Badanie fluorków we frakcji wdychalnej i respirabilnej aerozoli w środowisku pracy z za-stosowaniem chromatografii jonowej

Kierownik projektu: dr Małgorzata Szewczyńska

Streszczenie projektu:

Celem pracy było opracowanie metody oznaczania fluorków we frakcjach aerozoli z zastosowaniem techniki chromatografii jonowej z detekcją konduktometryczną oraz ustalenie zawartości fluorków we frakcji wdychalnej i respirabilnej aerozoli występujących w środowisku pracy.

Do rozdzielania jonów nieorganicznych zastosowano kolumnę analityczną Dionex IonPac AS22, z przedkolumną Dionex IonPac AG22 oraz izokratyczną fazę ruchomą – mieszaninę wodorowęglanu i węglanu sodu. Zaproponowane warunki rozdzielenia chromatograficznego umożliwiły oznaczanie fluorków w obecności m.in. octanów, chlorków, azotynów, bromków, azotanów, fosforanów i siarczanów. Ustalono warunki pobierania fluorków z powietrza we frakcji wdychalnej i respirabilnej aerozolu z zastosowaniem próbników typu „I.O.M. inhalable sampler” z filtrem celulozowym MCE. Współczynnik odzysku fluorków z filtra MCE przy zastosowaniu wody dejonizowanej wyniósł 96,5%. Metodę zwalidowano w zakresie pomiarowym 0,01–10 µg/mL, Oznaczalność metody wyznaczono na poziomie 0,005 µg/m³ przy pobieraniu 20 L powietrza. Niepewność całkowita metody wyniosła 11%, a niepewność rozszerzona 23%. W warunkach laboratoryjnych porównano wyniki analizy fluorków w powietrzu uzyskane metodą chromatografii jonowej oraz z wykorzystaniem elektrody jonoselektywnej (ISE).

Zadanie badawcze I-43. Rozkład stężenia fluorków we frakcji wdychalnej i respirabilnej

Przeprowadzono pomiary weryfikujące metodę oznaczania fluorków w rzeczywistych warunkach środowiska pracy, tj. podczas spawania elektrodami otulinowymi oraz nakładania powłok galwanicznych z kąpielą fluorkową. Niezależnie od miejsca pobierania fluorki we frakcji respirabilnej stanowiły znaczną część powyżej 70% fluorków oznaczonych we frakcji wdychalnej zarówno podczas spawania elementów metalowych elektrodą otulinową, jak i nakładania powłok galwanicznych z kąpielą fluorkową, co wskazuje, że fluorki wykazują zdolność do adsorbowania się na cząstkach drobnych frakcji respirabilnej.

Wyniki pracy zostały przedstawione w publikacji przyjętej do druku w  czasopiśmie  o zasięgu międzynarodowym.

Jednostka: Pracownia Metod Chromatograficznych

Okres realizacji: 01.03.2013 – 31.03.2015