Wykaz Projektów
Streszczenie

Opracowanie wymagań, metod badań oraz programu doboru sprzętu ochrony układu oddechowego przed nanocząstkami

Kierownik projektu: mgr Krzysztof Makowski

Streszczenie projektu:

Na chwilę obecną brakuje dedykowanych środków ochrony osobistej, a w szczególności sprzętu ochrony układu oddechowego, do zabezpieczenia użytkownika przed nanoobiektami,
w tym aerozolami zawierającymi nanocząstki. Nie są dostępne również żadne dokumenty prawne czy normatywne, które definiowałyby wymagania dla wyżej wymienionego sprzętu. Nie ma również w Polsce, Europie i na świecie jednoznacznie zdefiniowanej metodyki badań umożliwiającej prowadzenie w sposób jednolity oceny filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego przeznaczonego do stosowania w obecności takich zagrożeń. W związku z brakiem regulacji w tym zakresie producenci sprzętu ochrony układu oddechowego nie są w stanie zapewnić użytkownikom informacji umożliwiających właściwy dobór ww. sprzętu, odpowiedniego do poziomu zagrożenia występującego w zróżnicowanych środowiskach pracy.

Biorąc powyższe pod uwagę, celem niniejszego zadania było ograniczenie ryzyka i poprawa bezpieczeństwa użytkowników filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego, narażonych na działanie toksycznych aerozoli zawierających nanocząstki przez wdrożenie do stosowania wymagań, metod badań oraz programu doboru sprzętu ochrony układu oddechowego przed nanocząstkami.

Dokonano aplikacji metody badań penetracji materiałów filtracyjnych wobec aerozoli zawierających nanocząstki i oporu przepływu powietrza. W efekcie przeprowadzonych badań penetracji, oporu oddychania i pracy oddychania przy różnych natężeniach przepływu, odpowiadających różnym wartościom ciężkości pracy, dokonano walidacji nowej metodyki badań penetracji, w tym oceny powtarzalności i odtwarzalności badań. Opracowano także 3 procedury badawcze: pomiaru penetracji materiałów i elementów filtrujących sprzętu ochrony układu oddechowego przed nanocząstkami oraz oporu oddychania i pracy oddychania. W wyniku prowadzonych badań potwierdzono możliwość prowadzenia badań penetracji dla ww. sprzętu w zakresie natężeń przepływu aerozoli od 45 do 255 l/min dla nanocząstek NaCl w obszarze od 10 do 250 nm.

   

Zadanie 3.G.11. Zrobotyzowany model głowy i tułowia wewnątrz komory do badania całkowitego przecieku wewnętrznego

 

Przeprowadzono badania całkowitego przecieku wewnętrznego z wykorzystaniem zrobotyzowanego modelu głowy i tułowia przy różnych natężeniach przepływu odzwierciedlających różną ciężkość pracy. Dokonano walidacji nowej metodyki badań całkowitego przecieku wewnętrznego z wykorzystaniem zrobotyzowanego modelu głowy i tułowia, w tym oceny powtarzalności i odtwarzalności badań, co potwierdzone zostało w przeprowadzonych testach statystycznych Cochrana, Fishera-Snedecora oraz t-Studenta. Opracowano procedurę badawczą pomiaru całkowitego przecieku wewnętrznego z wykorzystaniem zrobotyzowanego modelu głowy i tułowia dla filtrującego sprzętu do ochrony układu oddechowego przed nanocząstkami. Potwierdzono możliwość prowadzenia badań całkowitego przecieku wewnętrznego z wykorzystaniem zrobotyzowanego modelu głowy i tułowia dla sprzętu ochrony układu oddechowego w zakresie natężeń przepływu od 35 do 105 l/min dla nanocząstek NaCl w obszarze od 10 do 250 nm.

Przygotowano kompleksowy projekt wymagań i metod badań dla filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego zabezpieczającego przed nanocząstkami występującymi w środowisku pracy. Projekt ten powstał na podstawie analizy wyników badań przeprowadzonych w ramach niniejszego zadania oraz wcześniejszych projektów badawczych realizowanych w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym. Do najważniejszych należą międzynarodowy projekt SCAFFOLD oraz projekty realizowane w ramach wcześniejszych programów wieloletnich dotyczące opracowania i budowy nowych stanowisk pomiarowych do badania sprzętu ochrony układu oddechowego wg nowych norm międzynarodowych serii ISO. Projekt wymagań i metod badań został przygotowany w formie zapisów do normy dla filtrującego sprzętu do ochrony układu oddechowego przed nanocząstkami. Zawarto w nim pełne wymagania dla półmasek filtrujących oraz wymagania dodatkowe dla pozostałego sprzętu filtrującego obejmującego filtry skompletowane z maskami i półmaskami oraz sprzęt filtrujący ze wspomaganiem i z wymuszonym przepływem powietrza. Zamieszczono również wymagania odnoszące się do znakowania i instrukcji użytkowania.

W metodyce badań zawartej w projekcie zapisów do normy uwzględniono między innymi stanowiska i metody opracowane i poddane walidacji w niniejszym zadaniu, obejmujące wyznaczanie penetracji i całkowitego przecieku wewnętrznego wobec nanocząstek.

Na bazie zgromadzonych informacji oraz przeprowadzonej analizy wyników badań opracowano również zintegrowany program doboru filtrującego sprzętu ochrony układu oddechowego do ochrony przed nanocząstkami. W opracowanym programie, który ma charakter zarówno praktyczny, jak i szkoleniowy, zawarto informacje dotyczące analizy ryzyka, zasad doboru filtrującego sprzętu do zagrożeń w postaci nanocząstek, dopasowania części twarzowych ww. sprzętu oraz podstawowe zasady użytkowania i konserwacji. Treść broszury zawierającej ww. program doboru opracowano tak, aby mogło z niej skorzystać możliwie najszersze grono odbiorców.

Wyniki zadania przedstawiono w 2 publikacjach w czasopiśmie o zasięgu krajowym i 1 publikacji w czasopiśmie o zasięgu międzynarodowym oraz zaprezentowano na 2 konferencjach krajowych i 2 konferencjach międzynarodowych, 1 międzynarodowym seminarium i spotkaniu międzynarodowych komitetów normalizacyjnych ISO/SC15 oraz CEN/TC 79.



Jednostka: Pracownia Sprzętu Ochrony Układu Oddechowego

Okres realizacji: 01.01.2017 – 31.12.2019