Wprowadzenie do tematyki kampanii

 

Według najnowszych danych ChUK są przyczyną największej umieralności Polaków. Prawie 35% wszystkich zgonów w 2021 r. spowodowanych było właśnie tymi chorobami (rys.). ChUK są również  przyczyną aż 474 zgonów na każde 100 tys. osób [1].

 

 

Rys. Przyczyny zgonów w Polsce w latach 2020 i 2021 (źródło – dane GUS)

 

ChUK zwane są również chorobami układu sercowo-naczyniowego, charakteryzują się zaburzeniami w obrębie układu naczyń krwionośnych i serca. Rozwijają się długo i mają charakter przewlekły. Ich powstawaniu i rozwojowi sprzyjają czynniki ryzyka, czyli cechy lub właściwości indywidualnej osoby lub populacji, które pojawiają się wcześnie w życiu i wiążą się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju choroby w przyszłości. Czynniki ryzyka mogą być niemodyfikowalne (takie jak płeć, wiek, czynniki genetyczne) i modyfikowalne. Do modyfikowalnych zaliczyć można m.in.: nadwagę i otyłość, nadciśnienie tętnicze (wartość ciśnienia krwi ponad 140/90 mm Hg), zaburzenia gospodarki lipidowej (podwyższone stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL-cholesterolu, triglicerydów i niskie stężenie HDL-cholesterolu); upośledzoną tolerancję glukozy, wzrost stężenia fibrynogenu, wzrost stężenia kwasu moczowego, palenie tytoniu, małą aktywność fizyczną; nieracjonalne odżywianie a także czynniki psychospołeczne (nadmierny stres, depresję) [2].

Chorobami układu krążenia, które spotykamy najczęściej są:

  • Choroba niedokrwienna serca (w tym zawał serca),
  • Choroby naczyń mózgowych (w tym udary niedokrwienne) [3].

 

Szacuje się, że w 2020 roku na świecie z chorobą niedokrwienną serca (IHD) żyło ponad 244 mln osób, przy czym choroba ta występowała częściej u mężczyzn niż u kobiet (odpowiednio 141 i 103 mln osób) [4].

Najbardziej rozpowszechnioną i najłatwiej diagnozowalną ChUK jest nadciśnienie tętnicze [5].

 

Każdego roku w UE odnotowuje się ponad 6 mln nowych przypadków ChUK, a w całej Europie ponad 11 mln. Przy prawie 49 mln osób żyjących z tą chorobą w UE, koszty ponoszone przez gospodarkę UE są wysokie i wynoszą 210 mld EUR rocznie [6].

Polska w porównaniu do Europy charakteryzuje się prawie 2-krotnie wyższą umieralnością
z powodu choroby niedokrwiennej serca (Polska – 131 zgonów/100 tys. mieszkańców; EU-27 – 77 zgonów/100 tys. mieszkańców) oraz 1,5-krotnie wyższą umieralnością z powodu udaru mózgu (odpowiednio: 53 zgonów/100 tys. w porównaniu do 38 zgonów/100 tys. mieszkańców w UE) [7].

 

Badania prowadzone zarówno w Polsce, jak i w innych krajach (zarówno wysokorozwiniętych jak i dopiero rozwijających się) wskazują, że często chorym na ChUK, ale także osobom,
u których nie zdiagnozowano powszechnie występujących chorób przewlekłych brakuje wiedzy na temat prawidłowych zachowań zdrowotnych oraz czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych [8].

 

Opracowano na podstawie:

[1] B. Wojtyniuk, P. Goryński, Raport "Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania 2022",Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2022, s. 124, (dostęp 11.04.2023)

[2] A.Bortkiewicz, E. Gadzicka, J. Siedlecka, A. Szyjkowska, Makowiec-Dąbrowska T., Kompleksowy program profilaktyczny dotyczący chorób układu krążenia, s. 5, https://docplayer.pl/7753585-Kompleksowy-progra m-profilaktyczny-dotyczacy-chorob-ukladu-krazenia.html (dostęp.11.04.2023)

[3] Siedlecka J, Gadzicka E., Szyjkowska A., Siedlecki P., Szymczak W., Makowiec-Dabrowskla T., Bortkiewicz A., Zapobieganie chorobom układu krążenia – program profilaktyczny wdrożony w wybranym przedsiębiorstwie, Medycyna Pracy 2017, s. 757-769, http://medpr.imp.lodz.pl/Zapobieganie-chorobom-ukladu-krazenia-program-profilaktyczny-wdrozony-w-wybranym,70529,0,1.html (dostęp 14.04.2023)

 [4] 2022 Heart Disease & Stroke Statistical Update Fact Sheet Global Burden of Disease, The American Heart Association, https://professional.heart.org/-/media/PHD-Files-2/Science-News/2/2022-Heart-and-Stroke-Stat-Update/2022-Stat-Update-factsheet-GIobal-Burden-of-Disease.pdf (dostęp 11.04.2023.)

[5] Bugajska J., Tyszkiewicz J., Warunki i organizacja pracy dla osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Poradnik, CIOP-PIB, Warszawa 2016, s. 8, https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/91766/2021021741812&Warunki-i-organizacja-pracy-choroby-ukladu-sercowo-naczyniowego-CIOP-PIB-2016.pdf (dostęp 11.04.2023)

[6] European Cardiovascular Disease Statistics 2017 edition, European Heart Network, February 2017, Cardiovascular diseases, EU research on cardiovascular diseases

https://ehnheart.org/component/attachments/attachments.html?task=attachment&id=3115 (dostęp 04.05.2023)

[7] Narodowy Program Chorób Układu Krążenia z podpisem premiera,Narodowy Instytut Kardiologii Stefana kardynała Wyszyńskiego Państwowy Instytut Badawczy,s. 7, https://www.ikard.pl/newspl/narodowy-program-chorob-ukladu-krazenia-z-podpisem-premiera.htmlm (dostęp 04.05.2023)

[8] Michalski P., Kosobucka A. , Nowik A., Pietrzykowski Ł., Andruszkiewicz A., Kubica a., Edukacja zdrowotna pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego, Folia Cardiologica 2016 tom 11, nr 6, s. 519–524 https://journals.viamedica.pl/folia_cardiologica/article/download/FC.a2016.0104/37135 (dostęp 04.05.2023)

 

 
0
0
0
2
9
6
6
9
 Aktualności KAMPANII