SPECJALISTA DO SPRAW BANKOWOŚCI
1. Informacje ogólne
Zawód specjalisty do spraw bankowości można podzielić na następujące specjalności:
- specjalista bankowy ds. kredytów
- specjalista bankowy ds. inwestycji kapitałowych
- specjalista ds. operacji bankowych.
Do obowiązków specjalisty do spraw bankowości (w zależności od specjalności) należy:
- analiza porównawcza różnych systemów bankowych
- ocena wpływu polityki monetarnej danego państwa na działalność banków
- analiza polityki monetarnej
- ocena równowagi pieniężnej, inflacji, koniunktury gospodarczej
- gromadzenie dokumentów niezbędnych do udzielenia kredytu
- ocena dokumentów niezbędnych do udzielenia kredytu
- udzielanie poręczeń bankowych
- udzielanie gwarancji bankowych
- zbieranie informacji o zdolności kredytowej klientów
- emitowanie bankowych papierów wartościowych
- organizowanie emisji papierów wartościowych na zlecenie samorządu lub podmiotów gospodarczych
- zawieranie umów
- prowadzenie depozytów
- prowadzenie rachunków pieniężnych
- prowadzenie rozliczeń międzybankowych
- prowadzenie usług maklerskich
- prowadzenie rozliczeń z bankami poza granicami danego państwa
- wykonywanie zadań kasjera
- stosowanie i tworzenie zasad nadzoru i kontroli banku
- szacowanie i zarządzanie ryzykiem banku za pomocą ustalonych metod
- kierowanie zespołem.
Specjalista do spraw bankowości pracuje w pomieszczeniach banku. Coraz częściej są to pomieszczenia klimatyzowane. Zazwyczaj są one dobrze oświetlone, wyposażone w sprzęt biurowy.
Dni i godziny pracy są uzależnione od systemu, w jakim pracuje dana jednostka, oraz intensywności pracy w danym okresie. Niektóre oddziały bankowe pracują 7 dni w tygodniu, w systemie dwuzmianowym. Możliwe są sytuacje, w których trzeba pozostać w pracy dłużej lub przyjść w dzień wolny.
Praca w zamkniętym pomieszczeniu, z dala od źródeł naturalnego światła, może powodować senność, znużenie, bóle głowy, a także zaburzenia drożności nosa, bóle gardła, pieczenie, zaczerwienienie, suchość oczu. Dodatkowo ciągły kontakt z monitorem komputera może także powodować podobne objawy lub nasilać już istniejące, wymienione wyżej.
2. Wymagania
Specjalista do spraw bankowości pracuje przez długi czas w niezmiennej siedzącej pozycji przed ekranem monitora komputerowego, z dala od źródeł naturalnego światła. Jest to praca bardzo odpowiedzialna, wymagająca umiejętności logicznego myślenia, szybkiego podejmowania decyzji, kojarzenia faktów, zdolności analitycznych, koncentracji uwagi i szybkiego tempa.
Ponadto praca ta wymaga umiejętności nawiązywania i utrzymywania kontaktów z klientami, zarówno osobiście jak i za pomocą telefonu, maila itp., umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie ze stresem. Ważne jest, aby pracownik miał wiedzę z zakresu bankowości i zarządzania oraz wykazywał zdolności negocjacyjne. Istotnymi cechami są: uczciwość, dokładność i spostrzegawczość oraz zdolności organizacyjne.
Pracownik musi być osobą zdyscyplinowaną, dobrze zorganizowaną, przestrzegającą terminów.
Specjalista ds. bankowości nie musi spełniać szczególnych wymagań fizycznych i zdrowotnych, jego praca wiąże się bowiem z niewielkim obciążeniem fizycznym. Powinien jednak odznaczać się sprawnością narządu wzroku oraz słuchu ze względu na konieczność intensywnej współpracy z innymi ludźmi.
