BHP w energetyce słonecznej
Stanowiska pracy
BHP W ENERGETYCE SŁONECZNEJ

 

Lista kontrolna do identyfikowania zagrożeń przy użytkowaniu urządzeń do pozyskiwania energii słonecznej

 

Lp.

Pytania dotyczące prowadzenia prac związanych z prowadzeniem przeglądu i konserwacji elektrowni słonecznych

Odpowiedź

UWAGI

TAK

NIE

NIE DOTYCZY

 

1.

Wymagania zdrowotne, kwalifikacje i uprawnienia
 1)

Czy pracownicy wykonujący prace na wysokości mają zaświadczenia lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania tych prac?

 

 

 

 
 2)

Czy pracownicy wykonujący prace związane z instalowaniem, sprawdzaniem i konserwacją instalacji kolektorów słonecznych o mocy cieplnej powyżej 50 kW mają 2 grupę uprawnień energetycznych - urządzenia zużywające ciepło, paliwa stałe i płynne oraz przetwarzające i przesyłające ciepło)?

 

 

 

 
 3)

Czy pracownicy wykonujący prace w instalacjach z kolektorami słonecznymi związane z grzewczymi piecami gazowymi mają uprawnienia gazowe (3 grupa uprawnień energetycznych - sieci, urządzenia i instalacje gazowe, służące do wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, magazynowania i zużywające paliwa gazowe), przynajmniej w zakresie eksploatacji)?

 

 

 

 
 4)

Czy pracownicy farmy fotowoltaicznej wykonujący prace przy wyposażeniu i urządzeniach elektrycznych, a także w ich pobliżu, (gdy istnieje możliwość bezpośredniego dostępu) posiadają świadectwa kwalifikacyjne SEP w zakresie eksploatacji i dozoru sieci, urządzeń i instalacji energetycznych wytwarzających, przesyłających i zużywających energię elektryczną (1 grupa uprawnień energetycznych)?

 

 

 

 
 5)

Czy czynności wymagające zbliżenia się do nieosłoniętych części urządzeń znajdujących się pod napięciem są wykonywane na podstawie polecenia pisemnego przez dwie osoby posiadające świadectwa kwalifikacyjne SEP w zakresie eksploatacji i dozoru sieci, urządzeń i instalacji energetycznych wytwarzających, przesyłających i zużywających energię elektryczną (1 grupa uprawnień energetycznych)?

 

 

 

 

2.

Środki ochrony zbiorowej
 1)

Czy zastosowano wyłączniki główne w szafach z wyposażeniem elektrycznym (rozdzielnicach)?

 

 

 

 
 2)

Czy zastosowano wymagane przepisami wyłączniki różnicowo-prądowe w szafach z wyposażeniem elektrycznym (rozdzielnicach)?

 

 

 

 
 3)

Czy zastosowano łącznik powodujący odłączenie od sieci energetycznej pola rozdzielczego średniego napięcia?

 

 

 

 
 4)

Czy zabezpieczono dostęp do ruchomych elementów, np. przez zastosowanie osłon?

 

 

 

 
 5)

Czy zastosowano balustrady lub inne środki chroniące pracowników przed upadkiem do otwartych dołów, zbiorników, kadzi, rowów itd.?

 

 

 

 
 6)

Czy balustrady mają odpowiednia budowę (poręcz ochronna na wysokości 1,1m, krawężniki o wysokości 0,15 m,, wypełnienie pomiędzy poręczą i podłożem)?

 

 

 

 
 7)

Czy zastosowano pokrywy zabezpieczające pracowników przed upadkiem do świetlików?

 

 

 

 
 8)

Czy zastosowano poręcze i inne uchwyty wspomagające pracowników podczas wchodzenia lub schodzenia pomiędzy różnymi poziomami?

 

 

 

 
 9)

Czy zastosowano zabezpieczenia nadprądowe prądu stałego?

 

 

 

 

3.

Środki ochrony indywidualnej
1)

Czy zastosowano hełm ochronny z osłoną podbródka?

 

 

 

 
 2)

Czy zastosowano okulary ochronne lub osłonę twarzy?

 

 

 

 
 3)

Czy zastosowano odpowiednie do wykonywanych prac obuwie ochronne (np. elektroizolacyjne, chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi)?

