Innowacyjne metody komunikowania się w zarządzaniu bezpieczeństwem i higieną pracy

Kierownik projektu: dr inż. Zofia Pawłowska

Streszczenie projektu:

Podstawowym celem projektu było określenie, czy i w jakim zakresie możliwe jest zwiększenie skuteczności komunikowania się w zarządzaniu bezpieczeństwem i higieny pracy (BHP) przez zastosowanie innowacyjnych metod komunikowania się, przy czym za metodę taką, zgodnie z definicją innowacji organizacyjnej przyjętą przez Eurostat, uznaje się sposób przyjmowania i/lub przekazywania informacji o sprawach BHP, który nie był dotychczas stosowany w określonym przedsiębiorstwie i jest wprowadzany w celu poprawy warunków pracy, zwiększenia satysfakcji z pracy oraz motywacji pracowników do angażowania się w sprawy BHP. Cele szczegółowe obejmowały określenie zakresu stosowania w przedsiębiorstwach różnych metod komunikowania się na tematy BHP oraz ocenę ich skuteczności, a także opracowanie wytycznych i materiałów informacyjnych wspomagających wybór i stosowanie metod komunikowania się w zarządzaniu BHP.

W 2 pierwszych etapach projektu przeprowadzono badania umożliwiające określenie zakresu stosowania w przedsiębiorstwach klasycznych i elektronicznych metod komunikowania się na tematy BHP oraz ocenę ich skuteczności przez różne grupy odbiorców. W 3. etapie projektu podsumowano wyniki oceny skuteczności różnych metod komunikowania się, uzyskane w badaniach przeprowadzonych w poprzednich etapach wśród kadry kierowniczej oraz pracowników przedsiębiorstw. Biorąc pod uwagę niskie oceny skuteczności metod elektronicznych i równocześnie ich rosnącą popularność, przeprowadzono badania pogłębione (dwa studia przypadku) w przedsiębiorstwach stosujących elektroniczne metody komunikowania się. Podstawowym ich celem było pozyskanie dodatkowych informacji odnośnie do sposobu wykorzystywania metod elektronicznych w komunikowaniu się na tematy BHP przez różne grupy pracowników oraz warunków skutecznego wdrożenia tych metod. Opracowano także materiały informacyjne dotyczące stosowania klasycznych i elektronicznych metod do komunikowania się na tematy BHP oraz wytyczne komunikowania się na tematy BHP w przedsiębiorstwach.

Z analizy wyników badań przeprowadzonych w dwóch pierwszych etapach projektu wynika, że zarówno kierownicy, jak i pracownicy znacznie wyżej oceniają przydatność klasycznych niż elektronicznych metod komunikowania się. Jednocześnie na metody elektroniczne jako przydatne do komunikowania się w sprawach BHP wskazują nieco częściej niż osoby zaliczanie do innych grup kobiety, osoby w wieku poniżej 35 lat, o krótszym stażu pracy (poniżej 1 roku oraz od 1 do 4 lat), wykształceniu wyższym, a także wykonujące pracę umysłową. Studia przypadku potwierdzają, że ocena przydatności metod elektronicznych zależy w dużym stopniu od rodzaju wykonywanej pracy i że są one na ogół łatwiej akceptowane przez pracowników biurowych mających bezpośredni dostęp do komputerów w pracy, a także przez pracowników należących do młodszych. Jednak chęć wykorzystywania takich metod deklarują również pracownicy ze starszych grup wieku, pod warunkiem ich odpowiedniego zaprojektowania i wdrożenia. Z pierwszego studium przypadku wynika także, że w zarządzaniu BHP metody elektroniczne, włączając w to portale społecznościowe, są użyteczne przede wszystkim w zakresie upowszechniania informacji i promowania określonych zagadnień, a także, w przypadku poczty elektronicznej, do przekazywania informacji o charakterze administracyjnym i nowości. Jak wykazuje studium przypadku w przedsiębiorstwie produkcyjnym, przy wykorzystywaniu metod elektronicznych w celu wewnętrznej wymiany informacji dotyczących BHP szczególną uwagę należy zwrócić na ich odpowiednie zaprojektowanie i wdrażanie (szkolenia, zachęty ze strony kierowników), gdyż skomplikowane systemy, których obsługa jest czasochłonna, nie są w praktyce wykorzystywane.

Projekt IV.P.01. Procent pracowników oceniających jako przydatne lub raczej przydatne różne metody komunikowania się

W ramach projektu opracowano również wytyczne komunikowania się w zarządzaniu BHP, których podstawowym celem jest wspomaganie decyzji dotyczących wyboru i stosowania różnych metod komunikowania się. Przedstawiono w nich podstawowe cele komunikowania się na tematy BHP oraz wskaźniki służące ocenie ich osiągania, podstawowe wymagania odnośnie do komunikowania się na tematy BHP sformułowane w przepisach prawa i normach dotyczących systemów zarządzania BHP, a także charakterystyki różnych metod komunikowania się wraz ze wskazówkami ich stosowania.

W celu popularyzacji otrzymanych wyników przygotowano materiały informacyjne, w których przedstawiono zasady skutecznego komunikowania się w zarządzaniu BHP, metody komunikowania się stosowane w zarządzaniu BHP w przedsiębiorstwach oraz preferowane przez pracowników, a także krótki przewodnik stosowania różnych metod komunikowania się w zarządzaniu BHP. W materiałach wskazano również na opracowane w projekcie wytyczne jako przydatne źródło informacji dotyczących wyboru i stosowania różnych metod komunikowania się w zarządzaniu BHP. Zarówno materiały informacyjne, jak i wytyczne przedstawiono na seminarium zorganizowanym dla przedstawicieli przedsiębiorstw należących do forum Liderów Bezpiecznej Pracy i zweryfikowano na podstawie ich uwag.

Wyniki projektu przedstawiono w 2 artykułach oraz na 2 konferencjach międzynarodowych i 1 krajowej.

Jednostka: Pracownia Zarządzania i Oceny Ryzyka

Okres realizacji: 01.01.2014 – 31.12.2016