3. Czynniki utrudniające zatrudnienie w zawodzie
Ze względu na stałe i intensywne kontakty z innymi ludźmi ograniczeniami do pracy w tym zawodzie są wszelkie dysfunkcje, które mogłyby wpływać na możliwości swobodnego porozumiewania się.
Czynnikiem utrudniającym pracę w zawodzie są wady i dysfunkcje narządu wzroku, które nie mogą być skorygowane szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, a także dysfunkcja narządu słuchu, która nie może być skorygowana aparatem słuchowym w przypadku co najmniej jednego ucha, tak aby możliwa była komunikacja werbalna. Praca ta nie może być również wykonywana przez osoby, które nie posługują się językiem polskim w piśmie (osoby głuchonieme).
Utrudnieniem mogą być schorzenia strun głosowych, słaba ekspresja werbalna i wady wymowy.
4. Możliwość zatrudnienia w zawodzie osób z niepełnosprawnością
4.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu
W zawodzie mogą znaleźć zatrudnienie osoby z dysfunkcją kończyn dolnych, pracownik wykonuje bowiem pracę głównie w pozycji siedzącej. Zatrudnione mogą być również osoby poruszające się na wózku inwalidzkim. Wymagane jest wówczas takie ograniczenie lub zmodyfikowanie zakresu pracy, aby można było ją wykonywać w pozycji siedzącej. Warunkiem jest właściwe dostosowanie obiektu, pomieszczenia i stanowiska pracy.
Osoby z niewielką dysfunkcją kończyn górnych mają możliwość wykonywania zawodu warunkowo, po identyfikacji indywidualnych barier i dostosowaniu technicznych i organizacyjnych warunków środowiska pracy oraz stanowiska pracy.
4.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku
Istnieje możliwość zatrudnienia w tym zawodzie osób widzących obuocznie, o prawidłowym lub nieznacznie ograniczonym zakresie pola widzenia oraz z nieznaczną dysfunkcją narządu wzroku, jeśli jest skorygowana przez odpowiednie szkła optyczne lub soczewki kontaktowe. Warunkiem jest identyfikacja indywidualnych barier i przystosowanie warunków środowiska (technicznych i organizacyjnych) oraz stanowiska pracy.
4.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu
Zawód mogą wykonywać osoby słabosłyszące w przypadku zapewnienia im odpowiednich pomocy technicznych umożliwiających kontakt werbalny oraz właściwego przygotowania środowiska i stanowiska pracy, np. pod kątem umożliwienia percepcji sygnałów alarmowych.
Możliwości zatrudnienia osób głuchych i głuchoniemych (dotyczy tylko osób potrafiących posługiwać się językiem polskim w piśmie) są ograniczone. Osoby te mogą wykonywać zawód na wybranych stanowiskach pracy warunkowo, po racjonalnym dostosowaniu zakresu zadań, identyfikacji indywidualnych barier przystosowaniu środowiska oraz stanowiska pracy (technicznym i organizacyjnym).
4.4. Osoby z epilepsją
Osoby chorujące na padaczkę mogą wykonywać zawód na wybranych stanowiskach pracy pod warunkiem, że napady padaczkowe występują sporadycznie i są sygnalizowane przez aurę, występują głównie wieczorem lub w nocy, nie powodują zbytniego zmęczenia i stosunkowo szybko następuje regeneracja sił po ich wystąpieniu, a przebieg choroby nie prowadzi do charakteropatii padaczkowej.
Takie osoby mogą być zatrudnione warunkowo, po racjonalnym ograniczeniu zakresu zadań do sytuacji, w których jest możliwy stały nadzór i ewentualna szybka pomoc, a stanowisko pracy nie stwarza potencjalnych zagrożeń w przypadku emisji choroby.
