Hutnik dmuchacz szkła

HUTNIK − DMUCHACZ SZKŁA


1. Informacje ogólne


   Zadaniem hutnika dmuchacza szkła jest wydmuchanie za pomocą piszczeli, z plastycznej masy szklanej o temperaturze 1100 °C, takich wyrobów jak szklane przedmioty codziennego użytku oraz przedmioty artystyczne.
W pracy hutnik dmuchacz wykonuje następujące czynności:

  • nabieranie gorącej masy szklanej na piszczel
  • wydmuchanie bańki
  • studzenie bańki
  • nabieranie drugiej warstwy masy szklanej
  • studzenie i rozdmuchiwanie masy szklanej
  • wydmuchiwanie masy do formy (wydmuchiwanie na cicho) lub wydmuchiwanie i jednoczesne obracanie piszczeli (wydmuchiwanie z obracaniem)
  • odtrącenie gotowego wyrobu szklanego od piszczeli.

   Podczas pracy nad bardziej skomplikowanymi kształtami hutnik dmuchacz szkła musi wykonać dodatkowe czynności, takie jak doklejanie dodatkowych elementów, zdobienie, wykonywanie otworów, obcinanie.
W pracy posługuje się różnymi narzędziami ręcznymi: nabierakami, nożycami, szczypcami, foremkami.
   Pracuje w zespole kilkuosobowym. Jego praca jest wykonywana w pozycji stojącej i wymaga przemieszczania się. Podczas pracy hutnik musi stale, na bieżąco, oceniać właściwości materiału. Czynnikami uciążliwymi są wysoka temperatura (promieniowanie podczerwone) oraz hałas. Istnieje wiele czynników ryzyka, np. narażenie na poparzenia, choroby układu krążenia, układu oddechowego (w tym rozedma płuc).
   Hutnik zazwyczaj pracuje w systemie zmianowym, także w święta. Podczas pracy powinien być zaopatrzony w ubranie ochronne. Praca w zawodzie wiąże się ze średnio ciężkim lub ciężkim obciążeniem fizycznym.

 

2. Wymagania

 

  Praca hutnika dmuchacza szkła ma charakter stojąco-chodzący, wymaga więc siły fizycznej i dobrej kondycji. W tym zawodzie, oprócz indywidualnych predyspozycji i zdolności, ważna jest umiejętność pracy w grupie i doświadczenie. Wymagane są zręczne palce i ręce, a także bardzo dobra koordynacja wzrokowo-ruchowa.

   Hutnik zazwyczaj wykonuje kilka czynności jednocześnie, oceniając przy tym poszczególne etapy swojej pracy, dlatego musi odznaczać się spostrzegawczością, podzielnością uwagi i szybkim refleksem. Równie ważną cechą jest dokładność w wykonywaniu poszczególnych czynności i precyzja w posługiwaniu się ręcznymi urządzeniami. Niezbędne jest dobre widzenie, najlepiej bez stosowania szkieł optycznych lub soczewek kontaktowych, widzenie stereoskopowe oraz prawidłowe pole widzenia, a także sprawność zmysłu równowagi.

  Umiejętne wdmuchiwanie powietrza z płuc ustami do porcji masy szklanej wymaga, oprócz wcześniej opisanych cech indywidualnych i sprawności fizycznej, długich ćwiczeń, które umożliwią uzyskanie biegłości w pracy.

 

3. Czynniki utrudniające zatrudnienie w zawodzie

 

   Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu hutnika dmuchacza szkła są choroby płuc i oskrzeli, słaba kondycja fizyczna oraz mała tolerancja wysokiej temperatury, a także upośledzenie widzenia w stopniu bardzo dużym (osoby niewidome).

   Czynnikami utrudniającymi pracę w zawodzie są: brak widzenia stereoskopowego oraz nieprawidłowe pole widzenia, a także wady i dysfunkcje narządu wzroku, które nie mogą być skorygowane szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, zaburzenia niewielkiego i znacznego stopnia dotyczące rozróżniania barw i ich odcieni, widzenia stereoskopowego, koordynacji wzrokowo­ruchowej oraz percepcji kształtów i zaburzenia zmysłu równowagi.

   Ograniczeniem w wykonywaniu zawodu są również zaburzenia niewielkiego i znacznego stopnia sprawności kończyn górnych w zakresie zręczności palców i rąk oraz kończyn dolnych.

  Przeciwwskazaniem bezwzględnym jest padaczka, a także przewlekłe schorzenia układu krążenia, wady serca, choroby układu trawiennego i inne choroby mające wpływ na zmniejszenie sprawności fizycznej i ogólnej wydolności.

