Badania wpływu hałasu wysokoczęstotliwościowego na sprawność psychofizyczną człowieka
Kierownik projektu:
dr inż. Bożena Smagowska
Streszczenie projektu:
Celem zadania badawczego było określenie wpływu hałasu wysokoczęstotliwościowego
(w zakresie częstotliwości 10–20 kHz) na sprawność psychofizyczną człowieka realizującego prace precyzyjne i wymagające koncentracji uwagi. W ramach zadania zrealizowano następujące prace:
- opracowano metodykę badań umożliwiającą określenie wpływu hałasu wysokoczęstotliwościowego na sprawność psychofizyczną człowieka
- opracowano (zestawiono) stanowiska badawcze umożliwiające przeprowadzenie badań audiometrycznych oraz wykonywanie testów psychologicznych podczas ekspozycji na hałas wysokoczęstotliwościowy o określonej dawce energetycznej
- ustalono kryteria kwalifikacji osób do grupy testowej (pod względem jednorodności)
- przeprowadzono kwalifikację osób do grupy badawczej
- przeprowadzono badania pilotażowe (10 osób) w zakresie czasowego przesunięcia progu słyszenia (TTS) i wskaźników testów ALS i DAUF (rozwiązanych zadań oraz popełnianych błędów) dla dwóch ekspozycji na hałas o poziomach ciśnienia akustycznego: Llin = 81 dB i Llin = 84 dB w zakresie częstotliwości (10–20 kHz)
- przeprowadzono badania wstępne i zasadnicze w celu określenia wpływu hałasu wysokoczęstotliwościowego na sprawność psychofizyczną człowieka na grupie 20 mężczyzn.
- przeprowadzono analizę statystyczną wyników badań dla tej samej grupy osób. Do obliczeń uzyskanych wyników badań wykorzystano następujące metody statystyczne:
- testy normalności rozkładów: SHAPIRO-WILKA
- test znaków rangowych WILCOXONA: do porównania par zmiennych przedeksperymentem i po eksperymencie oraz do porównania różnic par zmiennych (przed eksperymentem i po eksperymencie) między eksperymentami.
Na podstawie uzyskanych wyników badań wskaźników testów psychologicznych można stwierdzić, że:
- w teście wydajności pracy: osoby badane popełniały więcej błędów podczas ekspozycji na hałas w porównaniu do ilości błędów uzyskanych w warunkach niewystępowania hałasu
- w teście ciągłości uwagi:
- liczba reakcji prawidłowych badanych osób była mniejsza podczas ekspozycji na hałas w porównaniu do wyniku tego wskaźnika otrzymanego podczas badań w warunkach niewystępowania hałasu
- czas poprawnych reakcji uczestników badań był dłuższy w warunkach ekspozycji na hałas w porównaniu do czasu poprawnych reakcji podczas warunków niewystępowania hałasu
- suma właściwie skreślonych znaków i suma znaków przeoczonych były większe po ekspozycji na hałas w porównaniu do wskaźników uzyskanych w warunkach niewystępowania hałasu
- w teście refleksu: średni czas reakcji złożonej nie różnił się po ekspozycji na hałas
i w warunkach niewystępowania hałasu.
Na podstawie wyników samooceny uczestników badań dotyczącej obciążenia psychicznego (skala Grandjeana) stwierdzono, że po zakończeniu każdego eksperymentu (zarówno ”bez” jak i „podczas” ekspozycji na hałas wysokoczęstotliwościowy) osoby badane oceniały swoje samopoczucie psychiczne gorzej niż przed przystąpieniem do badań. W zakresie subiektywnych badań (ankietowych) po zastosowaniu ekspozycji na hałas wysokoczęstotliwościowy osoby stwierdzały, że podczas badań słyszały piski, czuły dyskomfort i ucisk w uszach. Ponadto podczas ekspozycji na hałas badani skarżyli się na ucisk w głowie i zgłaszali takie dolegliwości, jak: senność, zmęczenie i problemy z koncentracją. Poziom hałasu (Llin = 84 dB) podczas eksperymentu był postrzegany jako wysoki przez 50% badanych osób i jako „uciążliwy” przez 70%. Wyniki badań potwierdziły przyjętą hipotezę o uciążliwości wysokoczęstotliwościowych składowych hałasu w środowisku pracy.

Zadanie badawcze II-27. Dolegliwości uczestników badań (w grupie 20 osób) podczas ekspozycji na hałas
Wyniki zadania zostały przedstawione w publikacji do czasopisma o zasięgu międzynarodowym oraz zaprezentowane w formie referatu na międzynarodowej konferencji. Będą one także wykorzystane do przygotowania rozprawy doktorskiej głównego wykonawcy zadania.
Jednostka:
Pracownia Zwalczania Hałasu
Okres realizacji:
01.07.2014
– 01.06.2015