Stanowiska pracy
STANOWISKO PRACY SPAWACZA

STANOWISKO PRACY SPAWACZA - Rodzaje zagrożeń zawodowych

źródło: opracowania:
"Charakterystyka zagrożeń chemicznych i pyłowych w środowisku pracy spawacza", dr inż. Krzysztof Benczek, CIOP-PIB
"Charakterystyka zagrożeń promieniowaniem optycznym w środowisku pracy spawacza", dr inż. Agnieszka Wolska, mgr inż. Andrzej Pawlak


Podstawowym zagrożeniem występującym w procesach spawalniczych jest zagrożenie pożarem. Odpryski i krople stopionego metalu mają bardzo wysoką energię i stanowią groźne źródło zapłonu. Pomimo znacznego nacisku, jaki jest kładziony na odpowiednie zabezpieczenie miejsca spawania, procesy spawalnicze wciąż stanowią przyczynę pożarów.

Temperatura łuku elektrycznego zawiera się w granicach 5 000K – 30 000K, a w przypadku spawania plazmowego może osiągać 50 000K. Tak wysokie temperatury stanowią źródło promieniowania cieplnego i ultrafioletowego stanowiącego również poważne zagrożenie dla pracowników.

Wysokie temperatury, promieniowanie UV, zróżnicowany skład spawanych stopów i stosowanie bardzo różnych substancji dodatkowych, takich jak gazy osłonowe, otuliny i topniki powodują emisję gazów i dymów spawalniczych o bardzo zróżnicowanym składzie i różnym oddziaływaniu na organizm pracownika.

Jako zanieczyszczenia gazowe, emitowane są tlenki azotu powstające w wyniku utlenienia azotu tlenem z powietrza w wysokich temperaturach, w obecności promienia UV i przy katalitycznym działaniu powierzchni metali. Tlenek węgla powstaje w wyniku termicznego rozkładu ditlenku węgla stosowanego jako gaz osłonowy, oraz jako produkt niepełnego spalania. Ditlenek węgla jest stosowany jako gaz osłonowy i powstaje przy spalaniu w nadmiarze tlenu. Ozon powstaje pod wpływem promieniowania UV. Fosgen powstaje z chlorowanych węglowodorów wchodzących w skład substancji stosowanych do przygotowania powierzchni metali przed spawaniem. Dioksyny i dibenzofurany mogą powstawać w wyniku spawania powierzchni pokrytych środkami antykorozyjnymi zawierającymi chlor. Spawanie metali zawierających pozostałości powłok malarskich powoduje emisję różnorodnych substancji organicznych zależnych od rodzaju stosowanej powłoki.

W zależności od techniki spawania, spawanych materiałów i stosowanych materiałów pomocniczych, emitowane są dymy (pyły o bardzo drobnych ziarnach) i pyły o bardzo zróżnicowanym składzie. W skład tych dymów wchodzą metale takie jak żelazo, mangan, molibden, tytan, metale alkaliczne i metale ziem alkalicznych, chrom(VI), beryl, glin, nikiel, kadm, miedź, kobalt, krzem, ołów, cynk i cyna, występują one głównie w postaci tlenków, również w postaci węglanów, fluorków, chromianów i dichromianów.