Zadania nauki w systemie ochrony pracy
Danuta Koradecka

W artykule omówiono strukturę systemu ochrony pracy i związane z nim zadania nauki w uregulowaniach prawnych. Przedstawiono priorytety badawcze w dziedzinie warunków pracy w programach międzynarodowych. W jaki sposób programy te realizowane są przez instytuty naukowo-badawcze w krajach Unii Europejskiej i w Polsce. Jakie są modele realizacji i finansowania badań w dziedzinie ochrony pracy.

Przeciwdziałanie poważnym awariom przemysłowym.Nowe polskie przepisy
Jerzy S. Michalik

Przedstawiono aktualny stan polskich przepisów odnoszących się do przeciwdziałania poważnym awariom chemicznym. Omówiono nowe przepisy dotyczące zapobiegania, gotowości i reagowania na poważne awarie przemysłowe, zawarte we wchodzących w życie 1 października 2001 r. ustawie Prawo ochrony środowiska oraz ustawie o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw.

Spaliny silników Diesla - zagrożenie dla zdrowia pracowników
Małgorzata Pośniak, Ivan Makhniashvili, Ewa Kozieł

Spaliny silnika Diesla są to wieloskładnikowe mieszaniny związków chemicznych powstające w wyniku niedoskonałego spalania paliwa, oleju silnikowego oraz dodatków i zanieczyszczeń w nich zawartych. Spaliny te są bardzo toksyczne i zostały uznane jako czynnik prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi. Wyniki badań identyfikacyjnych wykazały, że w atmosferze stanowisk pracy mogą być obecne wieloskładnikowe mieszaniny węglowodorów alifatycznych i aromatycznych, związków karbonylowych oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, w tym 9. WWA, dla który została ustalona wartość NDS.

Znaczniki gazowe w technice wentylacyjnej
Elżbieta Jankowska, Tomasz Jankowski

W artykule omówiono znormalizowane metody znacznikowe stosowane w technice wentylacyjnej. Przedstawiono zagadnienia dotyczące zastosowania znaczników gazowych do oceny emisji substancji niebezpiecznych z maszyn do środowiska pracy, do pomiaru przepływu gazu w przewodach oraz do oceny działania wyciągów laboratoryjnych.

Ograniczanie hałasu urządzeń sieci komputerowej
Anna Kaczmarska, Witold Mikulski, Danuta Augustyńska

W artykule omówiono wyniki badań hałasu emitowanego przez urządzenia sieci komputerowej tzw. szafy krosownicze (jedno z bardziej uciążliwych źródeł hałasu na stanowiskach pracy biurowej). Przedstawiono projekt zabezpieczeń przeciwhałasowych w postaci obudowy dźwiękochłonno-izolacyjnej z tłumikiem akustycznym. Wyniki pomiarów potwierdziły skuteczność wykonanych zabezpieczeń.

Czynnik ludzki w bezpieczeństwie pracy. Najczęstsze kłopoty zdrowotne pracownika zmianowego
Krzysztof Kwarecki, Krystyna Zużewicz

U pracowników zmianowych, a zwłaszcza nocnych pojawiają się stosunkowo często dość typowe i powtarzające się dolegliwości chorobowe. Wiele z tych dolegliwości przypomina skargi osób, które po podróży lotniczej zmieniły strefy czasu. Zegar biologiczny Europejczyka po przelocie jest przyśpieszony w stosunku do czasu astronomicznego w Ameryce Północnej o 7 - 10 godzin. Czynności fizjologiczne podróżującego przez pewien okres po przylocie podporządkowane są jeszcze czasowi miejsca wylotu. Synchronizacja zegara biologicznego do czasu miejscowego, dla poszczególnych czynności, trwa różnie długo. Szacuje się, że dla lotu ze wschodu na zachód wynosi ona l ,5-godziny/dobę, co przy różnicy czasu między Warszawą a Nowym Jorkiem 6-7 godzin, powoduje, że Polak przy stosuj e swój zegar biologiczny do wskazań czasu astronomicznego w USA po około 3-4 dniach pobytu. Przed kilkunastu laty okres synchronizacji rytmu biologicznego do czasu lokalnego nazwaliśmy stanem długu czasowego, by nie stosować kalki językowej z j. angielskiego (próby tłumaczenia jet lag są nieszczęśliwe, a inne tłumaczenia np. jet pilot syndrome terminem syndrom pilota odrzutowego są zupełnie chybione, bo w gruncie rzeczy dotyczą one pasażera a nie pilota, który to ostatni wkrótce po przylocie wraca do kraju). Wprowadzając ten termin posłużyliśmy się wzorem z fizjologii pracy, gdzie słowa dług tlenowy oznaczaj ą u sportowca potrzebę jego spłacenia po ponownym odpowiednim zaopatrzeniu organizmu w tlen. Odpowiednio długi pobyt w nowej strefie czasu umożliwia spłacenie długu w czasie i zsynchronizowaniu faz rytmów około dobowych z fazami środowiskowych dawców czasu (dzień / noc, synchronizator socjalny u ludzi). (...)