Zasady pierwszej pomocy wskazują na konieczność udzielenie jej zgodnie z najlepszą wiedzą i z jak największym zaangażowaniem ratownika. Celem postępowania ratowniczego w przedsiębiorstwie jest udzielenie pomocy i zapewnienie opieki poszkodowanemu do czasu przybycia wykwalifikowanych ratowników medycznych lub lekarza. Im lepiej są opracowane procedury postępowania i lepiej jest wyposażony ratownik, tym mniejsza musi być jego szczegółowa wiedza, zwłaszcza na temat zawiłych technik bandażowania i opatrywania ran. W przedsiębiorstwie muszą być dostępne nowoczesne zestawy opatrunkowe służące zarówno do opatrywania ran, jak i do podtrzymywania życia oraz zabezpieczania miejsca wypadku.

Przenośne zestawy opatrunkowe

   Środki te lepiej określać mianem zestawu opatrunkowego niż apteczki. Apteczka, czyli mała apteka, kojarzy się z lekami, których w tych zestawach być nie powinno (wyjątkiem są zestawy związane ze stosowaniem odtrutek). Natomiast znajdować się w nich powinny środki ochrony osobistej ratownika, narzędzia ułatwiające podtrzymywanie życia i środki opatrunkowe oraz wszystkie inne środki, materiały i narzędzia niezbędne do zorganizowania miejsca zdarzenia i zabezpieczenia awarii.

Zestawy pierwszej pomocy najlepiej umieszczać przy wyjściu ewakuacyjnym lub innym ogólnie dostępnym miejscu

   Zestawy pierwszej pomocy powinny znajdować się w opakowaniach przenośnych, a ich wielkość i zawartość należy dostosować do potrzeb i zagrożeń występujących w przedsiębiorstwie. W hotelach, bankach, sklepach czy biurach oprócz zestawów przenośnych można stosować zestawy na stałe przymocowane do ściany, ze specjalnymi skarbczykami na inne środki niż opatrunkowe, np. leki powierzone przeszkolonym pracownikom recepcji hotelu przez przewlekle chorych gości hotelowych.

Hotelowy punkt pierwszej pomocy ze specjalnym skarbczykiem na leki zdeponowane przez gości hotelowych

   Jeśli lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami zechce wyposażyć przedsiębiorstwo w parafarmaceutyki i leki, to muszą one zostać zgromadzone w odrębnym zestawie, odpowiednio oznakowanym, a przede wszystkim odpowiednio dozorowanym i obsługiwanym. Dostęp do leków i parafarmaceutyków nie może być niedozorowany. Bywa, że ze względu na zagrożenia chemiczne, w procedurach pierwszej pomocy zakłada się stosowanie odpowiednich odtrutek. Odtrutki wskazane w kartach charakterystyk substancji niebezpiecznych to zazwyczaj leki, które należy umieszczać w odrębnych zestawach pierwszej pomocy, dostępnych jedynie wytypowanym liderom pierwszej pomocy.

Przenośny zestaw pierwszej pomocy może być umieszczony na ścianie
razem z instrukcją pierwszej pomocy

   Środki ochronne ratownika zawarte w zestawach to m.in. rękawice i maseczka do sztucznego oddychania oraz inne środki chroniące przed zagrożeniami zidentyfikowanymi na etapie planowania systemu [6].

   Rękawice chronią przed zakażeniem i ułatwiają pokonanie bariery psychologicznej przed kontaktem z raną czy wręcz z poszkodowanym. Powinny być wykonane z silikonu lub winylu i zapakowane fabrycznie w sposób ułatwiający ich użycie. Rękawice mogą być użyte tylko raz. Innym środkiem ochrony ratownika jest maseczka do sztucznego oddychania. Może to być prosta maseczka foliowa z zaworem jednokierunkowym, która chroni ratownika jedynie przed bezpośrednim kontaktem z ustami poszkodowanego, lub nieco bardziej skomplikowana, z kołnierzem umieszczanym między zębami poszkodowanego, albo maseczka pomagająca udrożnić drogi oddechowe. Są to maseczki jednorazowego użycia.

