GLAZURNIK
1. Informacje ogólne
Glazurnik jest jednym z członków ekipy budowlanej lub wykonuje tę pracę samodzielnie. Jego zadaniem jest okładanie ścian lub innych powierzchni płytkami ceramicznymi szkliwionymi (glazurą), terakotowymi, kamionkowymi, szklanymi (marblitowymi), kamiennymi, drewnianymi, mozaiką i płytkami z tworzyw sztucznych imitującymi ceramikę lub kamionkę. Do obowiązków glazurnika może należeć, m.in.:
- odczytywanie projektów budowlanych lub roboczych rysunków
- ustalenie zakresu i rodzaju prac
- ustalenie potrzebnych materiałów (ich rodzaju, ilości), narzędzi, maszyn itp.
- przygotowanie powierzchni (skuwanie, wyrównanie nierówności, stawianie ścianek z cegieł lub kartongipsu)
- przygotowanie odpowiedniej zaprawy cementowej lub kleju
- segregacja płytek ze względu np. na odcień, rozmiar, kształt, jakość szkliwa
- przycinanie płytek
- szlifowanie powierzchni przycięcia
- wycinanie w płytkach otworów (na gniazda, włączniki, rury itp.)
- nakładanie kleju lub zaprawy cementowej
- układanie płytek na wybranej powierzchni (ścianie, filarze, podłodze itp.)
- układanie płytek wg podanego wzoru (ozdobnych, artystycznych)
- przygotowanie fug (mieszanie proszku z wodą, czasem dobór odpowiedniego odcienia fugi lub barwnika)
- formowanie spoin między płytkami
- wycieranie nadmiaru fugi, polerowanie płytek
- wykonywanie cokołów
- wykonywanie podokienników
- oklejanie ekranów zakrywających wanny, rury kanalizacyjne itp.
- wykonywanie półek ceramicznych
- odnawianie powierzchni obłożonej płytkami (skuwanie starych, uszkodzonych płytek, wyrównywanie powierzchni, uzupełnianie powierzchni o brakujące płytki).
Wykonując pracę, glazurnik posługuje się takimi narzędziami, jak: dłuto, młotek, kielnia, packa, poziomica, ołówek stolarski, maszyna do przycinania i szlifowania glazury. Glazurnik może pracować w ramach własnej działalności gospodarczej albo
jako pracownik w małej prywatnej firmie świadczącej usługi lub jako członek większej ekipy budowlanej. Jeśli glazurnik jest zarazem właścicielem firmy usługowej, do jego obowiązków należy również zdobywanie nowych klientów, prowadzenie negocjacji z klientami, doradzanie im oraz prowadzenie rozliczeń finansowych.
Praca glazurnika może mieć charakter samodzielny lub zespołowy. Dni i godziny pracy są uzależnione od zleceń. Glazurnik może pracować więcej niż 8 godzin na dobę, również wieczorami i w weekendy. Glazurnik może wykonywać pracę w pomieszczeniach albo na zewnątrz (gdy układa zewnętrzną elewację). Z tym zawodem wiąże się narażenie na: pył, hałas, wibracje, substancje alergizujące (kleje), pracę na wysokości, ostre narzędzia oraz urządzenia zasilane napięciem elektrycznym, a w przypadku prac na zewnątrz – również na zmienne temperatury.
Z pracą glazurnika łączy się ryzyko zachorowania na choroby skóry, przewlekłe zapalenie oskrzeli, reumatyzm, żylaki, choroby układu nerwowego i ruchowego oraz różnego rodzaju urazy.
2. Wymagania
Niezbędne cechy glazurnika to wytrwałość i cierpliwość przy wykonywaniu monotonnych prac oraz umiejętność odczytywania rysunku technicznego lub rysunku roboczego. W przypadku pracy w większej ekipie budowlanej istotna jest umiejętność współpracy z brygadą budowlaną i kierownikiem budowy.