5. Potrzeba przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości osób z niepełnosprawnością
5.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu
Osoby z dysfunkcją kończyn górnych
Osobom z niewielką dysfunkcją kończyn górnych mogą być potrzebne indywidualne pomoce techniczne, które usprawniają pracę biurową, w tym np. specjalna klawiatura komputerowa. Osoba z niesprawnymi kończynami górnymi może korzystać ze specjalnie przystosowanego osprzętu komputerowego (np. myszki, pada) lub specjalistycznego oprogramowania komputera, umożliwiającego korzystanie z niego bez użycia lub z ograniczonym użyciem kończyn górnych.
Dla osób z dysfunkcją jednej kończyny górnej mogą być potrzebne pomoce techniczne (ortezy, protezy) ułatwiające lub umożliwiające im pracę, w tym obsługę komputera. Obecny poziom technologiczny w zakresie dostosowywania sprzętu komputerowego do potrzeb osób ze znacznymi dysfunkcjami kończyn górnych umożliwia korzystanie z niego osobom z porażeniami i przykurczami.
Istotne jest częściowe lub całkowite wyeliminowanie zadań i czynności roboczych wymagających dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Pomocne jest wykorzystywanie specjalnych przyrządów i uchwytów eliminujących angażowanie jednej ręki (przypadki braku sprawności lub amputacji jednej z kończyn).
Osoby z dysfunkcją kończyn dolnych
Ze względu na ograniczoną mobilność osób ze znaczną dysfunkcją kończyn dolnych wymagana jest taka organizacja pracy, aby większość zadań można było wykonywać w pozycji siedzącej. Polecane są uchwyty i poręcze ułatwiające wstawanie i podpieranie się podczas stania. Można wykorzystywać pomoce techniczne usprawniające pracę biurową. Jeżeli pracownik korzysta z siedziska, należy pamiętać o przystosowaniu go do indywidualnych potrzeb osoby z niepełnosprawnością, np. przez zapewnienie regulacji wysokości, uchylnego siedziska, regulowanego podnóżek, blokady kół, regulowanego lub indywidualnie profilowanego oparcia, regulowanych i odchylanych podłokietników.
Ze względu na osoby ze znaczną dysfunkcją kończyn dolnych, poruszające się na wózkach inwalidzkich, wymagana jest likwidacja barier architektonicznych, w tym zapewnienie odpowiedniej szerokości wewnętrznych ciągów komunikacyjnych, wolnych dróg komunikacyjnych, odpowiedniej szerokości drzwi do pomieszczeń i wind, oraz likwidacja barier architektonicznych w drodze do zakładu pracy na terenie parkingów, chodników i podjazdów.
W miejscu pracy trzeba powiększyć przestrzeń manewrową wokół stanowiska pracy oraz dostosować wielkość stanowiska pracy i wysokość blatu stołu lub biurka do indywidualnych potrzeb pracownika oraz zapewnić dostępność szaf i regałów z materiałami. Często istotne jest także zainstalowanie uchwytów w odpowiednich miejscach, aby ułatwić przesiadanie się osoby z niepełnosprawnością z wózka i na wózek. Może być konieczne częściowe lub całkowite wyeliminowanie zadań i czynności roboczych wymagających dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej.
5.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku
Osoby słabowidzące powinny stosować szkła korekcyjne lub soczewki kontaktowe, mogą również − w miarę potrzeb − wykorzystywać oprzyrządowanie powiększające (np. lupę powiększającą, powiększalniki). Dla osób pracujących na komputerze pomocne będzie specjalne oprogramowanie (np. edytory tekstu powiększające litery i grafikę). Dodatkową opcją wspomagającą pracę osoby słabowidzącej jest wprowadzenie dźwięku towarzyszącego wykonywaniu poszczególnych czynności na komputerze.
Pomocne jest również odpowiednie przygotowanie stanowiska pracy, a więc jego doświetlenie, przygotowanie kontrastowego (ciemnego) tła biurka oraz eliminacja potencjalnych źródeł olśnienia (matowanie powierzchni). Można też wprowadzić zróżnicowaną kolorystykę wyposażenia pomieszczenia względem jego wnętrza.
