Nazwa | Tlenek węgla | Numer CAS | 630-08-0 | Synonimy | czad, monotlenek węgla |
|
|
KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE |
|
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) |
Klasyfikacja CLP | Flam. Gas 1 (Gaz łatwopalny, kat.1), H220; Press. Gas (Gaz pod ciśnieniem); Repr. 1A (Szkodliwość na rozrodczość kat.1A), H360D(***); Acute Tox. 3(*), inhal. (Toksyczność ostra, kat.3 – droga oddechowa), H331; STOT RE 1 (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzane, kat. 1), H372(**); | Oznakowanie CLP | Piktogramy GHS |     | Hasło ostrzegawcze | Niebezpieczeństwo | Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H) | H220: Skrajnie łatwopalny gaz. H360D***: Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. H331: Działa toksycznie w następstwie wdychania. H372**: Powoduje uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie .
| Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) | P202: Nie używać przed zapoznaniem się i zrozumieniem wszystkich środków bezpieczeństwa. P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić. P260: Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy. P304 + P340: W przypadku dostania się do dróg oddechowych: Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie. P308 + P313: W przypadku narażenia lub styczności: Zasięgnąć porady/ zgłosić się pod opiekę lekarza. P315: Natychmiast zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P377: W przypadku płonięcia wyciekającego gazu: Nie gasić, jeżeli nie można bezpiecznie zahamować wycieku. P381: Wyeliminować wszystkie źródła zapłonu, jeżeli jest to bezpieczne. P405: Przechowywać pod zamknięciem. P403: Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu.
| Dodatkowe kody zwrotów | |
| Specyficzne stężenia graniczne | |
|
|
|
Wg 67/548/EWG lub 1999/45/WE |
Klasyfikacja | F+; Produkt skrajnie łatwopalny, R12, Repro. Kat. 1; R61, T; Produkt toksyczny, R23-48/23 | Oznakowanie | Znaki ostrzegawcze | Znak ostrzegawczy | Symbole | Wyjaśnienie znaku ostrzegawczego |  | F+ | Produkt skrajnie łatwopalny |  | T | Produkt toksyczny | | Zwroty ryzyka (R) | R61 - Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. R23 - Działa toksycznie przez drogi oddechowe. R48/23 - Działa toksycznie przez drogi oddechowe; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. | Zwroty bezpieczeństwa (S) | S53 - Unikać narażenia przed użyciem zapoznać się z instrukcją. S45 - W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę. |
|
|
|
WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ |
NDS: | 23 mg/m3 | NDSCh: | 117 mg/m3 | NDSP: | - |
|
|
|
METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY |
PN-Z-04094-02:1974(w) PN-ISO 8760:1993 |
|
|
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE |
Właściwości podstawowe | Masa cząsteczkowa: 28,01 Stan skupienia w temp. 20°C: gaz Barwa: bezbarwny Zapach: bezwonny Temperatura topnienia (1013 hPa): -199°C Temperatura wrzenia (1013 hPa): -191,5°C Temperatura zapłonu: nie dotyczy Temperatura samozapłonu: 605°C Granice wybuchowości w powietrzu: - dolna: 12,5% obj. - górna: 75% obj. Stężenie stechiometryczne: 29,6% obj. Gęstość (15°C, 1000 hPa): 1,169 g/dml Gęstość cieczy (-191,5°C): 0,7908 g/cm3 Gęstość gazu względem powietrza (21,1°C, 1013 hPa): 0,9678 Prężność gazu (-150°C): 2,25 MPa Stężenie pary nasyconej: nie dotyczy - gaz Rozpuszczalność w wodzie (0°C, 1013 hPa): 3,5 cml w 100 cml wody Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych | Właściwości dodatkowe | Temperatura krytyczna: -140,24°C Ciśnienie krytyczne: 3,5 MPa Współczynnik załamania światła (0°C, 1013 hPa): 1,0003342 Lepkość (15°C, 1013 hPa): 0,01527 mPa s Ciepło właściwe (25°C, 1013 hPa): Cp = 1,043 J/(g K), Cv = 0,743 J/(g K) Ciepło parowania (-191,5°C): 215,9 J/g Ciepło spalania: -12,69 kJ/g |
|
|
INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE |
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne Próg wyczuwalności zapachu - bez zapachu LD50 (szczur, doustnie) - nie dotyczy LC50 (szczur, inhalacja) - 2114,19 mg/m3 (4 h) LCL0 (człowiek, inhalacja) - 5850 mg/m3 (5 min)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: gaz toksyczny, duszący, wiąże się z hemoglobiną krwinek i hamuje oddychanie tkankowe.
Drogi wchłaniania: przez drogi oddechowe.
Następstwem ostrego zatrucia może być: nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał u osób ze zmianami w sercu (chorobą niedokrwienną serca).
Objawy zatrucia przewlekłego: początkowo kompensacyjne zwiększenie zawartości hemoglobiny i liczby erytrocytów, następnie zmniejszenie zdolności wysiłkowej u osób ze zmianami w naczyniach wieńcowych; zaburzenia krążenia wieńcowego i zmiany w EKG; bóle i zawroty głowy, zaburzenia pamięci, zmiany osobowości i zmiany neurologiczne. |
|
|
Niezbędne leki: hydrokortyzon, 8,4-procentowy roztwór dwuwęglanu sodu (Natrium bicarbonicum) do podawania dożylnego. Odtrutka: tIen.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny Pierwsza pomoc przedlekarska: Wynieść zatrutego z miejsca narażenia, zapewnić spokój, wygodne ułożenie (najlepiej w pozycji leżącej lub półleżącej), chronić przed utratą ciepła. Jak najszybciej podać tlen do oddychania, najlepiej przez maskę. Wezwać lekarza. Pomoc lekarska: Kontynuować podawanie tlenu. Ponadto leczenie objawowe zależnie od stanu krążenia. Transport do szpitala bez przerywania podawania tlenu; ze wskazaniem potrzeby 5-10-dniowej hospitalizacji, z kontrolą EKG.
Nieprzytomny Pierwsza pomoc przedlekarska: Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce, odessać strzykawką przez cewnik wydzielinę z jamy ustnej i z nosa. Jeżeli zatruty oddycha, podawać tlen przez maskę twarzową. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta albo aparatem typu AMBU z jednoczesnym podawaniem tlenu, aż do przybycia lekarza. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Pomoc lekarska: Kontynuować podawanie tlenu, w razie wskazań zaintubować i podawać tlen aparatem typu AMBU. Podawać dożylnie 200-500 mg hydrokortyzonu albo 4-8 mg deksametazonu, następnie 100 ml Natrium bicarbonicum. Transport do szpital karetką reanimacyjną PR bez przerywania leczenia. |
|
|
|