W tym zawodzie wymagana jest sprawność kończyn górnych, zręczność rąk i palców oraz sprawność kończyn dolnych. Pożądana jest ogólna dobra wydolność fizyczna ze względu na ręczne przenoszenie ciężkich materiałów i pracę w ciągłym ruchu, a w związku z tym prawidłowe funkcjonowanie podstawowych układów krążenia, oddechowego, nerwowego, trawiennego, mięśniowego i kostnostawowego. Bardzo ważną cechą jest ponadto wytrzymałość na długotrwały wysiłek. Praca w tym zawodzie wymaga ciągłego przemieszczania się, przenoszenia materiałów, maszyn, narzędzi. Glazurnik często pracuje w pozycji wymuszonej (np. na kolanach, w kucki, w pochyleniu), a także w dużym tempie. W zawodzie przydatna jest też zdolność koncentracji uwagi podczas wykonywanej pracy.
Spośród cech sensomotorycznych niezbędna jest dobra koordynacja wzrokowo-ruchowa i refleks. Niezbędne są też: widzenie stereoskopowe, prawidłowe rozróżnianie barw i małych szczegółów pracy wzrokowej, wyobraźnia przestrzenna, dobry słuch. Przydatne jest, aby pole widzenia mieściło się w prawidłowym zakresie. Glazurnik pracujący na wysokości nie może mieć lęku wysokości i zaburzeń równowagi. Zgodnie z zasadami profilaktyki medycznej, na tych stanowiskach pracy gdzie konieczne jest wykonywanie pracy w hałasie (parametry hałasu osiągają wartości NDN – najwyższe dopuszczalne natężenie), zalecany jest stan słuchu nieodbiegający od normy.
3. Czynniki utrudniające zatrudnienie w zawodzie
Czynnikami utrudniającymi pracę w zawodzie glazurnika są zaburzenia niewielkiego stopnia sprawności kończyn górnych, w tym w zakresie zręczności palców i rąk, a także dysfunkcja znacznego stopnia kończyn dolnych.
Trudności mogą mieć osoby ze znacznie ograniczonym polem widzenia a także osoby z wszelkimi innymi dysfunkcjami narządu wzroku niedającymi się skorygować szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi.
Ograniczeniem są również zaburzenia zmysłu równowagi oraz zmysłu dotyku, a także choroby powodujące zaburzenia świadomości. Zgodnie z zasadami profilaktyki medycznej, osobom z odbiorczym trwałym podwyższeniem progu słyszenia (również gdy dotyczy to tylko jednego ucha) nie zaleca się wykonywania czynności w hałasie (gdy parametry hałasu osiągają wartości NDN – najwyższe dopuszczalne natężenie), np. podczas skuwania glazury z użyciem narzędzi elektrycznych.
Przeciwwskazaniem do podjęcia pracy w zawodzie na dużych budowach jest lęk wysokości i padaczka.
W zawodzie nie mogą pracować osoby z alergią kontaktową i wziewną na pyły cementu i inne stosowane związki chemiczne (kleje) ani osoby z chorobami skóry rąk.
4. Możliwość zatrudnienia w zawodzie osób z niepełnosprawnością
4.1. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku
Możliwość wykonywania zawodu mają osoby widzące obuocznie, o prawidłowym lub nieznacznie ograniczonym zakresie pola widzenia, rozróżniające barwy, a także osoby z dysfunkcjami narządu wzroku dającymi się korygować szkłami optycznymi (lub soczewkami kontaktowymi).
Niewskazane jest zatrudnienie na znacznych wysokościach (wykonywanie zewnętrznych elewacji – praca na pomostach i rusztowaniach) osób noszących okulary – ze względu na możliwość strącenia okularów lub ich zaparowywania na skutek zmian temperatury.
4.2. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu
Zawód, na wybranych stanowiskach pracy (m.in. zalecane wyłączenie czynności, podczas których praca musi być wykonywana w hałasie), mogą wykonywać osoby słabosłyszące, przy czym zalecane jest zapewnienie im odpowiednich pomocy technicznych i przystosowanie środowiska i stanowiska pracy, np. pod kątem stworzenia możliwości percepcji sygnałów alarmowych.
