Obsługa codzienna, sprawdzanie stanu technicznego pojazdu

Sprawdzanie stanu technicznego pojazdu przez kierowcę przed każdym wyjazdem w trasę zwiększa samopoczucie (pewność) kierowcy i komfort jazdy, a ponadto zmniejsza ryzyko wypadku. Do typowych czynności zaliczanych do obsługi codziennej i sprawdzania stanu technicznego wpływających bezpośrednio na bezpieczeństwo jazdy, jest kontrola:

    • ciśnienia powietrza w ogumieniu i jego stan,
    • działania hamulców,
    • działania układu kierowniczego,
    • oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego - czy jest sprawne,
    • właściwego poziomu płynów eksploatacyjnych,
    • właściwego poziomu oleju - czy jest prawidłowy, czy nie ma wycieków płynu eksploatacyjnego, oleju, paliwa,
    • czystości szyby (sprawdzenie działania wycieraczek), reflektorów, lamp i tablic,
    • ważności gaśnicy lub gaśnic,
    • skrzyni ładunkowej, czy jest we właściwym stanie (np.: czy jest czysta, nie posiada widocznych pęknięć i dziur, zamknięcia burt nie są uszkodzone, połączenie naczepy lub przyczepy z pojazdem jest w dobrym stanie, itp.),
    • tachografu, czy nie jest uszkodzony (jeśli dotyczy),
    • czy kierowca wyjeżdżając w trasę ma wszystkie niezbędne dokumenty łącznie z prawem jazdy, dowodem rejestracyjnym i dokumentem przewozowym.


Sposób sprawdzania pojazdu jest podany w instrukcji obsługi pojazdu i może się różnić w zależności od pojazdu. W pojazdach bardzo zaawansowanych technicznie kierowca przed ruszeniem w trasę musi przeanalizować wskazania wyświetlane na panelu sterowniczym przez komputer pokładowy. Jeśli podczas prowadzenia sprawdzenia pojazdu zostaną stwierdzone przez kierowcę lub komputer pokładowy ewentualne usterki i nieprawidłowości, należy je bezwzględnie usunąć jeszcze przed wyruszeniem w trasę.

Typowe zagrożenia występujące podczas wykonywania obsługi codziennej i sprawdzania stanu pojazdu, są to zagrożenia:

    • uderzeniem, zgnieceniem przez poruszające się na polu postojowym lub manewrowym inne pojazdy,
    • upadkiem ze skrzyni ładunkowej podczas prowadzenia kontroli lub w wyniku potknięcia o przedmioty pozostawione na skrzyni,
    • uderzeniem, zmiażdżeniem, obtarciem na skutek spadających przedmiotów, np. koło z samochodu lub ładunek znajdujący się na skrzyni,
    • schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego wskutek wymuszonej pozycji pracy zwłaszcza podczas przenoszenia i podnoszenia kół, ładunków pozostających na skrzyni ładunkowej,
    • przekłuciem, przebiciem, starciem na skutek ostrych elementów nadwozia (np.: wystające elementy ze skrzyni ładunkowej, pęknięcia i dziury w burtach pojazdu,
    • urazu rąk na skutek kontaktu z obracającymi się elementami silnika podczas kontroli stanu oleju, płynów eksploatacyjnych, itp.,
    • zagrożeniem zatrucia się od chemicznych substancji szkodliwych i niebezpiecznych wydzielających z cysterny,
    • oparzenie na skutek kontaktu z gorącymi lub żrącymi substancjami przewożonymi w pojeździe,
    • przygnieceniem, uderzeniem, obtarciem na skutek opadnięcia klapy od silnika podczas prowadzenia czynności sprawdzających,
    • uderzeniem, obtarciem na skutek nie przewidzianego opadnięcia burty skrzyni ładunkowej,
    • skaleczeniem, obtarciem przez ostre wystające elementy podczas codziennych czynności sprawdzających stan techniczny pojazdu,
    • uderzeniem się podczas wsiadania do kabiny pojazdu,
    • poparzeniem się na skutek kontaktu z substancją niebezpieczną, np.: paliw płynnych, substancji chemicznych, itp.,
    • przebiciem, przecięciem, przekłuciem na skutek sprawdzania rozmieszczenia i mocowania ładunku na pojeździe.


Zalecenia bezpieczeństwa podczas prowadzenia obsługi codziennej i kontroli stanu technicznego pojazdu, a mianowicie:

    • usunięcie ostrych zewnętrznych krawędzi nadwozia pojazdu lub wystających ładunków, nadanie odpowiedniego kształtu nadwozia – w celu zmniejszenia możliwości odniesienia urazu lub w celu zmniejszenia szkodliwych skutków podczas kolizji lub potrącenia osób,
    • zachowanie odpowiednich procedur bezpieczeństwa podczas kontroli stanu technicznego w pojazdach przewożących substancje niebezpieczne,
    • wąż doprowadzający powietrze ze sprężarki powinien być zaopatrzony w końcówkę zaciskową,
    • podczas pompowania lub dopompowywania kół pracownik powinien odsunąć się od koła na bezpieczną odległość,
    • duże i ciężkie koła (np.: pojazdów ciężarowych) nie należy przetaczać ręcznie. Do ich transportu trzeba używać specjalnych wózków, służących także do unoszenia koła przy zakładaniu go na oś pojazdu. Gdy brak jest takich wózków stosować zwykły wózek dwukołowy,
    • stosować odpowiednie środki ochrony osobistej i zachować dużą ostrożność, aby nie poparzyć się o żrące substancje mogące znajdować się na pojeździe. Nosić rękawice ochronne podczas obsługi tych maszyn.,
    • wszelkie zauważone usterki lub uszkodzenia szynki ładunkowej (np.: widoczne pęknięcia, dziury, zerwane zamknięcia burt, itp.) powinny być natychmiast naprawiane,
    • w trakcie przejazdu pojazdem po placu postojowym lub manewrowym oraz wprowadzania pojazdu na stanowisko do obsługi nikomu nie wolno jechać na stopniach pojazdu, błotnikach i w skrzyni ładunkowej. Poza prowadzącym, nikt nie powinien znajdować się wewnątrz pojazdu.,
    • wprowadzanie pojazdu na stanowisko musi koordynować inny pracownik, znajdujący się z boku przed samochodem, aby uniknąć potrącenia przez ten pojazd,
    • w pojazdach ciężarowych, w których układ wydechowy samochodu znajduje się z tyłu kabiny i wystaje ponad nią, układ ten należy wyposażyć w osłony, zapewniające ochronę przed dotykiem do gorących powierzchni,
    • zmierzone ciśnienie powietrza w kołach pojazdu powinno być zgodne z danymi producenta pojazdu, ogumienie nie powinno być uszkodzone, a bieżnik nie powinien być zużyty, ponadto na jednej osi powinny być założone opony o jednakowej konstrukcji i o tej samej rzeźbie bieżnika.
    • sprawdzenia czy gaśnice nie były używane, wszystkie gaśnice powinny mieć plombę. Powinny one mieć również znak zgodności z normą ich dotyczącą stosowaną w kraju ich produkcji oraz datę najbliższej ich kontroli lub dopuszczalny czas użytkowania.
    • gaśnica do gaszenia silnika i kabiny powinna być umieszczona w kabinie pojazdu w miejscu widocznym i łatwo dostępnym dla załogi pojazdu. Pozostałe gaśnice powinny być umieszczone w takim miejscu, aby były widoczne i łatwo dostępne dla osób znajdujących się w pobliżu pojazdu.