ŚRODKI TECHNICZNE OGRANICZANIA NARAŻENIA NA SARS-COV-2
W MIEJSCU PRACY

Praktyczne przykłady środków technicznych i organizacyjnych, które można wprowadzić w zakładzie pracy w związku z zagrożeniem koronawirusem, przedstawiono w tabeli 1.

Tabela 1. Przykłady środków technicznych i organizacyjnych, które można wprowadzić w zakładzie pracy w związku z zagrożeniem wirusem SARS-CoV-2  

 

 

Zalecane działania

 

Podstawowa

organizacja

pracy

  • W miarę możliwości, praca zdalna lub modyfikacja zadań i pro­jektów w celu zwiększenia odległości między pracownikami korzystającymi w tym samym czasie ze wspólnych obszarów.
  • Wprowadzenie systemu zmianowego i rotacyjnego, a tam gdzie to niemożliwe, należy zapewnić pracownikom dodatkowe środki ochrony (maski ochronne, przyłbice, środki do dezyn­fekcji rąk i powierzchni).

Utrzymanie higieny i kontrola zakażeń

  • Aktualizacja zakładowego planu higieny, obejmującego dezyn­fekcję powierzchni użytkowych, sprzętu komputerowego, urządzeń i wyposażenia biurowego, samochodów firmowych, itp.
  • Wyznaczenie miejsc, w których pracownicy/klienci mogą umyć ręce lub je zdezynfekować.
  • Rozmieszczanie plakatów na temat tego, jak skutecznie myć i dezynfekować ręce, o obowiązujących na terenie zakładu zasadach higieny (np. noszenie maseczek i rękawiczek, dystanso­wanie fizyczne).
  • Rozmieszczenie plakatów o zagrożeniach związanych z CO- VID-19 oraz o sposobach rozpoznawania jego objawów.
  • Weryfikacja tzw. dobrych praktyk higienicznych oraz procedur HACCP w celu wychwycenia ewentualnych luk lub możliwych dróg zanieczyszczeń.
  • Opracowanie procedury postępowania w przypadku podejrzenia u pracownika/kontrahenta/klienta zakażenia wirusem SARS-CoV-2.
  • Umożliwienie bezdotykowego pomiaru temperatury ciała pra­cowników przed rozpoczęciem pracy lub w razie zgłoszenia złego samopoczucia.

Ciągi

komunikacyjne

  • Dystansowanie fizyczne.
  • W windzie należy ograniczyć liczbę osób jednocześnie z niej korzystających.
  • Tam, gdzie zachowanie 2 m odstępu między osobami może być niemożliwe (np. schody, korytarze) należy przestrzegać wszystkich innych dostępnych środków zaradczych (zakrywa­nie ust i nosa maseczką, dezynfekcja powierzchni użytkowych, higiena rąk).

Miejsca two­rzenia kolejek (np. podczas podpisywania listy obecności, podbijania kart, na stołówkach, na stanowi­skach wyda­wania narzędzi i materiałów, w recepcji, salach konfe­rencyjnych)

  • Wyznaczenie bezpiecznych odległości (np. za pomocą taśmy samoprzylepnej lub farby), w jakich można stawać w kolejkach.
  • Zamiast podpisywania list można prowadzić rejestrację czasu pracy w oparciu o identyfikatory zbliżeniowe (breloczki, karty).
  • Rozłożenie w czasie zaplanowanych spotkań/wizyt, aby zmniejszyć liczbę osób przebywających w pomieszczeniu.
  • Ograniczenie do niezbędnego minimum spotkań i narad wewnętrznych. Jeżeli jest to możliwe, powinny one być przepro­wadzane przy otwartych oknach z zachowaniem zalecanych odległości pomiędzy uczestnikami (2 m).
  • Wprowadzenie różnych godzin przerw, zmniejszenie liczby pracowników korzystających ze wspólnych obszarów w danym czasie (np. myjnie, stołówki, pomieszczenia socjalne).

Dostęp na teren zakładu pracy

  • W miarę możności ograniczyć i kontrolować wstęp osób z zewnątrz na teren zakładu.
  • Informowanie osób z zewnątrz na temat środków bezpieczeństwa, jakie obowiązują aktualnie w zakładzie pracy w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.

Gospodarka narzędziowa

  • Zastosowanie systemów elektronicznej identyfikacji pracowni­ków i pobieranych przez nich narzędzi/sprzętu (np. kody kre­skowe, systemy radiowe, aplikacje komputerowe itp.).
  • Narzędzia i sprzęt roboczy powinny być w miarę możności wy­korzystywane przez te same osoby. Tam, gdzie nie jest to moż­liwe, należy zalecić ich regularne czyszczenie, zwłaszcza jeżeli są one przekazywane innej osobie.
  • Czyszczenie i dezynfekcja sprzętu powinna odbywać się według zaleceń producenta. Jeżeli narzędzia/sprzęt nie mogą być pod­dane dezynfekcji, to należy stosować odpowiednie rękawice ochronne, o ile nie wynikną z tego powodu dodatkowe zagrożenia (np. pochwycenie przez wirujące części maszyny). Należy także uwzględnić maksymalny czas stosowania środków ochrony oraz indywidualne predyspozycje pracowników (np. uczulenia).
  • Do oznakowania sprzętu należy stosować wyłącznie etykiety foliowe, umożliwiające ich czyszczeni i dezynfekcje.

