Misją Instytutu jest dzialalność naukowo-badawcza prowadząca do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych użytecznych w kształtowaniu warunków pracy zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz ustalanie podstaw naukowych do właściwego ukierunkowywania polityki społeczno-ekonomicznej państwa w tym zakresie.
Wyszukiwanie w bazie wiedzy
ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Środki ochrony indywidualnej powinny być wykorzystywane w sytuacjach, gdy nie można unikną zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą innych środków. Z tego względu należy je traktować jako ostatnie ogniwo ochronne. Z rozporządzenia Ministra Zdrowia (Dz.U. z 2005 r. Nr 81, poz. 716 ze zm.), wynika, że w ramach ochrony pracownika przed zagrożeniem spowodowanym przez szkodliwy czynnik biologiczny pracodawca jest zobowiązany do wyposażenia pracownika w odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Do środków tych zalicza się:
Obowiązki związane ze stosowaniem środków ochrony indywidualnej spoczywają zawsze na pracodawcy i dotyczą:
Podstawowym aktem prawnym regulującym postanowienia dotyczące stosowania środków ochrony indywidualnej jest kodeks pracy. Zgodnie z art. 2376,§1 pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Zgodnie z §3 tego samego art. środki ochrony indywidualnej dostarczane przez pracodawcę powinny spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach. Potwierdzeniem, że wyrób spełnia zasadnicze wymagania jest jego oznakowanie znakiem CE według zasad określonych w dyrektywie 89/686/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r.[L 399, 30.12.1989] przeniesionej do prawa polskiego na mocy rozporządzeniu MG z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej [Dz. U. nr 259, poz.2173]. Należy podkreślić, że tylko środki ochrony indywidualnej oddechowego oznakowane znakiem CE można uznać jako zgodne z podstawowymi wymaganiami bezpieczeństwa i tylko spośród takich wyrobów pracodawca powinien dokonywać wyboru środków dostarczanych pracownikom.
Sprzęt do ochrony układu oddechowego
Sprzęt filtrujący to podstawowe zabezpieczenie układu oddechowego przed bioaerozolem. Może on występować w wersji bez dodatkowego wspomagania przepływu powietrza, w postaci filtrów i półmasek filtrujących, a także w wersji ze wspomaganiem lub wymuszonym przepływem powietrza przez układ filtrów. Najważniejszym elementem tego sprzętu zapewniającym oczyszczanie powietrza z wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, w tym bioaerozoli, jest włóknina filtracyjna o odpowiedniej charakterystyce [4,5].
Dobór sprzętu ochrony układu oddechowego należy rozpocząć od rozpoznania zagrożeń. Jednakże wobec braku udokumentowanych wartości NDS dla bioaerozoli nie jest możliwe stosowanie standardowej procedury doboru sprzętu filtrującego, polegającej na doborze klasy ochronnej do krotności przekroczenia dopuszczalnej wartości stężenia aerozolu. Z tego powodu opracowano wytyczne doboru klasy ochronnej filtrów i półmasek filtrujących stosowanych do ochrony przed bioaerozolem w zależności od wielkości cząstek i grupy ryzyka zawodowego, w których ustalono:
W przypadku konieczności zastosowania sprzętu ochrony układu oddechowego przed czynnikami biologicznymi zaliczanymi do grupy 4. zagrożenia zawodowego konieczne jest stosowanie sprzętu specjalistycznego typu izolującego drogi oddechowe. Są to aparaty wężowe podłączone do linii sprężonego powietrza lub aparaty powietrzne – butlowe [4,5,6].
Znakowanie umieszczone na półmasce filtrującej powinno zawierać:
Należy zaznaczyć, iż symbole FFP1, FFP2 lub FFP3 oznaczają gwarantowaną skuteczność ochronną wobec aerozoli modelowych zgodnie z zapisami EN 149+A1:2010 [4,7].