Niewskazane jest zatrudnianie tam, gdzie jest wykorzystywana duża liczba maszyn budowlanych o zróżnicowanej intensywności pracy, wytwarzających hałas o dużym poziomie dźwięku, gdyż może to uniemożliwić percepcję sygnałów dźwiękowych świadczących o potencjalnym niebezpieczeństwie oraz nasilać niedosłuch.
Zawód, na wybranych stanowiskach pracy, mogą wykonywać osoby głuche i głuchonieme, pod warunkiem właściwego przygotowania środowiska i stanowiska pracy, np. pod kątem stworzenia możliwości percepcji sygnałów alarmowych oraz racjonalnego doboru wykonywanych czynności zawodowych, przede wszystkim z uwzględnieniem zalecenia eliminacji czynności związanych z pracą w hałasie.
4.3. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej
Osoby z chorobami psychicznymi mogą pracować w zawodzie pod warunkiem, że praca, poza wyjątkowymi sytuacjami (wyjazdy, sytuacje kryzysowe w firmie), nie zaburza rytmu dnia i nocy pracownika i zachowana jest zasada równego traktowania pracowników.
4.4. Osoby z dysfunkcją sfery intelektualnej
Szansę na zatrudnienie mają osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Mogą one uzyskać odpowiednie kwalifikacje w specjalnych szkołach zawodowych lub w wyniku szkolenia w zakładzie. Osoby te powinny być uczone konkretnych zadań praktycznych.
Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności intelektualnej powinny pracować w zespole, wykonując na początku proste, nieskomplikowane czynności pod nadzorem. W miarę nabywania doświadczenia można im powierzać zadania trudniejsze i bardziej złożone.
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną potrzebują wsparcia w nauczeniu się wykonywania konkretnych czynności zawodowych. Pracę mogą wykonywać pod stałym nadzorem i na polecenie osoby trzeciej. Najbardziej efektywną formą adaptacji zawodowej tych osób jest bieżące wsparcie trenera pracy.
4.5. Osoby z epilepsją
Osoby chorujące na padaczkę mogą wykonywać zawód na wybranych stanowiskach pracy pod warunkiem, że napady padaczkowe występują sporadycznie, są sygnalizowane przez aurę, występują głównie wieczorem lub w nocy, nie powodują zbytniego zmęczenia i stosunkowo szybko następuje regeneracja sił po ich wystąpieniu oraz że przebieg choroby nie prowadzi do charakteropatii padaczkowej. Zatrudnienie wymaga akceptacji lekarza specjalisty i zapewnienia odpowiednich środków bezpieczeństwa i dostosowania stanowiska pracy.
Niewskazane jest zatrudnienie osób z epilepsją na dużych budowach, na znacznych wysokościach (wykonywanie zewnętrznych elewacji – praca na pomostach i rusztowaniach) ze względu na trudne warunki pracy i niemożność zapewnienia bezpieczeństwa pracy.
Polecana jest praca w małych zespołach na niewielkich budowach, w pomieszczeniach, bez kontaktu z maszynami budowlanymi w ruchu.
5. Potrzeba przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości osób z niepełnosprawnością
5.1. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku
Osoby z niewielką dysfunkcją narządu wzroku dającą się skorygować szkłami optycznymi, powinny używać szkieł korekcyjnych lub soczewek kontaktowych. Wskazana jest także diagnoza okulistyczna w zakresie wykonywania czynności wymagających bardzo dużej dokładności. Wymagane jest dobre doświetlenie miejsca pracy poprzez oprawy oświetlenia miejscowego, których położenie i kierunek świecenia można w prosty sposób zmieniać, tak aby zapewniając wysoki poziom natężenia oświetlenia jednocześnie eliminować potencjalne olśnienie odbiciowe od połyskliwych elementów otoczenia.
W przypadku pracy w zespole można tak zorganizować zakres prac, aby czynności niewymagające dobrego rozróżniania barw wykonywała osoba z upośledzeniem widzenia barw.