 

 

 

 
 4)

Czy zastosowano odpowiednie do wykonywanych prac rękawice ochronne (np. elektroizolacyjne chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi, do obsługi substancji chemicznych)?

 

 

 

 
 5)

Czy pracownicy stosują ochronniki oczu lub twarzy by chronić się przed poparzeniem gorącym płynem z kolektora słonecznego?

 

 

 

 
 6)

Czy pracownicy noszą koszule z długim rękawem zrobione z włókien naturalnych, a nie syntetycznych, mogących łatwo stopić się lub zapalić?

 

 

 

 
 7)

Czy do prac na wysokości zastosowano szelki z urządzeniem samozaciskowym przesuwnym chroniącym przed upadkiem?

 

 

 

 
 8)

Czy do prac na wysokości zastosowano dwie liny z absorberem energii?

 

 

 

 
 9)

Czy do prac na wysokości zastosowano ochronny pas lędźwiowo-krzyżowy?

 

 

 

 
 10)

Czy przy pracach na wysokości stosowane są wszelkiego rodzaju kotwy i inne środki mocowania, do których pracujący na wysokości powinien przypiąć bezpośrednio lub przy pomocy liny swój sprzęt indywidualnej ochrony przed upadkiem (szelki, uprzęż)?

 

 

 

 
 11)

Czy pracownicy wykonujący prace na wysokości są przeszkoleni w zachowaniu w razie upadku i ewakuowaniu się oraz w udzielaniu pomocy innym, którzy po upadku zawisną w powietrzu na uprzęży?

 

 

 

 

4.

Zapewnienie stanu technicznego i użytkowanie wyposażenia pracy
 1)

Czy wyposażono pracowników w latarki ręczne oraz czołowe?

 

 

 

 
 2)

Czy zastosowano oznakowanie strefy niebezpieczeństwa sygnalizujące zagrożenie upadkiem przedmiotów?

 

 

 

 
 3)

Czy pracownicy są wyposażeni w środki łączności (np. telefony komórkowe lub krótkofalówki)?

 

 

 

 
 4)

Czy pracownicy są wyposażeni w skrzynkę lub torbę narzędziową oraz pas narzędziowy do prac na wysokości?

 

 

 

 
 5)

Czy pracownicy mają odpowiednie wyposażenie do prac mechanicznych i elektrycznych (np. klucze i narzędzia obsługowe)?

 

 

 

 
 6)

Czy pracownicy są wyposażeni w testery lub mierniki elektryczne?

 

 

 

 
 7)

Czy podczas prac na wysokości torby i skrzynki narzędziowe są odpowiednio zamocowane na paskach lub linach do stałych punktów na dachu (kotew, kominów itp.)?

 

 

 

 
 8)

Czy podczas pracy maszynami ręcznymi pracownicy noszą obcisłe ubrania i mają związane włosy?

 

 

 

 
 9)

Czy instalacje, narzędzia i sprzęt są na bieżąco przeglądane z uwzględnieniem obowiązujących przepisów, aby wykryć możliwe uszkodzenia oraz nieprawidłowości w działaniu?

 

 

 

 
 10)

Czy sprawdzane są rękojeści narzędzi (pobrudzenie olejem lub smarem, pewne połączenie z głowicą, brak pęknięć i szczelin, właściwy kształt i wymiary)?

 

 

 

 
 11)

Czy w przypadku stosowania narzędzi przy wykonywaniu prac na wysokości są one przytwierdzane linką do nadgarstka, aby uniknąć ich upadku na ziemię?

 

 

 

 

5.

Ochrona obiektu przed nieuprawnionym dostępem
 1)

Czy elektrownie słoneczne oraz teren wokół nich są chronione przed wtargnięciem osób nieupoważnionych, kradzieżą, włamaniem, uszkodzeniem oraz aktami wandalizmu?

 

 

 

 
 2)

Czy teren elektrowni jest ogrodzony i oznakowany (np. tablicami ostrzegawczymi), a wejście do elektrowni jest zamykane?

 

 

 

 
 3)

Czy nieuprawnione wejście do elektrowni jest sygnalizowane przez systemy monitorowania i alarmowania z powiadomieniem do właściwych służb wartowniczych lub agencji ochrony obiektów?

