Wulkanizacja i bieżnikowanie


Zadaniem pracowników zatrudnionych w zajmującej się serwisem kół jest:

  • montaż i demontaż opon,
  • montaż i demontaż kół,
  • wyważanie kół,
  • mycie opon,
  • prostowanie felg,
  • naprawianie i bieżnikowanie opon,
  • sprawdzenie ciśnienia w oponach i pompowanie powietrza do opon.
  • przechowywanie opon i kół klientów.


Wyposażenie do prowadzenia prac

Pracownik pracujący w firmie zajmującej się serwisem kół używa zarówno narzędzi ręcznych prostych (np.: kluczy, wkrętaków, młotków, szczypiec płaskich), jak i narzędzi z napędem elektrycznym i pneumatycznych (np.:kluczy do demontażu i montażu kół).

Stosowane są pistolety do pompowania opon i do przedmuchiwania wraz z  wyposażeniem (np. regulatory powietrza, naolejacze powietrza, filtry powietrza, szybkozłącza, reduktory, węże, sprężarki) a mogą być stosowane także pompki ręczne oraz nożne do pompowania opon.

Do podnoszenia pojazdów używa się też podnośników ręcznych – hydraulicznych i pneumatycznych a do przenoszenia i podnoszenia dużych i ciężkich kół i opon mogą być używane także wózki widłowe lub platformowe oraz ręczne wózki kołowe.
Używane są także przyrządy pomiarowe np. ciśnieniomierze.

W tego typu zakładzie stosowane są maszyny i urządzenia do prostowania felg, wyważania kół, mycia opon a także prasy wulkanizacyjne do bieżnikowania opon oraz wulkanizatory do naprawiania opon na gorąco.

Do zdejmowania opon z koła używa się hydraulicznych, mechanicznych lub pneumatycznych ściągaczy.

Przechowywane koła lub opony (letnie lub zimowe) klientów składowane są zazwyczaj na regałach. W magazynach kół i opon wykorzystywane są także podesty stałe lub ruchome oraz drabiny. Do pakowania przechowywanych opon i kół można stosować urządzenia do foliowania.

Typowe zagrożenia związane z prowadzeniem serwisu kół

  • zagrożenia potłuczeniem, zgnieceniem przez poruszające się na terenie warsztatu pojazdy
  • upadki w wyniku potknięcia o przedmioty pozostawione na powierzchni
  • upadki z wysokości podczas prowadzenia prac magazynowych: z regału, podestu, drabiny
  • uderzenia lub zmiażdżenia spadającymi przedmiotami, np. wskutek opadnięcia podnośnika z pojazdem, upadku opony z regału lub koła z samochodu,
  • zagrożenia spowodowane możliwością wytrysku cieczy (np. w prasach hydraulicznych) lub powietrza (np. w instalacjach pneumatycznych) pod ciśnieniem
  • schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego wskutek wymuszonej pozycji pracy zwłaszcza podczas ręcznego przenoszenia i podnoszenia kół i opon oraz posługiwania się narzędziami zmechanizowanymi, zwłaszcza pneumatycznymi (np. kluczami),
  • zagrożenie porażeniem prądem elektrycznym, np. od elektronarzędzi lub maszyn,
  • urazy rąk i ciała na skutek używania narzędzi ręcznych prostych (np. młotka, kluczy) i z napędem, a także na skutek kontaktu z obracającymi się i ruchomymi elementami (np. wirującym kołem podczas wyważania, ruchomymi elementami pras)
  • zagrożenie pożarem i wybuchem, np. podczas wulkanizacji gumy,
  • zagrożenie zatruciem od chemicznych substancji szkodliwych i niebezpiecznych wydzielających się podczas obróbki plastycznej gumy na gorąco oraz innych stosowanych podczas naprawy ogumienia,
  • oparzenie na skutek kontaktu z gorącą gumą, elementami pras lub wulkanizatora.