5.2. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu
Osoby słabosłyszące
Osoby słabosłyszące powinny korygować słuch aparatem słuchowym (zwłaszcza w częstotliwościach pasma mowy) w stopniu umożliwiającym swobodne, werbalne komunikowanie się ze współpracownikami (słuch wydolny socjalnie) i prawidłowy odbiór odgłosów pracujących maszyn, narzędzi oraz sygnalizacji dźwiękowej.
Wskazane jest rozszerzenie sygnalizacji ostrzegawczej o sygnalizację świetlną lub wizyjną, uzupełniającą dźwiękowe sygnały bezpieczeństwa w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.) lub sygnalizację wibracyjną, informującą o ewentualnym niebezpieczeństwie.
Zaleca się rozważenie możliwości instalacji sygnalizacji (np. świetlnej, wizyjnej) informującej o stanie wykorzystywanych urządzeń.
Zgodnie z zasadami profilaktyki medycznej, osobom z odbiorczym trwałym podwyższeniem progu słyszenia (również gdy dotyczy tylko jednego ucha) nie zaleca się wykonywania czynności w hałasie.
Pomocny w pracy jest wewnętrzny system komunikacji z osobami słyszącymi.
Osoby głuche i głuchonieme
Istnieje możliwość zatrudnienia osoby z tego rodzaju niepełnosprawnością. Wymaga to jednak właściwej organizacji pracy, ewentualnie współpracy tłumacza języka migowego oraz wprowadzenia wewnętrznego systemu komunikacji z osobami słyszącymi w zespole pracowniczym. Osoby głuche, zwłaszcza głuchonieme, powinny pracować na wybranych stanowiskach (włącznie z zaleceniem eliminacji warunków pracy w hałasie), w zespołach, gdzie nie ma konieczności kontaktowania się z osobami z zewnątrz.
W komunikowaniu się z zespołem współpracowników pomagają również znaki bądź symbole ułatwiające szybkie porozumiewanie w trakcie pracy. Ponadto niezbędne jest zapewnienie bezpieczeństwa pracy poprzez zainstalowanie np. sygnalizacji świetlnej, wizyjnej lub wibracyjnej, informującej o ewentualnym niebezpieczeństwie w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.) lub o stanie wykorzystywanych urządzeń.
Zaleca się, aby osobie z tego rodzaju dysfunkcją był przydzielony opiekun na wypadek ewakuacji.
Polecane jest zatrudnienie tych osób przy wykonywaniu prac samodzielnych, we współpracy z małym zespołem współpracowników.
5.3. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej
Osoby podejmujące pracę powinny być w przyjazny sposób zapoznawane ze strukturą i kulturą organizacyjną firmy. Powinny także otrzymać jasne i niedwuznaczne informacje oraz instrukcje odnośnie do podejmowanych zadań.
W firmie zatrudniającej pracownika z tą niepełnosprawnością należy wprowadzić przyjazny tryb informowania o jego problemach zdrowotnych czy społecznych, najlepiej, gdy wie o nich „osoba zaufania”. Można wypracować także obyczaj, że członkowie zespołu pracowniczego interesują się sytuacją społeczną i zdrowotną pracownika, i biorą ją pod uwagę we współpracy. Mogą się przy tym uczyć podmiotowego traktowania pracownika z niepełnosprawnością – pozyskiwać wiedzę o jego sytuacji, przede wszystkim od niego samego, lub – za jego wiedzą i aprobatą – z innych źródeł.
W sytuacji kłopotów z psychiczną i społeczną stroną swojej pracy pracownik mógłby korzystać ze wsparcia asystenta zawodowego/trenera pracy. Trener pracy może wywodzić się spośród współpracowników lub być specjalnie w tej roli zatrudniony w firmie. Może też wspierać pracownika z ramienia upoważnionej do tego organizacji. Możliwości wsparcia trenera pracy byłyby jednak ograniczone tylko do sfery emocji i relacji z innymi, nie dotycząc kompetencji zawodowych, i powinny obejmować tylko pewien niedługi okres/okresy czasu pracy. Na co dzień pracownik powinien jednak pracować samodzielnie – zgodnie z samodzielnym charakterem stanowiska pracy.