Organizacja czasu pracy i przerw

  • Zagęszczenie pracowników na stanowiskach pracy i we wspól­nie użytkowanych pomieszczeniach (w tym, podczas rejestracji czasu pracy, w szatniach, umywalniach, czy natryskach) może być zmniejszone za pomocą rozłożenia pracy w czasie (ela­styczny czas pracy i przerw, praca na zmiany).
  • Ustalenie możliwie małych, stałych zespołów osób, które będą razem pracowały, pozwoli dodatkowo zredukować wewnątrz­zakładowe kontakty pomiędzy pracownikami i zagwarantuje ciągłość produkcji.

Przechowy­wanie i czysz­czenie odzieży roboczej

  • Należy umożliwić indywidualne przechowywanie odzieży ro­boczej i środków ochrony indywidualnej, odrębnie od odzieży używanej na co dzień.
  • Można rozważyć nakładanie i zdejmowanie odzieży roboczej w domu, jeżeli wykluczy się powstanie dodatkowego zagroże­nia zakażeniem i/lub brak higieny (np. wskutek zabrudzeń) i je­żeli jednocześnie można będzie dzięki temu uniknąć wewnątrz­zakładowych kontaktów pomiędzy pracownikami.
  • Odzieży robocza i środki ochrony indywidualnej powinny być przeznaczone do osobistego użytku. Należy zapewnić regular­ne czyszczenie odzieży roboczej w zakładowych pralniach lub zorganizować regularne usługi pralnicze.

Zarządzanie pracownikami pracującymi w domu

  • Należy pozwolić pracownikom na czasowe zabranie do domu sprzętu, który jest im niezbędny do pracy biurowej u (np. kom­puter, monitor, klawiatura, mysz, drukarka). Należy rejestro­wać, kto zabiera jakie przedmioty, aby uniknąć zamieszania po wznowieniu normalnej pracy.
  • Udzielać pracownikom wsparcia w zakresie korzystania ze sprzętu i oprogramowania komputerowego.
  • Zapewnić dobrą komunikację miedzy poszczególnymi pracow­nikami zaangażowanymi w dane zadanie/projekt.
  • Ze względu na okoliczności, pracodawca powinien elastycznie podchodzić do godzin pracy, a czasami także do wydajności personelu. Pracownik może mieć dzieci, które mogą potrzebo­wać opieki (ponieważ nie uczęszczają do szkoły lub uczestniczą w lekcjach online) lub sprawować opiekę nad osobami starszy­mi lub przewlekle chorymi.

 

EU-OSHA oraz CDC zalecają, aby w miarę możliwości w firmach wykonywane były tylko niezbędne prace i rekomenduje oddelegowanie pracowników do wykonywania pracy w domu, zwłaszcza tych, którzy nie wymagają specjalistycznego sprzętu lub maszyn. Zwraca się także uwagę na fakt, że praca zdalna może pomóc pracownikom w sprostaniu przez nich obowiązkowi opieki np. nad dziećmi lub członkami rodziny. W tych firmach, w których praca zdalna jest niemożliwa, należy ograniczyć liczbę pracowników przebywających na terenie przedsiębiorstwa w tym samym czasie, poprzez wprowadzenie systemu zmianowego, rotacyjnego, czy też elastycznego czasu pracy [6].W rekomendacjach Ministerstwa Zdrowia, EU-OSHA i CDC podkreśla się również, że w czasie epidemii należy całkowicie zrezygnować z konferencji i szkoleń - wszelkie pomoce szkoleniowe i materiały instruktażowe powinny być rozsyłane elektronicznie. Zalecenia te szczególnie kierowane są do pracowników, którzy wykonują swoją prace zdanie.

 

Jeżeli pojawi się jednak potrzeba przeszkolenia nowego pracownika na stanowisku pracy, np. przy produkcji przemysłowej, działalności usługowej, to szkolenie należy przeprowadzić przy zachowaniu wszelkich innych środków bezpieczeństwa, stosowanych w czasie epidemii (osłona nosa i ust, rękawice ochronne, ograniczenie liczby osób szkolonych jednorazowo do minimum). W tym przypadku brak szkolenia mógłby doprowadzić do wypadku, utraty zdrowia lub życia pracownika. Pracodawca powinien także zredukować liczbę podróży służbowych i delegacji pracowników, zwłaszcza do innych krajów. Pamiętajmy też o tym, że pracownik ma prawo odmówić udziału w delegacji do miejsc, w których występuje epidemia koronawirusa SARS-CoV-2.