Zalecenia bezpieczeństwa podczas wykonywania prac

Wprowadzanie i ustawianie samochodów na stanowisku

  • Wprowadzanie pojazdów na stanowiska powinny robić osoby upoważnione, pełnoletnie i posiadające aktualne prawo jazdy właściwej kategorii.
  • Podczas jazdy po terenie zakładu i wprowadzania pojazdu na stanowisko nikomu nie wolno jechać na stopniach samochodu, błotnikach i w skrzyni ładunkowej. Poza prowadzącym, nikt nie powinien znajdować się wewnątrz pojazdu.
  • Wprowadzający pojazd na stanowisko powinien stosować się do obowiązujących przepisów ruchu drogowego i nie przekraczać prędkości 15 km/h.
  • Wprowadzanie pojazdu na stanowisko musi koordynować inny pracownik, znajdujący się z boku przed samochodem, aby uniknąć potrącenia przez ten pojazd lub przyciśnięcia do ściany w razie np. awarii układu hamulcowego.
  • Nikomu nie wolno znajdować się na drodze pojazdu.
  • Przedmioty, np. narzędzia, części, odpadki metalowe, przewody elektryczne, węże do sprężonego itp. powinny być usunięte z drogi pojazdu.
  • Należy zachować odległości umożliwiające pracownikom swobodne poruszanie się i wykonywanie robót. Odległość pojazdu od stanowiska pracy powinna wynosić, co najmniej 1,2 m.
  • Po wprowadzeniu pojazdu należy natychmiast wyłączyć silnik.
  • W przypadku stosowania podnoszenia jednostronnego zablokować oś pojazdu mającego kontakt z podłożem poprzez zaciągnięcie hamulca ręcznego lub włączenie dźwigni biegu. Następnie podkłada się pod koła mające kontakt z podłożem kliny, uniemożliwiając przetaczanie się pojazdu do przodu i do tyłu.
  • Nie wolno podkładać pod koła przypadkowych przedmiotów, np. kamieni, cegieł, zużytych części pojazdów itp.


Podnoszenie samochodu

  • Przed podniesieniem samochodu trzeba sprawdzić stan podnośnika.
  • W przypadku podnośników ręcznych należy skontrolować stan zapadki, gwintu, podstawki i główki oraz progów samochodu.
  • Przy ręcznych podnośnikach hydraulicznych trzeba sprawdzić, czy nie ma wycieków płynu.
  • Nie wolno posługiwać się podnośnikami uszkodzonymi, nie w pełni sprawnymi i niekompletnymi. Ich udźwig powinien być dostosowany do masy pojazdu. W razie dysponowania podnośnikiem o niewystarczającym udźwigu, należy podnosić tylko przednią lub tylną część pojazdu a jeśli to konieczne prawą lub lewą.
  • Po podniesieniu pojazdu trzeba podnośnik zabezpieczyć przed samoczynnym opadnięciem.


Montaż, demontaż i naprawa ogumienia

  • Demontaż, montaż i naprawa ogumienia powinny być wykonywane w wydzielonym pomieszczeniu, o zmywalnej podłodze i ścianach zmywalnych do wysokości 1,8 m.
  • Pomieszczenia, w których naprawia się (wulkanizuje) i bieżnikuje opony muszą mieć wydajną wentylację ogólną oraz wyciągi miejscowe zainstalowane nad stanowiskami pracy.
  • Należy zachować ostrożność, aby nie poparzyć się o wulkanizatory do opon lub prasy do bieżnikowania. Nosić rękawice ochronne podczas obsługi tych maszyn.
  • Do zdejmowania opon z koła należy używać specjalnych urządzeń, tzw. ściągaczy.
  • Nie wolno zakładać opony na felgę o krawędziach pozaginanych, uszkodzonych i nierównoległych.
  • Przy demontażu ogumienia niektórych starszych typów samochodów ciężarowych należy zachować dużą ostrożność ze względu na możliwość „wyskoczenia”, sprężynującego pierścienia stalowego do mocowania obrzeża. Pompowanie kół tych samochodów należy wykonywać w osłonie chroniącej przed uderzeniem przez wyskakujący wskutek nacisku opony pierścień. Po napompowaniu trzeba jeszcze raz opukać pierścień i dopiero wtedy zamontować koło na oś pojazdu.
  • Wąż doprowadzający powietrze ze sprężarki powinien być zaopatrzony w końcówkę zaciskową.
  • Podczas pompowania pracownik powinien odsunąć się od koła na bezpieczną odległość.
  • Dużych, ciężkich kół nie należy przetaczać ręcznie. Do ich transportu trzeba używać specjalnych wózków, służących także do unoszenia koła przy zakładaniu go na oś pojazdu. Gdy brak jest takich wózków stosować zwykły wózek dwukołowy.
  • Nie wolno, przy zakładaniu ciężkiego koła na oś, unosić go ręcznie, lecz należy posługiwać się przy tym dźwignią (np. długą łyżką do montażu opon lub kawałkiem stalowego pręta),
  • Urządzenia do wyważania kół i inne maszyny powinny być wyposażone w osłony (stałe lub ruchome) chroniące pracownika przed obracającymi, przemieszczającymi się lub gorącymi elementami.


Magazynowanie opon i kół

  • Składowanie a także zdejmowanie opon i kół z regałów powinno odbywać się wykorzystaniem dźwignic i wózków widłowych albo platformowych.
  • W magazynie należy utrzymywać porządek, na drogach transportowych i na regałach, aby zapobiegać potknięciom na powierzchni i upadkom przedmiotów z wysokości.
  • Nie należy znosić ręcznie kół i opon schodząc po drabinie. Do prac przy regałach powinny być wykorzystywane także podesty ruchome i stałe.