Środki ochrony oczu i twarzy
Do ochrony oczu i skóry twarzy przed czynnikami biologicznymi mogą być stosowane osłony twarzy lub gogle. Środki te powinny charakteryzować się taką samą konstrukcją, jak stosowany do ochrony przed czynnikami chemicznymi, oraz powinien spełniać wymaganie chronienia przed czynnikami biologicznymi w postaci kropel lub rozbryzgów cieczy, pyłów oraz gazów. Gogle oraz osłony twarzy powinny też spełniać wymagania, dotyczące odporności na działanie środków dezynfekcyjnych, a ich konstrukcja powinna być pozbawiona elementów umożliwiających gromadzenie się aerozoli biologicznych. Osłony twarzy powinny być wyposażone w panoramiczną szybę, stanowiącą skuteczną barierę, uniemożliwiającą kontakt cieczy z twarzą pracownika. Dodatkowo mogą być wyposażone w tzw. naczółek, zapewniający ochronę również z góry. Podstawowym kryterium doboru sprzętu jest forma występowania czynnika biologicznego. W zależności od formy występowania czynnika biologicznego stosowane są:
Środki ochrony rąk i nóg
Głównym celem stosowania rękawic chroniących przed zagrożeniami biologicznymi w postaci mikroorganizmów i substancji przez nie wytwarzanych jest niedopuszczenie do kontaktu czynnika szkodliwego ze skórą pracownika. Rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi (spełniają wymagania odporności na przenikanie substancji chemicznych) stanowią również skuteczną ochronę przed zagrożeniami mikrobiologicznymi. W związku z tym, do ochrony rąk przed czynnikami biologicznymi mogą być stosowane szczelne rękawice, wykonane z kauczuku naturalnego i kauczuków syntetycznych, tworzyw sztucznych i materiałów powlekanych. Ze względu na wymaganie precyzji oraz pewności chwytu bardzo istotne jest właściwe dopasowanie rozmiaru rękawicy do ręki. Dobierając rękawice chroniące przed czynnikami biologicznymi, należy przede wszystkim uwzględnić ich przeznaczenie (praca w służbie zdrowia, zastosowania przemysłowe, usuwanie odpadów itp.). W przypadku konieczności zastosowania rękawic chroniących przed czynnikami biologicznymi w przemyśle należy zwrócić uwagę na to, czy poza zagrożeniami biologicznymi występują również zagrożenia mechaniczne. Jeżeli tak, rękawice powinny charakteryzować się również odpowiednią odpornością mechaniczną.
Do ochrony przed mikroorganizmami stosuje się szczelne obuwie w całości z gumy lub tworzywa. Kryterium określającym konieczność stosowania obuwia chroniącego przed czynnikami biologicznymi jest występowanie na podłożu cieczy, zawierającej niebezpieczne czynniki biologiczne, lub zagrożenie polaniem nóg taką cieczą. Dobór obuwia jest uzależniony od jego przeznaczenia. Istotnym parametrem obuwia przeznaczonego do ochrony przed SCB jest możliwość poddawania go rutynowej dezynfekcji. Dobierając obuwie przeznaczone do stosowania w przemyśle, obok odporności na przenikanie mikroorganizmów należy uwzględnić również jego odporność mechaniczną [8].
Odzież ochronna
Odzież ochronna ma na celu zabezpieczenie pracownika przed działaniem niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych występujących podczas pracy. Dobór odzieży jest uzależniony od jego przeznaczenia. Materiały włókiennicze przeznaczone na ochronną odzież medyczną (fartuchy chirurgów), powinny się charakteryzować przede wszystkim odpornością na przesiąkanie krwi i innych płynów ustrojowych oraz przenikanie drobnoustrojów przenoszonych przez te płyny. Obok wykazywania się właściwościami ochronnymi, odzież ochronna powinna umożliwiać właściwe odprowadzanie ciepła i wilgoci na zewnątrz w celu zapewnienia komfortu użytkowania. Podczas doboru odzieży należy wziąć pod uwagę: grupę zagrożenia, do której należy czynnik biologiczny; rodzaj wykonywanej czynności; natężenie czynnika biologicznego. W przypadku narażenia pracowników na działanie czynników biologicznych z 4. grupy lub czynników, których oddziaływanie na organizm ludzki nie jest znane, zalecane jest stosowanie odzieży całkowicie izolującej organizm człowieka (kombinezonów gazoszczelnych) [6,8,9].
Prawidłowa kolejność zakładnia i zdejmowania środków ochrony indywidualnej
PIŚMIENNICTWO: