Szczególne rodzaje pracy
PROBLEMY ZAWODOWE PRACOWNIKÓW STARSZYCH

 

Zmiany związane z wiekiem oraz potrzeby pracowników starszych

 

Najistotniejsze, z punktu widzenia wykonywanej pracy, zmiany odnoszą się do: układu mięśniowo-szkieletowego, narządów wzroku oraz słuchu, a także tolerancji środowiska gorącego i zimnego oraz pracy zmianowej.

 

Do najistotniejszych, związanych z wiekiem, zalicza się zmiany:

 

-     w zakresie budowy i składu ciała (spadek beztłuszczowej masy ciała, wzrost tkanki tłuszczowej),

-     w zakresie tkanki mięśniowej (zmniejszanie się masy tkanki mięśniowej

-     w zakresie tkanki kostnej (zmiany jej struktury w wyniku utraty białkowych i mineralnych składników kości, szczególnie jest to widoczne u kobiet w okresie pomenopauzalnym, czego skutkiem jest zmniejszenie wytrzymałości tkanki kostnej),

-     w zakresie układu krążenia (zmniejszenie siły skurczu mięśnia sercowego, zwolnienie rytmu pracy serca),

-    w zakresie funkcji układu oddechowego (zwiększanie się objętości dróg oddechowych, zmniejszenie się powierzchni wymiany gazowej, zmniejszenie się elastyczności oraz objętości życiowej płuc, wzrost objętości powietrza zalegającego),

-      w zakresie narządu wzroku i słuchu

-     w zakresie tolerancji niskiej i wysokiej temperatury (proces aklimatyzacji tych osób przebiega z większym obciążeniem fizjologicznym.

 

W przypadku środowiska gorącego związane jest to głównie z mniejszym tempem pocenia się oraz zmniejszoną wydolnością układu sercowo – naczyniowego. W przypadku środowiska zimnego mamy do czynienia z mniejszą zdolnością do utrzymania stałej temperatury wewnętrznej oraz mniejszym wzrostem metabolicznej produkcji ciepła

-      w zakresie adaptacji do pracy zmianowej, związanej z zakłóceniem rytmu okołodobowego (wieloletnia praca zmianowa wywołuje tzw. „zespół długu czasowego”) np. obniżona zdolność oceny odległości
i prędkości poruszających się obiektów ma konsekwencje dla prowadzenia pojazdów, szczególnie nocą.

 

Potrzeby pracowników starszych

 

Z powodu dużych różnic indywidualnych sposób modyfikowania miejsca pracy w celu uwzględnienia zmian w wydolności funkcjonalnej musi być dostosowany do potrzeb i możliwości każdego pracownika. Zmiany zachodzące w organizmie człowieka wraz z wiekiem, w różnym stopniu, dotyczą różnych narządów i układów i mogą negatywnie wpływać na bezpieczeństwo w pracy poszczególnych osób.

 

Zmniejszona fizyczna wydolność funkcjonalna stwarza potrzebę:

  • zmiany w strukturze stanowiska pracy odnoszące się do ergonomicznych rozwiązań dotyczącychwyposażenia, mebli oraz narzędzi dla zminimalizowania prawdopodobieństwo upadku
  • rotacji na stanowisku pracy (np. w celu zmiany pozycji, zmiany obciążenia)
  • stosowania odpowiedniego sprzętu lub innych technologii wspomagających
  • ograniczenia podnoszenia dużych ciężarów i wykonywania ciężkiej pracy fizycznej
  • szkoleń w zakresie odpowiednich technik podnoszenia i przenoszenia ciężarów
  • umożliwienie odpoczynku (np. częstsze przerwy)

 

Problemy związane ze wzrokiem, czy słuchem stwarzają potrzebę:

  • zapewnienia odpowiedniego oświetlenia i regularne badania wzroku.
  • obniżenia ogólnego poziom hałasu w miejscu pracy i regularne badania słuchu.

 

Zmniejszona tolerancja środowiska zimnego/gorącego wymaga:

  • przeprowadzenia kontroli stanu zdrowia pracownika przed przyjęciem do pracy na stanowisku w gorącym/zimnym środowisku
  • prowadzenia systematycznej i częstszej kontroli stanu zdrowia pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy w gorącym/zimnym środowisku
  • zapewnienia nadzoru medycznego podczas ekspozycji człowieka na skrajne warunki środowiska gorącego/zimnego

 

 

Zgodnie z Rozporządzeniem ministra Zdrowia i Opieki Społecznej (z dn. 30.05.1996) częstszym badaniom okresowym podlegają:

  • pracownicy zatrudnieni w mikroklimacie gorącym – co 2 lata po 45. r. (pozostali co 3 lata)
  • pracownicy na stanowiskach wymagających pełnej sprawności psychoruchowej – badania okresowe co 2 lata po 50. r. życia (pozostali co 3-4 lata)
  • pracownicy wykonujący prace na wysokości – co rok powyżej 50 r. życia (pozostali co 2-3 lata)
  • pracownicy fizyczni z wydatkiem energetycznym powyżej 1500 kcal/8h lub 3 kcal/min dla mężczyzn i powyżej 1000 kcal/8h lub 2 kcal/min dla kobiet – co 3 lata powyżej 45 r. życia (pozostali co 5 lat)