na skutek nieodpowiedniego posługiwania się narzędziami i stosowanie uszkodzonych naczyń laboratoryjnych.
	Urządzenia elektryczne, mogące na skutek usterek lub nieodpowiedniego wykorzystywania urządzeń elektrycznych w pracy.
Czynniki chemiczne i pyły	Związki chemiczne zawarte w lekach, odczynniki chemiczne; mogą przyczynić się do powstania zatruć na skutek przypadkowego spożycia, wdychania oparów; alergii skóry na skutek braku lub stosowaniu nieodpowiednich rękawic ochronnych
Czynniki chemiczne i pyły	Kurz, może być nośnikiem mikroorganizmów chorobotwórczych
Czynniki biologiczne	Mikroorganizmy chorobotwórcze, mogą wywołać choroby zakaźne, bakteryjne, wirusowe, bakteryjne, pasożytnicze
Czynniki biologiczne	Zwierzęta laboratoryjne, możliwość wystąpienia alergii, zakażeń na skutek ugryzienia, zadrapania
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Praca na wyższym poziomie, głównie w aptekach które posiadają wysokie szafy np. na leki, upadek z wysokości może spowodować złamania i inne urazy całego ciała.
	Stres, związany z pracą z ludźmi i odpowiedzialnością, praca z ludźmi jest pracą stresującą, ciągły stres może przyczynić się do depresji, nerwicy i innych zaburzeń psychicznych.

Działania profilaktyczne

	Zaleca się aby powierzchnie były nie śliskie, a pracownicy powinni posiadać obuwie o antypoślizgowej podeszwie, odpornej w zależności od substancji chemicznej podeszwie. W wyjątkowych przypadkach można zastosować maty antypoślizgowe, zwracając szczególną uwagę aby nie stanowiły przyczyn potknięć.
	Podczas pracy z urządzeniami i innymi gorącymi powierzchniami zaleca się zaopatrzyć pracownika w odpowiednie rękawice ochronne. Gorące urządzenia, nawierzchnie powinny być oznakowane. W przypadku pracy z gorącymi substancjami głównie płynnymi, które mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla np. oczu lub twarzy pracownika zaleca się stosować okulary, gogle lub maski ochronne, odporne na działanie chemikaliów.
	Oświetlenie powinno spełniać wymagania Polskich Norm. Podczas wykonywania precyzyjnych prac zaleca się stosować dodatkowe lampy, ustawiać je tak aby nie powodowały odblasków i nie raziły pracownika. Pomiary oświetlenia powinny być wykonywane przy tworzeniu nowego stanowiska pracy, po jego reorganizacji lub co 5 lat, zgodnie z Polskimi Normami.
	Podczas pracy z ostrymi narzędziami należy zachować ostrożność, zwłaszcza podczas prac laboratoryjnych przy wykorzystywaniu odczynników chemicznych lub preparatami biologicznymi. Podczas zmywania szkła laboratoryjnego należy przestrzegać instrukcję mycia szkła, należy zwracać uwagę na pozostawione szkło w wodzie z detergentem, ponieważ potłuczone może spowodować urazy rąk.
	Urządzenia i sprzęt elektryczny należy wykorzystywać zgodnie z jego przeznaczeniem, zgodnie z instrukcją użytkowania producenta. Należy przeprowadzać systematyczne przeglądy stanu technicznego sprzętu, nie wolno demontować osłon i obudów. Należy systematycznie wykonywać pomiary rezystancji i izolacji instalacji elektrycznej w pomieszczeniach pracy.
	Do wszystkich preparatów i substancji chemicznych należy posiadać karty charakterystyki. Pracownik wykonujący pracę z danym preparatem, substancją powinien zostać zapoznany z jej zawartością i powinien mieć do niej stały dostęp. Należy przestrzegać warunków pracy zalecanych przez producenta zawartych w karcie oraz zapewnić pracownikowi odpowiednie, zalecane środki ochrony indywidualnej.
	W pomieszczeniach laboratoryjnych ,zwłaszcza w których występują preparaty biologiczne, zwierzęta należy dbać o czystość, zapobiegając kumulowaniu się kurzu, który może być nośnikiem chorób zakaźnych, bakteryjnych, wirusowych, pasożytniczych oraz może powodować alergie. Powierzchnie należy myć na mokro oraz dbać, jeśli jest to możliwe o częste wietrzenie pomieszczeń. Można także stosować odpowiednie flirty powietrza.
	Do pracy na poziome wyższym należy stosować odpowiedni sprzęt. Pracę powyżej 1m mogą wykonywać pracownicy posiadający dopuszczenie lekarza medycyny pracy. Podczas korzystania z drabin, zaleca się przestrzegać trzech punktów podparcia, co ogranicza możliwość utraty równowagi i upadku z poziomu wyższego na niższy.

