01 Portal wiedzy o BHP - Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy

Substancje niebezpieczne
pod kontrolą

Europejski Tydzień Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy


Każdego roku w październiku Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) oraz jej partnerzy we wszystkich państwach UE obchodzą Europejski Tydzień Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy.

Co roku jest on punktem kulminacyjnym każdej edycji kampanii z cyklu „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy”. W tym roku przypada on w dniach 21-25 października i będzie poświęcony zarządzaniu substancjami chemicznymi w miejscu pracy – zgodnie z tematyką kampanii informacyjnej realizowanej w latach 2018 – 2019 pn. „Substancje niebezpieczne pod kontrolą”.


Szacuje się, że ok. 30 000 substancji chemicznych i ich mieszanin jest w ciągłym użytku w państwach UE.

Jak wynika z badania ESENER-2 EU-OSHA, czynniki te występują w wielu miejscach pracy. Ponad 38% przedsiębiorstw w UE zgłasza, że ich pracownicy przez większość czasu pracy są narażeni na substancje chemiczne lub biologiczne w postaci płynów, oparów czy też pyłu.


W Polsce w prawie 28% przedsiębiorstw 3,1 mln pracowników ma każdego dnia styczność z substancjami niebezpiecznymi (EUROFOUND, 2015).

Zarówno krótko- jak i długoterminowe narażenie na substancje chemiczne, a także nagromadzenie ich w organizmie mogą być szkodliwe dla człowieka. Skutkiem narażenia mogą być zarówno podrażnienia skóry i błon śluzowych, jak też alergie i poważne choroby układu oddechowego. Najpoważniejszymi konsekwencjami są choroby nowotworowe, takie jak np. nowotwór płuca, międzybłoniak opłucnej, czy też nowotwór układu krwiotwórczego.


Właściwa strategia prewencji w odniesieniu do substancji niebezpiecznych powinna obejmować:

  • Przestrzeganie wartości dopuszczalnych stężeń na stanowiskach pracy
  • Ograniczanie stosowania rakotwórczych/mutagennych/reprotoksycznych substancji w miejscu pracy
  • Zastępowanie niebezpiecznych chemikaliów takimi, które nie są niebezpieczne lub są mniej niebezpieczne dla zdrowia pracownika
  • Stosowanie systemu zamkniętego lub wentylacji mające na celu ograniczenie narażenia pracowników
  • Wprowadzanie środków organizacyjnych, np. skrócenie czasu pracy w narażeniu na substancje chemiczne
  • Prawidłowe stosowanie środków ochrony indywidualnej.