 

4. Możliwość zatrudnienia w zawodzie osób z niepełnosprawnością

 

4.1. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Możliwość wykonywania zawodu mają ewentualnie osoby z niewielkimi wadami i dysfunkcjami narządu wzroku, które mogą być skorygowane szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi.

 

4.2. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

   Istnieje możliwość wykonywania zawodu przez osoby z niepełnosprawnością narządu słuchu. Osoby te mogą pracować na wybranych stanowiskach, po racjonalnym dostosowaniu zakresu zadań, identyfikacji indywidualnych barier i przystosowaniu środowiska oraz stanowiska pracy (technicznym i organizacyjnym).

 

4.3. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej

   Osoby z chorobami psychicznymi mogą pracować w zawodzie pod warunkiem, że praca − poza wyjątkowymi sytuacjami (wyjazdy, sytuacje kryzysowe w firmie) − nie zaburza ich rytmu dnia i nocy i jest zachowana zasada równego traktowania pracowników.

 

4.4. Osoby z dysfunkcją sfery intelektualnej

   Szansę na zatrudnienie w zawodzie mają osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Mogą one uzyskać odpowiednie kwalifikacje w specjalnych szkołach zawodowych lub w wyniku szkolenia w zakładzie. Osoby te powinny być uczone konkretnych zadań praktycznych.

  Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności intelektualnej powinny pracować w zespole, wykonując na początku proste, nieskomplikowane czynności pod nadzorem. W miarę nabywania doświadczenia można im powierzać zadania trudniejsze i bardziej złożone.

  Osoby z niepełnosprawnością intelektualną będą potrzebowały wsparcia w nauczeniu się konkretnych czynności zawodowych. Pracę mogą wykonywać pod stałym nadzorem i na polecenie osoby trzeciej. Najbardziej efektywną formą adaptacji zawodowej tych osób jest bieżące wsparcie trenera pracy. Osoby takie mogą uzyskać umiejętności niezbędne do wykonywania czynności podczas szkolenia praktycznego w zakładzie pracy.

 

5. Potrzeba przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości osób z niepełnosprawnością

 

5.1. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

Osoby z niewielką dysfunkcją narządu wzroku powinny stosować szkła korekcyjne lub soczewki kontaktowe.

 

5.2. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

 

Osoby słabosłyszące

   Aparat słuchowy powinien korygować słuch (zwłaszcza w częstotliwościach pasma mowy) w stopniu umożliwiającym werbalne komunikowanie się (słuch wydolny socjalnie). Zaleca się ograniczenie hałasu w miejscu pracy w celu poprawy warunków percepcji dźwięku oraz warunków komunikacji werbalnej.

   Zaleca się również rozszerzenie sygnalizacji ostrzegawczej o sygnalizację świetlną wizyjną lub wibracyjną uzupełniającą dźwiękowe sygnały bezpieczeństwa w miejscach potencjalnego przebywania pracownika.

 

Osoby głuche i głuchonieme

   Istnieje możliwość zatrudnienia osoby z tego rodzaju niepełnosprawnością. Wymaga to jednak właściwej organizacji pracy – w przypadku osób głuchoniemych konieczna jest znajomość przez otoczenie (przynajmniej jedną osobę) języka migowego bądź stała współpraca pracodawcy z profesjonalnym tłumaczem tego języka (możliwość korzystania z tłumacza języka migowego online). Może być również konieczne ograniczenie zakresu posługiwania się językiem pisanym, ponieważ rozumienie informacji na piśmie przez osoby głuchonieme posługujące się językiem migowym jest znacząco utrudnione. W komunikowaniu się z zespołem współpracowników pomagają również znaki bądź symbole ułatwiające szybkie porozumiewanie w trakcie pracy. Dodatkowo niezbędne jest zapewnienie bezpieczeństwa pracy przez zainstalowanie np. sygnalizacji świetlnej, wizyjnej lub wibracyjnej informującej o ewentualnym niebezpieczeństwie w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.) lub o stanie wykorzystywanych urządzeń.

Zaleca się, aby osobie z tego rodzaju niepełnosprawnością był przydzielony opiekun na wypadek ewakuacji.

 

5.3. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej

   Pracownik podejmujący pracę w tym zawodzie powinien być w przyjazny sposób zapoznawany ze strukturą i kulturą organizacyjną firmy. Powinien także otrzymać jasne i niedwuznaczne informacje oraz instrukcje odnośnie do podejmowanych zadań.

