| Nazwa | Tlenek węgla | | Numer CAS | 630-08-0 | | Synonimy | czad, monotlenek węgla |
|
|
| KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE |
| |
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) |
| Klasyfikacja CLP | Flam. Gas 1 (Gaz łatwopalny, kat.1), H220;
Press. Gas (Gaz pod ciśnieniem);
Repr. 1A (Szkodliwość na rozrodczość kat.1A), H360D(***);
Acute Tox. 3(*), inhal. (Toksyczność ostra, kat.3 – droga oddechowa), H331;
STOT RE 1 (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzane, kat. 1), H372(**); | | Oznakowanie CLP | | Piktogramy GHS |     | | Hasło ostrzegawcze | Niebezpieczeństwo | | Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H) | H220: Skrajnie łatwopalny gaz.
H360D***: Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki.
H331: Działa toksycznie w następstwie wdychania.
H372**: Powoduje uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie .
| | Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) | P202: Nie używać przed zapoznaniem się i zrozumieniem wszystkich środków bezpieczeństwa.
P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić.
P260: Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy.
P304 + P340: W przypadku dostania się do dróg oddechowych: Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie.
P308 + P313: W przypadku narażenia lub styczności: Zasięgnąć porady/ zgłosić się pod opiekę lekarza.
P315: Natychmiast zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza.
P377: W przypadku płonięcia wyciekającego gazu: Nie gasić, jeżeli nie można bezpiecznie zahamować wycieku.
P381: Wyeliminować wszystkie źródła zapłonu, jeżeli jest to bezpieczne.
P405: Przechowywać pod zamknięciem.
P403: Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu.
| | Dodatkowe kody zwrotów | |
| | Specyficzne stężenia graniczne | |
|
|
| |
Wg 67/548/EWG lub 1999/45/WE |
| Klasyfikacja | F+; Produkt skrajnie łatwopalny, R12, Repro. Kat. 1; R61, T; Produkt toksyczny, R23-48/23 | | Oznakowanie | | Znaki ostrzegawcze | | Znak ostrzegawczy | Symbole | Wyjaśnienie znaku ostrzegawczego |  | F+ | Produkt skrajnie łatwopalny |  | T | Produkt toksyczny | | | Zwroty ryzyka (R) | R61 - Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki.
R23 - Działa toksycznie przez drogi oddechowe.
R48/23 - Działa toksycznie przez drogi oddechowe; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. | | Zwroty bezpieczeństwa (S) | S53 - Unikać narażenia przed użyciem zapoznać się z instrukcją.
S45 - W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę. |
|
|
|
| WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ |
| NDS: | 23 mg/m3 | | NDSCh: | 117 mg/m3 | | NDSP: | - |
|
|
|
| METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY |
PN-Z-04094-02:1974(w)
PN-ISO 8760:1993 |
|
|
| WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE |
| Właściwości podstawowe | Masa cząsteczkowa: 28,01
Stan skupienia w temp. 20°C: gaz
Barwa: bezbarwny
Zapach: bezwonny
Temperatura topnienia (1013 hPa): -199°C
Temperatura wrzenia (1013 hPa): -191,5°C
Temperatura zapłonu: nie dotyczy
Temperatura samozapłonu: 605°C
Granice wybuchowości w powietrzu:
- dolna: 12,5% obj.
- górna: 75% obj.
Stężenie stechiometryczne: 29,6% obj.
Gęstość (15°C, 1000 hPa): 1,169 g/dml
Gęstość cieczy (-191,5°C): 0,7908 g/cm3
Gęstość gazu względem powietrza (21,1°C, 1013 hPa): 0,9678
Prężność gazu (-150°C): 2,25 MPa
Stężenie pary nasyconej: nie dotyczy - gaz
Rozpuszczalność w wodzie (0°C, 1013 hPa): 3,5 cml w 100 cml wody
Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych | | Właściwości dodatkowe | Temperatura krytyczna: -140,24°C
Ciśnienie krytyczne: 3,5 MPa
Współczynnik załamania światła (0°C, 1013 hPa): 1,0003342
Lepkość (15°C, 1013 hPa): 0,01527 mPa s
Ciepło właściwe (25°C, 1013 hPa): Cp = 1,043 J/(g K), Cv = 0,743 J/(g K)
Ciepło parowania (-191,5°C): 215,9 J/g
Ciepło spalania: -12,69 kJ/g |
|
|
| INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE |
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne
Próg wyczuwalności zapachu - bez zapachu
LD50 (szczur, doustnie) - nie dotyczy
LC50 (szczur, inhalacja) - 2114,19 mg/m3 (4 h)
LCL0 (człowiek, inhalacja) - 5850 mg/m3 (5 min)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: gaz toksyczny, duszący, wiąże się z hemoglobiną krwinek i hamuje oddychanie tkankowe.
Drogi wchłaniania: przez drogi oddechowe.
Następstwem ostrego zatrucia może być: nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał u osób ze zmianami w sercu (chorobą niedokrwienną serca).
Objawy zatrucia przewlekłego: początkowo kompensacyjne zwiększenie zawartości hemoglobiny i liczby erytrocytów, następnie zmniejszenie zdolności wysiłkowej u osób ze zmianami w naczyniach wieńcowych; zaburzenia krążenia wieńcowego i zmiany w EKG; bóle i zawroty głowy, zaburzenia pamięci, zmiany osobowości i zmiany neurologiczne. |
|
|
Niezbędne leki: hydrokortyzon, 8,4-procentowy roztwór dwuwęglanu sodu (Natrium bicarbonicum) do podawania dożylnego.
Odtrutka: tIen.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia, zapewnić spokój, wygodne ułożenie (najlepiej w pozycji leżącej lub półleżącej), chronić przed utratą ciepła. Jak najszybciej podać tlen do oddychania, najlepiej przez maskę. Wezwać lekarza.
Pomoc lekarska:
Kontynuować podawanie tlenu. Ponadto leczenie objawowe zależnie od stanu krążenia. Transport do szpitala bez przerywania podawania tlenu; ze wskazaniem potrzeby 5-10-dniowej hospitalizacji, z kontrolą EKG.
Nieprzytomny
Pierwsza pomoc przedlekarska:
Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce, odessać strzykawką przez cewnik wydzielinę z jamy ustnej i z nosa. Jeżeli zatruty oddycha, podawać tlen przez maskę twarzową. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta albo aparatem typu AMBU z jednoczesnym podawaniem tlenu, aż do przybycia lekarza. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka).
Pomoc lekarska:
Kontynuować podawanie tlenu, w razie wskazań zaintubować i podawać tlen aparatem typu AMBU. Podawać dożylnie 200-500 mg hydrokortyzonu albo 4-8 mg deksametazonu, następnie 100 ml Natrium bicarbonicum.
Transport do szpital karetką reanimacyjną PR bez przerywania leczenia. |
|
|
|
|
