Nowe wymagania normatywne zawarte w PN-EN 131-2+A2:2017-02 dotyczące badań parametrów drabin przeznaczonych do różnych warunków użytkowania

W PN-EN 131-2+A2:2017-02 uwzględniono podział drabin na profesjonalne i nieprofesjonalne, biorąc pod uwagę różne obciążenia podczas użytkowania, zarówno statyczne jak i dynamiczne. W normie określono również warunki podczas prowadzenia badań drabin, zbliżone do tych występujących podczas ich użytkowania na stanowisku pracy.

Jednym z nowych badań ujętych w tej normie jest sprawdzenie wytrzymałości szczebli/ stopni wszystkich rodzajów drabin w niej uwzględnionych. Każda z badanych drabin powinna zachować swoje cechy użytkowe bez złamań lub widocznych pęknięć oraz wytrzymać obciążenia podane w tab. 3. bez widocznych pęknięć (dopuszcza się trwałe odkształcenie). Wartość obciążenia jest zależna od klasy drabiny.

Tabela 3. Badanie wytrzymałości dwóch klas drabin

Siła badawcza F jest przykładana pionowo do szczebla/stopnia drabin, znajdującego się możliwie blisko środka ramienia drabiny, w warunkach jak najbardziej odzwierciedlających jej rzeczywiste użytkowanie. Drabina przystawna (rys. 4.) jest oparta pod kątem zapewniającym bezpieczeństwo jej użytkowania (65±5^o).

 Rys. 4. Badanie wytrzymałości drabiny przystawnej: 1 - blokada przesuwania się podłużnic drabiny po podłożu F - siła badawcza

Rys. 5. Badanie wytrzymałości drabiny rozstawnej - siła (F) przykładana jest do szczebla znajdującego się możliwie blisko środka ramienia drabiny

Rzeczywiste warunki użytkowania drabin są odzwierciedlane także podczas badań wytrzymałości innych rodzajów drabin, np. rozstawnej (rys. 5.) i uniwersalnej (rys. 6.).

Kolejne nowe wymaganie normy dotyczy sprawdzenia, czy drabiny podczas użytkowania nie ulegają nadmiernemu skręceniu. Sposób badania pokazano na rys. 7., który demonstruje skręcanie drabiny rozstawnej ze szczeblami. Sztywny obciążający pręt stalowy jest przy-mocowany do przedniej powierzchni drabiny na poziomie najwyższego szczebla. Pręt obciążający powinien wystawać 0,5 m w poziomie od linii środkowej drabiny, po stronie przeciwnej do zacisku mocującego dolny koniec podłużnicy. Siła pionowa F1 wynosząca 736 N jest stale przykładana do najwyższego szczebla podczas przyłożenia siły poziomej F2. Siła F2 wynosząca 137 N jest przykładana poziomo (w płaszczyźnie równoległej do podłoża) do końca pręta obciążającego, w kierunku do tyłu drabiny i prostopadle do niego. Przednia podłużnica drabiny, która nie jest zamocowana do podłoża, nie może przemieścić się więcej niż 25 mm w stosunku do swojego położenia odniesienia podczas przykładania obciążenia poziomego.

W przypadku drabiny rozstawnej lub dowolnej drabiny, która może być użyta jako rozstawna, w normie zawarto wymaganie zastosowania badania zmęczeniowego, mającego potwierdzić wytrzymałość sprzętu na przewidywane długotrwałe użytkowanie. Przy zastosowanym w normie podziale na drabiny profesjonalne i nieprofesjonalne przyjmuje się, że powinny one wytrzymać odpowiednio 50 tys. i 10 tys. cykli badawczych [7]. Do drabiny stojącej przykłada się dwie równe siły F1 i F2, za pomocą urządzenia realizującego cykle obciążenia tymi siłami w czasie 8 s (rys. 8.).

Jedna siła jest przykładana do najwyższego szczebla/stopnia/podestu, a druga do szczebla/stopnia znajdującego się możliwie blisko środka ramienia drabiny (rys. 9.).

W przypadku drabiny przystawnej istotne jest zapewnienie jej odpowiedniej przy-czepności do podłoża. Można to uzyskać poprzez zastosowanie odpowiednich stopek mocowanych do dolnych końców podłużnic. Badana drabina jest ustawiana na powierzchni szklanej pod maksymalnym kątem pochylenia, wynoszącym 75° (rys. 10.). Badane są wszystkie drabiny przystawne albo drabiny, które mogą być użyte jako drabiny przystawne.

Przy zablokowanych dolnych końcach podłużnicy na 2 minuty przykładana jest pionowa siła badawcza F o wartości 1471 N (do czwartego szczebla od góry drabiny). Potem następuje zdjęcie blokady przesuwania się dolnych końców podłużnic i po minucie pomiar ich przesunięcia. Stopki drabiny nie powinny przesunąć się na zewnątrz o więcej niż 40 mm w odniesieniu do swojego początkowego położenia.

Drabiny przystawne podlegają także badaniom na skręcanie (rys. 11.). Ponieważ w przypadku drabiny wysuwanej i drabin uniwersalnych (sekcyjnych) badanie jest prze-prowadzane na całkowicie rozsuniętej drabinie, sprawdzana jest także wytrzymałość wszystkich elementów mocujących i łączących. Siła wstępna przykładana do obu podłużnic (w środku długości i szerokości drabiny) wynosi 491 N, a siła badawcza przykładana do jednej z podłużnic (w środku długości drabiny) - 638 N.

Rys. 6. Badanie wytrzymałości trzyczęściowej drabiny uniwersalnej: 5 - numer szczebla obciążanego siłą badawczą F, liczony od góry	Rys. 7. Badanie skręcania drabin rozstawnych: 1 - siła pionowa F1, 2 - siła pozioma F2, 3 - pręt obciążający, 4 - zacisk mocujący dolny koniec podłużnicy do podłoża

Rys. 8. Cykle obciążenia drabiny siłami badawczymi: F1, F2 - jednakowe siły badawcze, t- czas, F- siła

Podczas badania różnica między odchyleniami dwóch podłużnic powinna spełnić warunek (1):

f₁-f₂ < 0,07b_u      (1)

gdzie:

f₁ - pionowe ugięcie w środku długości podłuż- nicy, która została obciążona siłą F2
f₂ - pionowe ugięcie w środku długości podłużnicy, która nie została obciążona siłą F2
b_u - zewnętrzna szerokość sekcji drabiny w miejscu przyłożenia siły.

Rys. 9. Badania zmęczeniowe wytrzymałości drabiny rozstawnej: 1 - płyta stalowa, F1 i F2 - jednakowe siły badawcze, 20 mm - grubość podkładki znajdującej się pod jedną z podłużnic drabiny

Rys. 10. Badanie poślizgu drabin przystawnych: F - siła pomiarowa (przykładana do czwartego szczebla od góry drabiny), 1 - blokada przesuwania się podłużnic drabiny po podłożu

Rys. 11. Badanie na skręcanie drabiny przystawnej: F1 - siła wstępna, F2 - siła badawcza (siły przykładane w środku długości drabiny)