Ratując życie innej osobie, ratownik sam może narazić się na różnego rodzaju niebezpieczeństwa. W przedsiębiorstwach najczęściej są to zagrożenia zewnętrzne, związane z czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi, wspólne dla poszkodowanego i ratownika. Powodują one zły stan poszkodowanego lub są dodatkowym niebezpiecznym czynnikiem zagrożenia życia lub zdrowia. Ratownik, wkraczając na scenę zdarzeń, musi mieć świadomość ich istnienia. O specyficznych dla danego przedsiębiorstwa zagrożeniach każdy pracownik powinien dowiedzieć się w czasie szkoleń wstępnych. Ratownikowi nie wolno przystępować do akcji ratowniczej bez odpowiedniego zabezpieczenia, bez odpowiednich narzędzi ratowniczych i, co najważniejsze, bez umiejętności ich stosowania. W zakładach pracy często zdarza się, że udzielanie pierwszej pomocy przez pracowników jest niemożliwe, gdyż wkroczenie do akcji wymaga zastosowania specjalistycznego sprzętu. Pomoc w takich przypadkach polega na wezwaniu służb ratowniczych i niedopuszczeniu do niebezpiecznego miejsca osób postronnych. Innym rodzajem zagrożeń jest możliwość zakażenia się w czasie kontaktu z poszkodowanym. W warunkach pierwszej pomocy niebezpieczny może być kontakt z jego krwią, śliną, moczem i wymiocinami. Można uniknąć takiego kontaktu, stosując środki ochrony ratownika: rękawice lateksowe lub winylowe oraz dodatkowo chroniące przed obrażeniami mechanicznymi, ekran lub specjalne okulary oraz maseczkę do sztucznego oddychania. Są one wystarczającym zabezpieczeniem przed infekcją wirusem HIV czy WZW [24].

   W 1981 r. w Stanach Zjednoczonych rozpoznano pierwsze przypadki choroby nazwanej później zespołem nabytego upośledzenia odporności (Acquired Immunodeficiency Syndrome – AIDS). Od tego czasu zachorowały miliony mieszkańców ponad 170 państw, a dziesiątki milionów ludzi uległo zakażeniu HIV (Human Immunodeficiency Virus), retrowirusem odkrytym w 1983 r. AIDS jest skutkiem zakażenia wirusem HIV. U zdecydowanej większości osób żyjących z wirusem HIV rozwija się AIDS. Od momentu zakażenia do rozwoju choroby upływa średnio 10 lat. Znane są przypadki wystąpienia AIDS wcześniejszego i późniejszego oraz nierozwinięcia się choroby pomimo upływu kilkunastu lat. Po objawach krótkotrwałej, samoleczącej się, ostrej choroby retrowirusowej, która pojawia się u 50 – 70 proc. osób, po 3–6 tygodniach od dnia infekcji następuje okres zakażenia bezobjawowego. AIDS ma bardzo zróżnicowany przebieg kliniczny.

   W 1986 r. AIDS został umieszczony w wykazie chorób zakaźnych podlegających przymusowemu leczeniu. Retrowirus występuje w dwóch formach: HIV-1 i HIV-2. Są to wirusy wykazujące odmienności biologiczne i patogenetyczne. W większości państw zdecydowanie dominuje HIV-1. Wirus HIV-2 występuje przede wszystkim w Afryce Zachodniej, zidentyfikowano go także w Portugalii.
Zakażenie wirusem może nastąpić m.in. przez:

• krew i jej pochodne – przetoczenie krwi, stosowanie niesterylnych narzędzi medycznych i niemedycznych, uszkodzenie błon śluzowych (zakażenia szpitalne)
• wydzieliny i wydaliny, jeśli zawierają krew.

Na zakażenie zawodowe jest narażony głównie personel medyczny. Należy przypomnieć, że owady nie przenoszą HIV.

Zakażenie poprzez naruszenie ciągłości tkanek lub ekspozycję błon śluzowych może się szerzyć z człowieka na człowieka, a ryzyko zakażenia zależy od częstości występowania HIV na danym terenie i częstości narażenia danej osoby na ryzykowne kontakty. Poza krwią i jej pochodnymi, potencjalne zagrożenie stanowią również: nasienie, wydzielina pochwowa, płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn stawowy (maziowy), wody płodowe, mleko kobiece i ślina. Przyjęto zasadę, że każda krew jest potencjalnie zakaźna i w związku z tym każde narzędzie czy materiał opatrunkowy musi być, jako potencjalne źródło bakterii i wirusów (patogenów), jednorazowego użytku, we właściwy sposób przechowywane, używane i niszczone.

Ogólne zasady ostrożności i higieny w trakcie udzielania pierwszej pomocy sprowadzają się do:

• używania rękawic lateksowych lub winylowych
• niedotykania ręką, zarówno gołą, jak i w rękawicy, oczu, nosa lub błon śluzowych
• wyrzucania (najlepiej do specjalnego pojemnika) zużytych rękawic i innych materiałów opatrunkowych
• mycia rąk wodą z mydłem natychmiast po udzieleniu pomocy i zdjęciu rękawic
• nieużywania poplamionej krwią odzieży roboczej
• używania, występujących w niektórych zestawach opatrunkowych, maseczek osobistych chroniących nos i usta ratownika.

Ręce stanowią jedną z ważniejszych dróg przenoszenia drobnoustrojów. Należy zatem przestrzegać następujących zasad:

• w czasie udzielania pierwszej pomocy nie nosić na palcach biżuterii
• unikać skaleczeń i wszelkich uszkodzeń skóry
• stosować rękawice ochronne
• skaleczenia natychmiast zabezpieczać opatrunkiem (po dokładnym umyciu rąk).