Psychospołeczne uwarunkowania bezpieczeństwa pracy w transporcie drogowym

 

WSTĘP

Transport drogowy jest najbardziej niebezpieczny i najbardziej kosztowny spośród innych rodzajów transportu. Statystyki pokazują, że rocznie na świecie ma miejsce około 1 300 000 wypadków drogowych, w których ginie ponad 40 000 osób, a rannych zostaje 1 700 000 osób. Koszty tych wypadków szacuje się na 160 mld. euro. Według badań europejskich dotyczących warunków pracy transport należy do sektorów szczególnie niebezpiecznych.

Najnowsze dane z czerwca 2013 r. dotyczące wypadkowości na polskich drogach, pokazują tendencję zmniejszania się liczby wypadków i ofiar tych wypadków w porównaniu z analogicznym okresem lat poprzednich:

Tabela 1. PORÓWNANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA W RUCHU DROGOWYM W OKRESIE STYCZEŃ – CZERWIEC 2012 i 2013 ROKU.

  I – VI 2011 I – VI 2012 I- VI 2013 2013/2012 *100% Różnica
2013 - 2012
Wypadki 17 952 16 677 14 931 89,5 -1 746
Zabici 1 787 1 572 1 331 84,7 -241
Ranni 22 335 20 756 18 433 88,8 -2 323
Kolizje 181 378 164 393 168 738 89,5 -1 746

Na podstawie opracowania: Elżbieta SYMON, Wydział Ruchu drogowego BPiRD KGP
http://statystyka.policja.pl/portal/st/1302/76561/Bezpieczenstwo_w_ruchu_drogowym__w_ujeciu_miesiecznym.html

Pomimo tego, statystyki europejskie z czerwca 2012 r. pokazują, że wśród krajów europejskich Polska znajduje się w czołówce pod względem współczynnika śmiertelnych ofiar wypadków drogowych. Współczynnik ten wynosi w Polsce 110, podczas gdy w innych krajach jest dużo mniejszy, np. na Węgrzech - 64, w Hiszpanii - 45, we Włoszech i Francji - 63.

Głównymi sprawcami wypadków drogowych są kierujący pojazdami. Z ich winy każdego roku dochodzi do około 80% wypadków. Wśród kierujących pojazdami sprawców wypadków drogowych, grupa kierowców zawodowych (kierowcy samochodów ciężarowych, autobusów, tramwajów i trolejbusów) spowodowała w 2011 r. 8,7% wypadków. W Polsce od wielu lat sektor transportu znajduje się na 3. miejscu, za przemysłem i budownictwem - pod względem liczby śmiertelnych ofiar wypadków przy pracy, zaś kierowcy pojazdów stanowią najliczniejszą grupę poszkodowanych w wypadkach przy pracy ze skutkiem śmiertelnym.

Prewencja wypadków w transporcie drogowym powinna polegać na szeroko rozumianej optymalizacji warunków pracy kierowcy, obejmującej zarówno problematykę przystosowania pracy do możliwości człowieka, jak również starannego doboru do zawodu osób spełniających kryteria wynikające z charakteru wykonywanych przez kierowcę zadań i czynności oraz z warunków jego pracy. Zawód „kierowca” należy bowiem do kategorii zawodów trudnych i niebezpiecznych, czyli tych, gdzie praca związana jest z narażeniem życia i/ lub zdrowia osoby wykonującej ją oraz z zagrożeniem dla innych ludzi. W przypadku zawodu kierowcy zagrożenie dla życia lub zdrowia wynika z wysokiego poziomu obciążenia psychicznego podczas prowadzenia pojazdu, co wymaga od kierowcy szczególnych predyspozycji psychofizycznych.

Informacje w niniejszych materiałach poświęcone są najważniejszym zagadnieniom związanym z czynnikami psychospołecznymi mającymi bezpośredni związek z bezpieczeństwem pracy kierowcy. Całość informacji podzielono na dwie części z przeznaczeniem dla kierowców i pracowników firm transportu drogowego oraz dla pracodawców i kierowników firm transportu drogowego. Pierwsza z tych części porusza problemy uwarunkowań sprawności kierowców i omawia sposoby jej zwiększania. Druga z nich omawia zagadnienia kształtowania kultury bezpieczeństwa w firmach transportowych.

Do najważniejszych zagadnień dołączone są slajdy lub elementy graficzne, które w prosty sposób obrazują opisywane treści.