Maseczki do sztucznego oddychania

   Jeszcze bardziej skomplikowane maseczki, o sztywnej konstrukcji i z kołnierzem uszczelniającym, który umożliwia łatwe dopasowanie do twarzy poszkodowanego, są jednocześnie idealnym narzędziem ułatwiającym sztuczne oddychanie. Pozwalają na wykonywanie wentylacji przez nos i usta równocześnie, są wyposażone w wymienne filtry. Można do nich podłączać dodatkowe urządzenia resuscytacyjne, a przez fakt łatwej ich dezynfekcji, są wielokrotnego użytku.

   Podstawowe elementy wyposażenia zestawu opatrunkowego to także:

• gaza opatrunkowa wyjałowiona - 3 szt. (konfekcjonowana fabrycznie)
• kodofix - specjalna, silnie rozciągliwa siateczka w kształcie rury. Służy do wykonywania opatrunków wszelkiego rodzaju i zastępuje klasyczny bandaż. Nie stosuje się go jedynie na tułowiu. Jest szybki i wygodny w użyciu, nie wymaga uczenia się specjalnych technik bandażowania – po kilka odcinków małych i dużych
• chusty trójkątne z folii - 4 szt. i chusty trójkątne płócienne - 2 szt. Chusty trójkątne służą głównie do unieruchamiania złamań i zwichnięć; można je również stosować do unieruchamiania opatrunków
• bandaże płócienne, do opatrunków uciskowych i opatrywania ran z ciałem obcym - 2 szt.
• bandaże elastyczne - 2 szt.
• plastry i przylepce z gazą - po kilka sztuk fabrycznie konfekcjonowanych
• opatrunki osobiste - 2 szt.
• sterylne krople do płukania oczu
• nożyczki
• skalpel jednorazowy
• agrafki
• folia izotermiczna - ma wszechstronne zastosowanie, stosuje się ją głównie do okrywania ciała poszkodowanego (działanie przeciwwstrząsowe)
• rękawice silikonowe lub winylowe
• gotowe opatrunki (zestawy) na oparzenia.

Opatrunki (zestawy) na oparzenia

   Wymienione środki wchodzą w skład zestawu podstawowego. Są dostępne na rynku jako jeden zestaw lub można je skompletować samodzielnie. Najczęściej jest to tzw. zestaw samochodowy.

Samochodowe zestawy pierwszej pomocy ze składanym kołnierzem szyjnym i szyną do unieruchamiania kończyn

   W przedsiębiorstwach, w zależności od ich wielkości, rodzaju prowadzonej działalności i związanych z nią zagrożeń, powinny zostać zainstalowane punkty pierwszej pomocy. Punkt pierwszej pomocy to pomieszczenie lub wyodrębnione miejsce o odpowiedniej powierzchni, umożliwiające wniesienie noszy, wyposażone w niezbędny sprzęt i inne środki do udzielania pierwszej pomocy. Punkt zorganizowany w wyodrębnionym pomieszczeniu należy wyposażyć w umywalkę z ciepłą i zimną wodą.

Przenośne punkty pierwszej pomocy mogą być ustawiane w dowolnym miejscu

Punkty pierwszej pomocy mogą być wyposażone w duże, przenośne zestawy opatrunkowe, środki do ewakuacji poszkodowanych oraz zorganizowania i zabezpieczenia miejsca zdarzenia, a także defibrylatory

   Obsługa zestawów opatrunkowych i innych pierwszej pomocy oraz punktów pierwszej pomocy zostaje powierzona, zgodnie z opracowanymi procedurami, liderom pierwszej pomocy.

Współczesne defibrylatory półautomatyczne komunikują się z ratownikiem głosowo i podpowiadają kolejne kroki podczas resuscytacji; niektóre sygnalizują prawidłowość uciskania klatki piersiowej

   Zestawy i punkty pierwszej pomocy oraz miejsca ich usytuowania powinny być odpowiednio oznakowane, zgodnie z polską normą, i łatwo dostępne.

Dodatkowe wyposażenie punktów pierwszej pomocy: płuczki do oczu i prysznice ratunkowe

Punkty pierwszej pomocy i zestawy samochodowe powinny być wyposażone, w zależności od zagrożeń, w zestawy sorbentów oraz środki ochrony ratownika