Ponadto, zatrudniona osoba powinna mieć możliwość elastycznego czasu pracy i zakresu obowiązków, co oznacza, że w wyjątkowej sytuacji (związanej z chorobą czy niepełnosprawnością osoby) zakres obowiązków na tym stanowisku zostanie zmodyfikowany w sposób możliwy do zaakceptowania przez pracodawcę. Powinna istnieć także możliwość okresowego zastąpienia pracownika przez inną osobę.
5.4. Osoby z dysfunkcją sfery intelektualnej
W przypadku osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim stanowisko pracy nie wymaga specjalistycznego dostosowywania pod względem architektonicznym ani ergonomicznym, poza stosowaniem ogólnych zasad odnoszących się do wszystkich pracowników. Jeśli niepełnosprawność intelektualna jest sprzężona z niepełnosprawnością sensoryczną, należy zastosować zasady dostosowywania stanowiska pracy określone dla poszczególnych rodzajów niepełnosprawności.
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim (wybrane osoby, po akceptacji lekarza i psychologa) mogą być zatrudnione w tym zawodzie pod warunkiem, że dobór zadań i czynności zawodowych będzie odpowiadał potencjałowi intelektualnemu. Mogą wykonywać czynności proste, powtarzalne, zadania bardziej odtwórcze niż twórcze, zlecone przez przełożonego.
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną ze względu na swoje ograniczenia, szczególnie w zakresie poznawczym, potrzebują przede wszystkim dostosowania tempa pracy do indywidualnych możliwości oraz jasno zdefiniowanego zakresu obowiązków. Kolejną istotną kwestią jest wyłonienie osoby z zespołu pracowniczego, odpowiedzialnej za przekazywanie poleceń osobie z niepełnosprawnością intelektualną (zasadą jest, że każdorazowo czyni to ta sama osoba, aby nie dezinformować pracownika).
Zatrudnione osoby mogą potrzebować długotrwałego przystosowania do wykonywania określonych zadań. Zakres prac musi być jednorodny i powtarzalny, a praca nadzorowana i kontrolowana możliwie często, zwłaszcza w początkowym okresie. Mogą też wymagać pomocy w kształtowaniu prawidłowych zachowań w różnych sytuacjach społecznych (np. punktualne przychodzenie do pracy, nieopuszczanie samowolnie stanowiska pracy).
Wymagane w pracy czynności robocze i miejsca, z których korzystają osoby z niepełnosprawnością intelektualną (np. toalety, bufet, ważne działy, takie jak kadry, magazyny itp.), powinny być oznaczone prostymi piktogramami ułatwiającymi zrozumienie oraz identyfikację miejsc.
W rozmowie z pracownikiem z niepełnosprawnością intelektualną należy używać prostych słów, nieskomplikowanych wyrażeń, a tłumacząc różnego rodzaju kwestie, należy posługiwać się przykładami zaczerpniętymi z dnia codziennego. Nie należy używać zwrotów anglojęzycznych, a zamiast liczb czy danych procentowych należy używać słów „mało” czy też „wiele”. Przekazywane informacje powinny być zwięzłe, nieprzeładowane, a zdania – krótkie.
5.5. Osoby z epilepsją
Osoby chore na padaczkę, które uzyskały akceptację lekarza specjalisty, powinny pracować na wybranych stanowiskach pracy, w zespole, a praca powinna być nadzorowana. Praca powinna być spokojna, niewywołująca stresów ani napięć, które mogłyby prowokować napady. Osoby te nie mogą obsługiwać maszyn w ruchu i wirujących. Nie mogą również pracować na wysokości.
Osoba z epilepsją powinna dobrze znać swoją chorobę i umieć szybko rozpoznawać aurę poprzedzającą napad.
Współpracownicy powinni być poinformowani, w jaki sposób, w razie wystąpienia napadu, mogą prawidłowo udzielić pomocy.
Uwaga. Każdy przypadek zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością oraz przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości tej osoby należy rozpatrywać indywidualnie.