Należy w określonych sytuacjach częściowo lub całkowicie wyeliminować zadania i czynności robocze wymagające dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Pomocna jest stała lokalizacja elementów środowiska i stanowiska pracy.
5.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu
Osoby słabosłyszące
Osoby z taką dysfunkcją powinny korygować słuch aparatem słuchowym (zwłaszcza w częstotliwościach pasma mowy) w stopniu umożliwiającym im swobodne, werbalne komunikowanie się (słuch wydolny socjalnie) co jest szczególnie ważne w przypadku osób pracujących w zespole lub kontaktujących się z klientami. Zaleca się ograniczenie hałasu tła oraz pogłosu w pomieszczeniu pracy w celu poprawy warunków percepcji dźwięku oraz warunków komunikacji werbalnej.
Wskazane jest również rozszerzenie sygnalizacji ostrzegawczej o sygnalizację świetlną lub wizyjną uzupełniającą dźwiękowe sygnały bezpieczeństwa w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.), o sygnalizację wibracyjną lub z wykorzystaniem przewodnictwa kostnego, informującą o ewentualnym niebezpieczeństwie.
Zaleca się, aby urządzenia teleinformatyczne, takie jak telefon, komputer itp., były − w miarę możliwości − dostosowane do aparatów słuchowych (np. mogą być wyposażone w systemy pętli indukcyjnej lub FM). Urządzenia komunikacyjne mogą być również wyposażone w sygnalizację wizyjną, drganiową lub z wykorzystaniem przewodnictwa kostnego.
Pomocny w pracy jest wewnętrzny system komunikacji z osobami słyszącymi.
Osoby głuche i głuchonieme
(dotyczy tylko osób posługujących się językiem polskim w piśmie)
Jest możliwe zatrudnienie osoby z tego rodzaju niepełnosprawnością. Osoba głucha lub głuchoniema powinna pracować na wybranych stanowiskach, tam gdzie nie ma konieczności kontaktowania się z osobami spoza zespołu. Zatrudnienie takiej osoby wymaga właściwej organizacji pracy, ewentualnie współpracy tłumacza języka migowego oraz wprowadzenia wewnętrznego systemu komunikacji z osobami słyszącymi w zespole pracowniczym. W komunikowaniu się z zespołem współpracowników pomagają również znaki bądź symbole ułatwiające szybkie porozumiewanie się w trakcie pracy. Dodatkowo niezbędne jest zapewnienie bezpieczeństwa pracy przez zainstalowanie np. sygnalizacji świetlnej, wizyjnej lub wibracyjnej, informującej o ewentualnym niebezpieczeństwie w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.) lub o stanie wykorzystywanych urządzeń.
Zaleca się, aby osobie z tego rodzaju dysfunkcją był przydzielony opiekun na wypadek ewakuacji.
5.4. Osoby z epilepsją
Osoby chore na padaczkę, które uzyskały akceptację lekarza specjalisty, powinny pracować na wybranych stanowiskach pracy, w zespole, pod nadzorem. Praca powinna być spokojna, niewywołująca stresów i napięć, które mogłyby prowokować napady.
Środowisko pracy osoby z epilepsją nie może stwarzać potencjalnych zagrożeń w razie emisji choroby, nie może być również źródłem niebezpieczeństwa i narażać osoby chorej na dodatkowe urazy w przypadku zaistniałego napadu. Pomieszczenie, w którym pracuje, powinno być łatwo dostępne w razie konieczności szybkiej pomocy.
Osoba z epilepsją wykonująca zawód specjalisty ds. bankowości, powinna dobrze znać swoją chorobę i umieć szybko rozpoznawać aurę poprzedzającą napad.
Współpracownicy powinni być dobrze poinformowani, w jaki sposób w razie wystąpienia napadu mogą prawidłowo udzielić pomocy.
Uwaga. Każdy przypadek zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością oraz przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości tej osoby należy rozpatrywać indywidualnie.