Opracowanie znormalizowanej metody pomiaru hałasu ultradźwiękowego do oceny narażenia zawodowego oraz zaleceń profilaktyki

Kierownik projektu: dr hab. inż. Dariusz Pleban, prof. CIOP-PIB

Streszczenie projektu:

Celem zadania było opracowanie narzędzi (obejmujących wstępny projekt Polskiej Normy dotyczącej metod pomiaru hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach pracy oraz zalecenia dotyczące ograniczenia narażenia na hałas ultradźwiękowy) wspierających działania zapobiegające narażeniu na hałas ultradźwiękowy w środowisku pracy, w szczególności na stanowiskach pracy z technologicznymi urządzeniami ultradźwiękowymi. Celem szczegółowym zadania było opracowanie monografii dotyczącej hałasu ultradźwiękowego.

Podstawą do przygotowanego wstępnego projektu Polskiej Normy była opracowana w CIOP--PIB i zalecana od 2016 r. do stosowania procedura pomiarowa Procedura pomiarowa hałasu  ultradźwiękowego.

Projekt Polskiej Normy Hałas ultradźwiękowy. Wymagania dotyczące wykonania pomiarów w środowisku pracy został opracowany zgodnie z obowiązującą procedurą PKN i zawiera 10 rozdziałów zasadniczych i bibliografię.

W projekcie Polskiej Normy określono metodę pomiaru wielkości charakteryzujących hałas ultradźwiękowy w środowisku pracy oraz metodę wyznaczania równoważnych poziomów ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych w zakresie 10¸40 kHz odniesionych do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy, a także maksymalnych poziomów ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych 10¸40 kHz. Założono, że najbardziej efektywną metodą pomiarową jest metoda z podziałem na czynności zawarta w normie PN-EN ISO 9612:2011. Polega ona na analizie pracy i jej podziale na pewną liczbę reprezentatywnych czynności, dla których przeprowadza się oddzielne pomiary. W związku z tym zgodnie z projektem czas pracy na badanym stanowisku powinien być podzielony na czas trwania poszczególnych czynności rozróżnialnych ze względu na hałas ultradźwiękowy. Wszystkie istotne udziały hałasu ultradźwiękowego powinny być uwzględnione, a łączny czas trwania poszczególnych czynności powinien obejmować pełną zmianę roboczą. W projekcie określono również metodę uwzględniania poprawek związanych z wpływem charakterystyk metrologicznych aparatury oraz wpływem siatki ochronnej mikrofonu na wynik pomiaru.

Opracowany projekt Normy można stosować do wszystkich rodzajów hałasu ultradźwiękowego, bez względu na charakter jego zmienności w czasie. Podano w nim także metodę szacowania niepewności pomiarów w celu określenia jakości pomiarów. Przyjęto, że na niepewność związaną z metodą pomiaru (próbkowaniem) będą miały wpływ 2 wartości – odchylenie standardowe oraz liczba próbek.

Ponadto w opracowanym projekcie podano wymagania dotyczące zarówno stosowanego wyposażenia pomiarowego i jego sprawdzenia okresowego, jak i warunków środowiskowych, które muszą być spełnione podczas wykonywania pomiarów hałasu ultradźwiękowego, a także określono niezbędną zawartość sprawozdania z badań.

Opracowano także monografię oraz zalecenia dotyczące ograniczenia narażenia na hałas ultradźwiękowy,  przygotowane w formie broszury.

Wyniki zadania przedstawiono w 2 publikacjach w czasopismach o zasięgu międzynarodowym i w 1 publikacji przygotowanej do czasopisma o zasięgu międzynarodowym oraz w 6 publikacjach w materiałach konferencyjnych, a także zaprezentowano na 5 konferencjach międzynarodowych i 2 konferencjach krajowych.

Jednostka: Zakład Zagrożeń Wibroakustycznych

Okres realizacji: 01.01.2018 – 31.12.2019