   W firmie zatrudniającej pracownika z tą niepełnosprawnością należy wprowadzić przyjazny tryb informowania o jego problemach zdrowotnych czy społecznych. Najlepiej, gdy wie o nich „osoba zaufania”. Można także wypracować obyczaj, że członkowie zespołu pracowniczego interesują się sytuacją społeczną oraz zdrowotną pracownika i biorą ją pod uwagę we współpracy. Mogą się przy tym uczyć podmiotowego traktowania pracownika z niepełnosprawnością − pozyskiwać wiedzę o jego sytuacji przede wszystkim od niego samego lub – za jego wiedzą i aprobatą − z innych źródeł.

   W sytuacji kłopotów z psychiczną i społeczną stroną swojej pracy pracownik mógłby korzystać ze wsparcia asystenta zawodowego/trenera pracy. Trener pracy może wywodzić się spośród współpracowników lub być specjalnie w tej roli zatrudniony w firmie. Może też wspierać pracownika z ramienia upoważnionej do tego organizacji. Możliwości wsparcia przez trenera pracy byłyby jednak ograniczone tylko do sfery emocji i relacji z innymi, a więc nie dotyczyłyby kompetencji zawodowych, i powinny obejmować tylko pewien niedługi odcinek/odcinki czasu pracy. Na co dzień pracownik powinien jednak pracować samodzielnie – zgodnie z samodzielnym charakterem stanowiska pracy.

   Ponadto zatrudniona osoba powinna mieć możliwość korzystania z elastycznego czasu pracy i zakresu obowiązków, co oznacza, że w wyjątkowej sytuacji (związanej z jej chorobą czy niepełnosprawnością) zakres obowiązków na tym stanowisku zostanie zmodyfikowany w sposób możliwy do zaakceptowania przez pracodawcę. Powinna istnieć także możliwość okresowego zastąpienia pracownika przez inną osobę.

 

5.4. Osoby z dysfunkcją sfery intelektualnej

   W przypadku osób z niepełnosprawnością intelektualną stanowisko pracy nie wymaga specjalistycznego dostosowywania pod względem architektonicznym oraz ergonomicznym, poza ogólnymi zasadami odnoszącymi się do wszystkich pracowników. Jeśli niepełnosprawność intelektualna jest sprzężona z niepełnosprawnością sensoryczną, należy zastosować zasady dostosowywania stanowiska pracy określone dla poszczególnych rodzajów niepełnosprawności.

Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim (wybrane osoby, po akceptacji lekarza i psychologa) mogą być zatrudnione w tym zawodzie pod warunkiem, że dobór zadań i czynności zawodowych będzie odpowiadał ich potencjałowi intelektualnemu. Mogą wykonywać czynności proste, powtarzalne, zadania bardziej odtwórcze niż twórcze, zlecone przez przełożonego.

   Osoby z taką dysfunkcją ze względu na swoje ograniczenia, szczególnie w zakresie poznawczym, będą potrzebowały przede wszystkim dostosowania tempa pracy do ich indywidualnych możliwości oraz jasno zdefiniowanego zakresu obowiązków. Kolejną istotną kwestią jest wyłonienie z zespołu pracowniczego osoby odpowiedzialnej za przekazywanie poleceń pracownikowi z niepełnosprawnością intelektualną (zasadą jest, że każdorazowo czyni to ta sama osoba, aby nie dezinformować pracownika).

Zatrudnione osoby mogą potrzebować długotrwałego przystosowania do wykonywania określonych zadań. Zakres prac musi być jednorodny i powtarzalny, a praca nadzorowana i kontrolowana możliwie często, zwłaszcza w początkowym okresie. Mogą też być potrzebna pomoc w kształtowaniu prawidłowych zachowań w różnych sytuacjach społecznych (np. punktualne przychodzenie do pracy, opuszczanie stanowiska pracy tylko za zgodą przełożonych).

   Wymagane w pracy czynności robocze i miejsca, z których korzystają osoby z niepełnosprawnością intelektualną (np. toalety, bufet, ważne działy, takie jak kadry, magazyny itp.) powinny być oznaczone prostymi, zrozumiałymi piktogramami ułatwiającymi ich identyfikację.

   W rozmowie z pracownikiem z niepełnosprawnością intelektualną należy używać prostych słów, nieskomplikowanych wyrażeń, a tłumacząc różnego rodzaju kwestie, należy posługiwać się przykładami zaczerpniętymi z dnia codziennego. Nie należy używać zwrotów anglojęzycznych, a zamiast liczb używać określeń „mało” czy też „wiele”. Przekazywane informacje powinny być zwięzłe, nieprzeładowane, a zdania krótkie.

 

Uwaga. Każdy przypadek zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością oraz przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości tej osoby należy rozpatrywać indywidualnie.