 

 

 

 
 4)

Czy systemy ochronne i procedury postępowania są okresowo sprawdzane i ćwiczone praktycznie przez przeprowadzenie próbnych alarmów?

 

 

 

 

6.

Przestrzeganie ogólnych zasad i przepisów bhp
 1)

Czy pracownicy znają przepisy i zasady bhp i są świadomi zagrożeń na swoich stanowiskach pracy?

 

 

 

 
 2)

Czy pracownicy są świadomi zagrożeń wynikających z pracy w pobliżu innych maszyn (np. pracy na drabinie w pobliżu wózka jezdniowego)?

 

 

 

 
 3)

Czy pracownicy są odpowiednio przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa podczas wykonywania prac na wysokości?

 

 

 

 
 4)

Czy przestrzegany jest przez pracowników zakaz wykonywania prac, zwłaszcza na pochyłych dachach, gdy są one oblodzone, zaśnieżone lub mokre po deszczu?

 

 

 

 
 5)

Czy podczas przenoszenia kolektorów stosowane są ich oryginalne lub inne opakowania, by nie mogły nagrzać się od światła słonecznego?

 

 

 

 

 6)

Czy wymiana płynu w kolektorach słonecznych jest wykonywana po odpowiednio długim czasie, umożliwiającym ich schłodzenie?

 

 

 

 
 7)

Czy przestrzegany jest zakaz stosowania otwartego ognia przy instalacji słonecznej w zamkniętych przestrzeniach?

 

 

 

 
 8)

Czy pracownicy są świadomi zagrożeń powodowanych przez stosowane baterie, np. zawierające ołów i kwas?

 

 

 

 
 9)

Czy przy wykonywaniu prac na wysokości (np. na dachu) pracownicy przestrzegają wszelkich zaleceń związanych z realizowaniem tych prac, a zwłaszcza pewnie mocują narzędzia i przypinają się do trwałej struktury na dachu?

 

 

 

 

7.

Prace pod napięciem
 1)

Czy, jeśli to możliwe, pracownicy stosują zasadę pracy przy obwodach elektrycznych wyłączonych spod napięcia?

 

 

 

 
 2)

Czy wyłączone obwody napięciowe są zabezpieczone przed przypadkowym włączeniem przez inna osobę?

 

 

 

 
 3)

Czy strefy pracy oraz urządzenia do odłączania zasilania są oznaczone tabliczkami informacyjnymi lub znakami ostrzegawczymi?

 

 

 

 
 4)

Czy pracownicy przystępują do pracy po upewnieniu się, że w obwodach nie ma już energii elektrycznej (z zastosowaniem mierników lub próbników elektrycznych)?

 

 

 

 
 5)

Czy prace przy panelach fotowoltaicznych są wykonywane w zespołowo lub co najmniej przez dwie przeszkolone osoby?

 

 

 

 
 6)

Czy podczas wykonywania prac przy panelach fotowoltaicznych, pracownicy są świadomi zagrożeń powodowanych 2 źródłami elektryczności: siecią elektryczną, do której podłączona jest instalacja fotowoltaiczna oraz samą instalacją (praca wykonywana zawsze pod napięciem)?

 

 

 

 
 7)

Czy pracownicy odłączają zestawy paneli od inwertera, po odłączeniu inwertera od sieci?

 

 

 

 
 8)

Czy jest zapewnione, jeśli to konieczne, całkowite wyłączenie instalacji elektrycznej poprzez odcięcie jej od źródła światła – słońca (poprzez przykrycie paneli fotowoltaicznych nieprzeźroczystym materiałem)?

 

 

 

 
 9)

Czy pracownicy przestrzegają zasad ochrony przed powstaniem łuku elektrycznego (nie rozłączają modułu PV przy przepływie prądu pod obciążeniem)?

 

 

 

 
 10)

Czy pracownicy są świadomi zagrożenia powstania łuku elektrycznego od energii prądu stałego o bardzo wysokim potencjale zgromadzonej w zestawach akumulatorowych, zwłaszcza blisko zacisków?

