Analiza danych Głównego Urzędu Statystycznego wykazuje, że w latach 1999-2019 liczba wypadków przy pracy (rys. 1) nie uległa zasadniczym zmianom. Po krótkoterminowych okresach spadku w latach 2002, 2005 i 2009 następował ponowny wzrost liczby i wskaźnika wypadków. W roku 2012 odnotowano powrót do tendencji spadkowej, zarejestrowano 91 tys. wypadków przy pracy, czyli tyle ile wynosi średnia z okresu od roku 2000 do 2012. Zgodnie z tą tendencją w roku 2013 liczba wypadków zmniejszyła się do 88.3 tys., w latach 2013-2017 oscylowała wokół ok. 88 tys., aby w roku 2018 i 2019 stopniowo zmniejszyć się do 83,2 tys. (wg danych sygnalnych GUS z dnia 30.11.2020 r.).

Natomiast wskaźnik częstości (rys. 2) od roku 2013 wykazuje stała tendencję spadkową i w roku 2019 osiągnął wartość 6,06 - najniższą w perspektywie 1999-2019.

 Rys. 1. Liczba wypadków przy pracy w latach 1999-2019
(opracowanie własne na podstawie danych GUS z 30.11.2020 r.)

Rys. 2. Wskaźnik częstości wypadków przy pracy na 1000 pracujących
(opracowanie własne na podstawie danych GUS z 30.11.2020 r.)

Odmienną sytuację wykazuje liczba wypadków przy pracy o ciężkich i śmiertelnych skutkach (rys. 3), które w dłuższym okresie czasu charakteryzują się relatywnie trwałą tendencję spadkową. Liczba ciężkich wypadków przy pracy, w okresie ostatnich 19 lat, stopniowo malała, osiągając w roku 2016 w sumie spadek o 59% w stosunku do jej poziomu w roku 2000, a następnie wzrosła w roku 2017, aby znów znacząco zmniejszyć się w roku 2018 i 2019. Natomiast liczba śmiertelnych wypadków przy pracy, w tym samym okresie czasu, zmalała o ponad 62%.   

Rys. 3. Liczba ciężkich wypadków przy pracy
(opracowanie własne na podstawie danych GUS 30.11.2020 r.)

Mniej wyraźną tendencję spadkową wykazuje wskaźnik częstości śmiertelnych i ciężkich wypadków przy pracy na 1000 pracujących (rys. 4). Wskaźnik ciężkich wypadków charakteryzuje się stagnacją w krótkich okresach czasu, natomiast wskaźnik śmiertelnych wypadków przy pracy, niemal każdego roku, wykazuje odwrotną tendencję niż w roku poprzednim – po spadku lub wzroście następuje odwrócenie trendu w roku następnym. W dłuższym okresie czasu oba te wskaźniki wykazują jednak wyraźną tendencję spadkową: w 2012 roku wskaźnik śmiertelnych wypadków przy pracy zmalał o 40% w porównaniu do roku 2004, natomiast wskaźnik wypadków ciężkich, w tym samym okresie, odnotował 50% spadek.

Rys. 4. Wskaźnik częstości ciężkich i śmiertelnych wypadków przy pracy na 1000 pracujących
(opracowanie własne na podstawie danych GUS 30.11.2020 r.)

Do największej liczby wypadków przy pracy dochodzi w sekcji przetwórstwa przemysłowego (około 35% wszystkich wypadków przy pracy, rys. 5 i rys. 6, średnia liczba dla lat 2008-2012). W sekcji tej pracuje również największa liczba osób.

Rys. 5. Liczba wypadków przy pracy w poszczególnych sekcjach działalności gospodarczej, średnia dla lat 2008-2012
(opracowanie własne na podstawie danych GUS)

W latach 2010-2012 w większości rodzajów działalności gospodarczej odnotowano spadek liczby wypadków przy pracy, wyjątek stanowią sekcje związane z działalnością budżetową i usługową, w których w 2012 roku liczba wypadków przy pracy nieznacznie wzrosła, w porównaniu z latami poprzednimi: edukacja; administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne; działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca; działalność finansowa i ubezpieczeniowa; działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi; dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją (rys. 6).

Rys. 6. Liczba wypadków przy pracy w poszczególnych sekcjach działalności gospodarczej
(opracowanie własne na podstawie danych GUS)

Pomimo, iż w sekcji przetwórstwa przemysłowego dochodzi do największej liczby wypadków przy pracy, to jednak sekcja górnictwo i wydobywanie charakteryzujące się najwyższym wskaźnikiem wypadkowości (rys. 7). Stosunkowo duże zagrożenie powstawaniem wypadków przy pracy dotyczy również pracujących w sekcjach: dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją oraz rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo.

Rys. 7. Wskaźnik wypadków przy pracy na 1000 pracujących
(opracowanie własne na podstawie danych GUS)