Wykaz Projektów
Streszczenie

Wspomaganie monitorowania procesów zarządczych w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy z zastosowaniem metody rozmytych map

Kierownik projektu: dr Anna Skład

Streszczenie projektu:

Celem projektu było wykorzystanie metody rozmytych map kognitywnych do opracowania narzędzi wspomagających realizację procesów zarządczych w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP) w przedsiębiorstwach.

Projekt IV.N.01. Uproszczony model systemu zarządzania BHP w rzeczywistym przedsiębiorstwie opracowany z wykorzystaniem metody rozmytych map kognitywnych. Uproszczenie polega na uwzględnieniu jedynie wpłwywów o najwyższych wartościach sił. Pozytywne wpłwywy oznaczono kolorem zielonym, a negatywne – czerwonym. Symbole obiektów oznaczają odpowiednio: C1 – Przywództwo, C2 – Kształtowanie polityki BHP, C3 – Podział uprawnień i odpowiedzialności, C4 – Partycypacja pracowników, C5 – Przegląd zarządzania, C6 – Komunikacja i informacja, C7 – Szkolenia i zarządzanie kompetencjami, C8 – Wykorzystywanie szans, C9 – Definiowanie i realizacja celów BHP, C10 – Zarządzanie ryzykiem zawodowym, C11 – Gotowość i reagowanie na awarie, C12 – Identyfikacja niezgodności i podejmowanie działań korygujących, C13 – Audyt wewnętrzny, C14 – Monitorowanie
i ocena wyników, C15 – Dokumentowanie informacji, C16 – Bezpieczeństwo, C17 – Niedobór pracowników spowodowany ich odejściami na emerytury, C18 – Niedobór pracowników spowodowany trudnościami z pozyskaniem i zatrzymaniem nowych pracowników, C19 – Ograniczenia czasowe dla realizowanych projektów inwestycyjnych, C20 – Projekty inwestycyjne realizowane poza siedzibą, C21 – wdrażanie nowych regulacji, C22 – Zmiany w procesach produkcyjnych, C23 – Wymiana maszyn i urządzeń, C24 – Awaryjność maszyn i urządzeń, C25 – Remonty, C26 – Zróżnicowany poziom kultury bezpieczeństwa podwykonawców

W ramach zakresu prac przeprowadzono przegląd literatury poświęcony metodyce rozmytych map kognitywnych oraz ich zastosowaniu w dziedzinie zarządzania. Następnie wskazano 15 procesów zarządczych w systemie zarządzania BHP, które wraz z bezpieczeństwem umieszczono jako obiekty w „uniwersalnym” modelu tego systemu.  Scharakteryzowano poszczególne procesy, powołując się na publikacje potwierdzające ich oddziaływanie na bezpieczeństwo w przedsiębiorstwie. Zwrócono się do 9 ekspertów z dziedziny zarządzania BHP o wskazanie, które obiekty w modelu wpływają na inne obiekty, oraz o oszacowanie siły poszczególnych wpływów wg określonej skali złożonej z wartości lingwistycznych. Wartości lingwistyczne zostały zdefuzyfikowane z wykorzystaniem metody średnich maksimów, a następnie uśrednione, co umożliwiło opracowanie macierzy wartości sił wpływów zachodzących pomiędzy obiektami w modelu systemu zarządzania BHP. W ramach 1. etapu projektu opracowano również 2 metody ustalania liczbowych wartości obiektów w modelu: 1., opartą na wartościach wskaźników wynikowych i wiodących, wykorzystywanych do pomiaru procesów, a 2. – na ocenach ekspertów.

W ramach projektu badano możliwość zastosowania w praktyce metody rozmytych map kognitywnych do wspomagania zarządzania BHP w przedsiębiorstwach. Na potrzeby prowadzenia symulacji z wykorzystaniem modelu opracowano narzędzie informatyczne w formie skryptu w programie MatLab.

Opierając się na uniwersalnym modelu systemu opracowanym w 1. etapie projektu, przygotowano modele systemów wdrożonych i utrzymywanych w 3 rzeczywistych przedsiębiorstwach. W tym celu podjęto współpracę z ekspertami ds. BHP w tych przedsiębiorstwach. Eksperci ustalili – wg otrzymanych skal lingwistycznych – wartości obiektów odpowiadających bezpieczeństwu oraz poszczególnym procesom w systemach zarządzania BHP. Następnie zidentyfikowali czynniki wywierające negatywne wpływy na bezpieczeństwo i poszczególne procesy w tych systemach, celem umieszczenia ich jako dodatkowe obiekty w modelach, oraz ustalili wartości obiektów odpowiadających tym czynnikom. Po zdefuzyfikowaniu lingwistycznych wartości obiektów i wpływów otrzymano 3 modele rzeczywistych systemów zarządzania BHP. Modele te wykorzystano następnie do prowadzenia symulacji, w ramach których prognozowano zmiany wartości obiektów odpowiadających procesom pod wpływem zidentyfikowanych czynników, a także efekty zmian poszczególnych procesów. Na podstawie wyników symulacji określono, które procesy należy w systemie doskonalić w pierwszej kolejności, aby zapewnić największą skuteczność systemów zarządzania BHP oraz największą poprawę pozostałych procesów. Każdemu z przedsiębiorstw zaproponowano również objęcie wybranych procesów monitorowaniem oraz kluczowe wskaźniki efektywności, które można w tym celu wykorzystać. Eksperci z przedsiębiorstw pozytywnie ocenili wiarygodność wyników symulacji oraz użyteczność modeli do wspomagania zarządzania BHP.

Opracowano materiały informacyjne mające na celu upowszechnienie wiedzy o możliwościach stosowania metody rozmytych map kognitywnych do wspomagania zarządzania BHP. Materiały zostały zweryfikowane podczas seminarium z udziałem przedstawicieli przedsiębiorstw.

Wyniki projektu przedstawiono w 2 publikacjach w czasopismach o zasięgu krajowym i w 1 publikacji w czasopiśmie o zasięgu międzynarodowym oraz zaprezentowano na 3 konferencjach krajowych i 1 konferencji międzynarodowej.

 

 

 

Model systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w podejściu procesowym. Zastosowanie metody map kognitywnych. Część I. Zasady modelowania zależności, monitorowania i oceny procesów zarządczych w systemie zarządzania bhp oraz zastosowania rozmytej mapy poznawczej do celów symulacji efektów zmian procesów

Autor: dr Anna Skład – Zakład Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

2019 r.

 

 

Model systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w podejściu procesowym. Zastosowanie metody map kognitywnych. Część II. Metoda ustalania liczbowych wartości obiektów i zależności w modelu systemu zarządzania bhp i wykorzystanie modelu do prognozowania

Autor: dr Anna Skład – Zakład Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

2019 r.

 

 

Model systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w podejściu procesowym. Zastosowanie metody map kognitywnych. Część III. Przykłady rozmytych map poznawczych obrazujących zależności pomiędzy wyjściami z procesów zarządczych w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

Autor: dr Anna Skład – Zakład Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

2019 r.



Jednostka: Pracownia Zarządzania i Oceny Ryzyka

Okres realizacji: 01.01.2017 – 31.12.2019