 

 

 

 
 11)

Czy pracownicy podczas prac przy zestawie akumulatorów nie używają metalowych narzędzi, zegarków, biżuterii ani innych przewodzących rzeczy osobistych oraz usuwają metalowe części ubrania (ze względu na wyładowania łukowe mogące doprowadzić do eksplozji akumulatorów)?

 

 

 

 
8.

Podnoszenie ładunków
 1)

Czy do transportu pionowego, zwłaszcza ciężkich przedmiotów i wyposażenia oraz o dużych gabarytach (np. paneli słonecznych) stosowane są żurawie, wciągarki, podnośniki?

 

 

 

 
 2)

Czy pracownicy znają i stosują się do wymagań ergonomicznych podczas ręcznych prac transportowych?

 

 

 

 
 3)

Czy pracownicy znają i stosują się do wymagań ergonomicznych podczas załadunku przedmiotów na środki transportu?

 

 

 

 
 4)

Czy stosowane są skrzynie narzędziowe w pojazdach, mogące ułatwić pracę podczas ładowania oraz przechowanie narzędzi i wyposażenia?

 

 

 

 
 5)

Czy pracownicy po wciągnięciu każdego panela słonecznego przytwierdzają go do konstrukcji zapobiegając jego zsunięciu się i upadkowi z wysokości?

 

 

 

 
 6)

Czy pracownicy obsługujący zmechanizowany sprzęt do podnoszenia mają odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia?

 

 

 

 
 7)

Czy pracownicy obsługujący zmechanizowany sprzęt do podnoszenia są wyposażeni w odpowiednie środki ochrony indywidualnej (np. hełmy ochronne)?

 

 

 

 
 8)

Czy podnoszenie i przenoszenie dużych i ciężkich kolektorów słonecznych wykonywane jest zespołowo z zachowaniem dopuszczalnej masy przypadającej na pracownika?

 

 

 

 
 9)

Czy pracownicy podczas wykonywania prac na wysokości stosują urządzenia pomocnicze do transportu pionowego?

 

 

 

 

9.

Użytkowanie drabin
 1)

Czy stosowane rodzaje drabin (przystawne, rozstawne, wysuwane) są odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac?

 

 

 

 
 2)

Czy drabiny są użytkowane zgodnie z ich parametrami technicznymi (np. dopuszczalnym obciążeniem)?

 

 

 

 
 3)

Czy prowadzone są kontrole stanu technicznego drabin (szczebli, podłużnic, połączeń blokad, itp.) przed dopuszczeniem pracowników do pracy na nich?

 

 

 

 
 4)

Czy przestrzegany jest zakaz stosowania drabin metalowych w warunkach możliwości przypadkowego ich kontaktu z urządzeniami, maszynami lub instalacjami pod napięciem?

 

 

 

 
 5)

Czy drabiny są wykorzystywane, jako stanowiska robocze do prac na wysokości, gdy wykorzystanie innego bezpieczniejszego sprzętu nie jest uzasadnione z powodu niskiego poziomu ryzyka zawodowego i krótkotrwałego ich wykorzystania?

 

 

 

 
 6)

Czy drabiny są ustawiane na stanowisku pracy w sposób gwarantujący pracownikowi prawidłowe wykonywanie czynności (tj. eliminowanie przypadków: nadmiernego wychylania się pracowników, odpychania drabiny od miejsca oparcia, wchodzenia na ostatni szczebel itd.)?

 

 

 

 
 7)

Czy drabiny przystawne są odpowiednio pochylone (kąt ich nachylenia powinien wynosić od 65° do 75°)?

 

 

 

 
 8)

Czy zachowywane są zasady bezpieczeństwa przy wchodzeniu i schodzeniu z drabin (eliminowanie wchodzenia, schodzenia z pominięciem kolejnych szczebli, zeskakiwania w drabin, schodzenia tyłem, utrzymanie trzypunktowego kontaktu z drabiną)?

 

 

 

 
 9)

Czy drabiny są odpowiednio posadowione i zabezpieczone przed przesunięciem na podłożu lub przewróceniem się?

 

 

 

 
 10)

Czy w przypadkach koniecznych wchodzenie na drabinę lub wykonywanie doraźnych prac odbywa się przy asekuracji drugiego pracownika?

 

 

 

 
 11)

Czy drabina nie jest stosowana podczas silnego wiatru?

 

 

 

 
 12)

Czy pracownicy podczas wykonywania doraźnych prac na drabinie stosują torby lub pasy narzędziowe (jeżeli potrzebują dostępu do narzędzi)?

 

 

 

 
 13)

Czy drabiny ustawione w strefach, po których przemieszczają się środki transportu, są ogrodzone balustradami a teren jest odpowiednio oznakowany znakami ostrzegawczymi (w celu zapobiegania możliwym kolizjom oraz upadkom przedmiotów na przechodzących pracowników)?

 

 

 

 

10.

Konserwowanie, sprzątanie, czyszczenie obiektu

 1)

Czy teren elektrowni, a zwłaszcza drogi dojazdowe i wewnętrzne są przejezdne i utrzymane w dobrym stanie, umożliwiającym w razie potrzeby szybkie dotarcie odpowiednim służbom ratowniczym do oddalonych miejsc (regularna konserwacja, odśnieżanie w zimie itp.)?

 

 

 

 
 2)

Czy sterowniki i aparatura elektroniczna wewnątrz sterowni są regularnie sprzątane oraz odkurzane, a w niedostępnych miejscach przedmuchiwane sprzężonym powietrzem, aby uniknąć zwarć, awarii itp.?

 

 

 

 
 3)

Czy podczas czyszczenia i mycie oraz odśnieżania paneli PV i kolektorów słonecznych uwzględnienia się zasady ochrony przed poparzeniem się w kontakcie z gorącymi elementami instalacji słonecznej?.

 

 

 

 
 4)

Czy zapewnia się oświetlenie i ochronę przed uszkodzeniem mechanicznym paneli słonecznych, np. przez pielęgnację okolicznych drzew (mogących zacieniać panele lub grożących ich uszkodzeniem)?

 

 

 

 
 5)

Czy regularnie koszona jest trawa na wysokości min. 10 cm (ze względu na możliwość zbytniego wysuszenia i samozapłonu)?

 

 

 

 
 6)

Czy podłogi i przejścia są oczyszczone z przeszkód i odwodnione, aby zapobiec pośliźnięciu się i upadkom?

 

 

 

 

11.

Postępowanie podczas wypadków i awarii
 1)

Czy przy wyposażaniu stanowisk pracy w gaśnice pamięta sie o istnieniu średniego napięcia w elektrowni ( gaśnice powinny się nadawać do gaszenia pożarów w instalacji elektrycznej o napięciu do 20 kV)?

 

 

 

 
 2)

Czy zapewniono gaśnice proszkowe lub zawierające CO2 do gaszenia pożarów ABC?

 

 

 

 
 3)

Czy pracownicy wiedza, że gaśnicy śniegowej nie wolno używać w zamkniętym pomieszczeniu o niewielkich wymiarach, jeśli nie stosuje się odpowiedniej ochrony dróg oddechowych?

 

 

 

 
 4)

Czy jest możliwość odłączenia instalację słonecznej od sieci energetycznej, w razie pożaru w pobliżu elektrowni?

 

 

 

 
 5)

Czy w celu zapobiegania lub ograniczania skutków pożaru pracownicy mają szybki dostęp do gaśnicy (np. podczas prac na dachu - w torbie na narzędzia) oraz są poinstruowani i przeszkoleni w jej właściwym stosowaniu?

 

 

 

 
 6)

Czy pracownicy mają informację o numerze telefonu w sytuacji awaryjnej?

 

 

 

 
 7)

Czy pracownicy obsługujący elektrownię słoneczną mają zapewnioną pierwszą pomoc i apteczkę podręczną?

 

 

 

 
 8)

Czy pracownicy wykonujący prace na wysokości (na dachu) maja zaświadczenia o braku przeciwwskazań do wykonywania prac na wysokości (po przeprowadzeniu odpowiednich badań lekarskich)?

 

 

 

 
 9)

Czy opracowane zostały odpowiednie procedury zapewniające bezpieczeństwo podczas prac wykonywanych przez pracowników jednoosobowo w oddaleniu od innych osób (w pomieszczeniach lub na otwartym terenie)?