Informacje szczegółowe

Synonimy	magister farmacji, aptekarz
Definicja i/lub opis zawodu	Farmaceuta wykonuje czynności związane z przygotowaniem, przechowywaniem i dystrybucją produktów leczniczych i wyrobów medycznych; nadzoruje i prowadzi ewidencję wydawanych produktów leczniczych z grup: silnie działających i środków odurzających; kontroluje poprawność recept lekarskich; prowadzi dokumentację obrotu lekami; udziela informacji o lekach; organizuje pracę w aptece oraz podejmuje działania na rzecz promocji zdrowia i zapobiegania następstwom nieprawidłowego stosowania leków. Farmaceutą, zgodnie z Art. 2 b Ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 roku o izbach aptekarskich może być osoba, która: a) ukończyła co najmniej pięcioletnie studia na kierunku farmacja w szkole wyższej, obejmujące co najmniej sześciomiesięczną praktykę zawodową w aptece i uzyskała tytuł magistra farmacji, albo b) ukończyła przed dniem 1 maja 2004 r. czteroletnie lub pięcioletnie studia na kierunku farmacja w szkole wyższej i uzyskała tytuł magistra farmacji, albo c) posiada dyplom wydany przez państwo inne niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, potwierdzający ukończenie co najmniej pięcioletnich studiów na kierunku farmacja w szkole wyższej, obejmujących co najmniej sześciomiesięczną praktykę zawodową w aptece, uznany w Rzeczypospolitej Polskiej, albo przepisami, za równoważny z dyplomem i tytułem magistra farmacji uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej, albo d) posiada kwalifikacje uzyskane w państwie członkowskim Unii Europejskiej potwierdzające ukończenie kształcenia spełniającego wymagania określone w przepisach prawa Unii Europejskiej oraz potwierdzone dyplomami, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 2 albo w ust. 3, uznane w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważne z dyplomem i tytułem magistra farmacji uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej.
Zawody pokrewne	Biochemik, biolog, lekarz, chemik, mikrobiolog, epidemiolog, specjalista analityki klinicznej, technik farmaceutyczny, technik analityki medycznej
Wykonywane czynności	- obsługa klientów, sprzedaż - wydawanie leków recepturowych - przygotowywanie leków - praca w laboratoriach, badania
Podstawowy stosowany sprzęt	- sprzęt laboratoryjny - komputer, kasa fiskalna
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie	Apteki ogólnodostępne, szpitalne i zakładowe Sklepy zielarsko-medyczne Hurtownie farmaceutyczne Zakłady przemysłu farmaceutycznego, kosmetycznego Laboratoria chemiczne, farmaceutyczne Jednostki naukowe

Uwagi

Piśmiennictwo

Rozporządzenie MPiPS z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (t.j. Dz. U. 2003 nr 169 poz. 1650).
Rozporządzenie MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. nr 69, poz. 332).
Rozporządzenie RM z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. 1996 nr 114 poz. 545) ze zm. (Dz. U. 2002 nr 127 poz. 1092).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. 2004 nr 265 poz. 2644)
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 roku o izbach aptekarskich
Informator - "Środki ochrony indywidualnej". INFOCHRON. Warszawa. CIOP 2000.

MIKRO-BHP

Program MIKRO-BHP jest prostą w obsłudze aplikacją wyposażoną w zestaw funkcji, wspomagających obowiązkowe czynności z zakresu bhp, zawierającą wyprofilowane branżowo kompendium wiedzy z tej dziedziny oraz instruktażowe informacje i opisy działań z zakresu prewencji wypadkowej, ułatwiające podnoszenie poziomu stanu bhp w mikrofirmach.

Ulotka informacyjna nt. MIKRO-BHP
Wersja DEMO programu MIKRO-BHP

Ankieta Karty Zawodów

Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Klauzula RODO Dostępność cyfrowa

Wszelkie prawa do udostępnianych utworów są zastrzeżone, z zastrzeżeniem wyłączenia tych utworów, które udostępniane są w trybie otwartego dostępu – na podstawie licencji Creative Commons CC-BY ND 4.0. Kopiowanie w celu rozpowszechniania fragmentów lub całości pozostałych materiałów jest zabronione. Udostępnione materiały można kopiować zarówno we fragmentach jak i w całości wyłącznie na użytek własny.