ZARZĄDZANIE WIEKIEM
Zarządzanie wiekiem w przedsiębiorstwie polega na realizacji różnorodnych działań, które pozwalają na bardziej racjonalne i efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich dzięki uwzględnianiu potrzeb i możliwości pracowników w różnym wieku. Wymaga ono uwzględniania czynników związanych z wiekiem w codziennym zarządzaniu, w tym w zakresie organizacji pracy i indywidualnego podziału obowiązków w taki sposób, aby każdy – niezależnie od wieku – mógł osiągać własne cele oraz uczestniczyć w osiąganiu celów przedsiębiorstwa w zdrowy i bezpieczny sposób. Nie jest ono tożsame z uprzywilejowaniem pracowników starszych i dotyczy wszystkich osób pracujących.
Podstawowym celem działań realizowanych w ramach zarządzania wiekiem jest utrzymywanie zdolności do pracy przez cały - wciąż się wydłużający - okres aktywności zawodowej. Zdolność do pracy jest przy tym rozumiana jako wynik interakcji między wymaganiami pracy w zakresie wysiłku fizycznego i umysłowego a zdolnościami funkcjonalnymi i umiejętnościami pracownika oraz jego stanem zdrowia i własną oceną funkcjonowania w określonej sytuacji organizacyjnej i społecznej. Zgodnie z opracowanym przez Fiński Instytut Zdrowia w Pracy holistycznym modelem zdolności do pracy na kształtowanie zdolności do pracy wpływają:
- zasoby jednostki, do których zalicza się jej zdrowie oraz zdolności funkcjonalne: fizyczne, psychiczne i społeczne, które warunkują zdolność do pracy przez cały okres aktywności zawodowej;
- wiedza i umiejętności, składające się na kompetencje jednostki; rozwój tych kompetencji i ich uaktualnianie jest jednym z istotnych czynników wpływających na utrzymywanie zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej;
- uznawane przez jednostkę wartości i przyjmowane postawy oraz motywacja do pracy;
- rodzaj wykonywanej pracy i jej środowisko materialne i psychospołeczne oraz postawy przywódcze kadry kierowniczej.
Jako czynniki wspomagające rozwój zdolności do pracy wymieniane są również rodzina, otoczenie społeczne (przyjaciele i znajomi), a także środowisko zewnętrzne, w którym funkcjonują sprawne systemy ochrony zdrowia i które wspiera działania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w przedsiębiorstwach.
Na większość wymienionych wyżej czynników mogą mieć wpływ działania organizacji, prowadzone w ramach zarządzania wiekiem. Realizacja tych działań wymaga uwzględniania różnorodności ze względu na wiek zarówno w zarządzaniu zasobami ludzkimi, jak i w zarządzaniu bezpieczeństwem i higieną pracy.