Sanitariusz

 SANITARIUSZ

 

1. Informacje ogólne o zawodzie

 

   Zawód sanitariusza dzieli się na specjalności: sanitariusz szpitalny, gipsiarz, sanitariusz jeżdżący karetką pogotowia oraz sanitariusz na oddziale psychiatrycznym.

  Zadaniem sanitariusza szpitalnego jest utrzymanie porządku w salach chorych, na korytarzach, w salach operacyjnych, w toaletach, natryskach, bieżące sprzątanie, mycie, opróżnianie koszy na śmieci, dezynfekcja urządzeń oraz okresowe kompleksowe sprzątanie danego miejsca. Dodatkowo, sanitariusz szpitalny jest zobowiązany do kontroli i uzupełniania papieru toaletowego, ręczników, mydła. Pomaga także przy przebieraniu chorych, podaje baseny, roznosi posiłki. Przewozi również chorych na badania oraz zanosi materiał, np. probówki z krwią, do laboratoriów bądź przynosi wyniki badań.

   Sanitariusz w szpitalu psychiatrycznym wykonuje takie same czynności jak sanitariusz szpitalny, dodatkowo dba o bezpieczeństwo personelu i pacjentów na oddziale. Towarzyszy im w spacerach oraz zabezpiecza agresywnych pacjentów.

Sanitariusz jeżdżący karetką pogotowia dba o skompletowanie potrzebnych leków i środków opatrunkowych, przenosi pacjenta oraz, jeżeli zajdzie taka konieczność, bierze udział w reanimacji. Praca o takim charakterze wymaga ciągłego ruchu i aktywności oraz odporności na stres.

   Praca gipsiarza polega na asystowaniu ortopedzie przy nastawianiu złamań, zakładaniu i zdejmowaniu pacjentom gipsu oraz dbaniu o porządek w pomieszczeniu, w którym pracuje. Jego obowiązkiem jest również przewożenie pacjentów na odpowiednie badania (np. radiologiczne).

   W zależności od specjalności, sanitariusz może być zatrudniony w szpitalu (na oddziale, w izbie przyjęć, bloku operacyjnym), w pogotowiu ratunkowym, szpitalu psychiatrycznym.

Jest to praca zmianowa, również nocna. Sanitariusz pracuje także w święta. Czasem jego dyżury trwają 12 godzin.

Sanitariusz ciągle pracuje z ludźmi (personel medyczny, pacjenci). W zależności od miejsca zatrudnienia praca jest bardziej lub mniej zrutynizowana. Najbardziej rutynowe czynności wykonuje sanitariusz zatrudniony na oddziale szpitalnym czy bloku operacyjnym, najmniej zrutynizowane ‒pracownik jeżdżący karetką pogotowia ratunkowego.

 

2. Wymagania

 

  Do najważniejszych wymagań psychologicznych w pracy sanitariusza należą umiejętność panowania nad emocjami i odporność emocjonalna, niezbędne np. podczas pomocy ofiarom wypadku, przy obezwładnianiu osób agresywnych lub wywożeniu zwłok zmarłych na terenie szpitala.

   Sanitariusz powinien wykazywać się cierpliwością i wyrozumiałością, gdyż ma do czynienia z osobami chorymi, które wykonują różne czynności wolniej bądź pewnych czynności samoobsługowych nie są w stanie wykonać samodzielnie. Istotna jest także podzielność uwagi oraz umiejętność pracy w szybkim tempie.

  Ponadto sanitariusz zatrudniony na oddziale szpitalnym lub w izbie przyjęć czy karetce powinien umieć współpracować z pielęgniarkami i salowymi, podporządkować się poleceniom lekarzy. Specyfika tego zawodu wymaga wrażliwości społecznej, opiekuńczości i zainteresowań medycznych.

   Wymaga się, aby sanitariusz charakteryzował się dobrą sprawnością fizyczną, silną budową ciała i bardzo dobrą ogólną wydolnością, ponieważ w pracy nierzadko musi podnosić leżących pacjentów, transportować pacjentów na wózkach i łóżkach oraz obezwładniać pacjentów niekontrolujących własnego agresywnego zachowania.

W tym zawodzie jest przydatny dobry wzrok (prawidłowa ostrość wzroku, prawidłowe rozróżnianie barw oraz widzenie stereoskopowe).

   Nieodzowny jest też dobry słuch.

  Przy pracach pielęgnacyjnych oraz porządkowych istotna jest spostrzegawczość i dokładność. Sanitariusz dbający o czystość i higienę pomieszczeń powinien umieć samodzielnie ocenić stan techniczny i higieniczny pomieszczenia i odpowiednio zareagować. Ze względu na specyfikę miejsca powinien być skrupulatny, uczciwie wykonywać obowiązki zawodowe.

 

3. Czynniki utrudniające zatrudnienie w zawodzie

 

  Czynnikiem utrudniającym wykonywania zawodu sanitariusza są zaburzenia, nawet niewielkiego stopnia, sprawności kończyn dolnych oraz zaburzenia niewielkiego stopnia sprawności kończyn górnych, a także zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej. Zawodu nie mogą wykonywać osoby niewidome i głuchonieme.

Z zawodu wykluczają również zaburzenia zmysłu węchu oraz równowagi.

   Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest nosicielstwo chorób zakaźnych, choroby pasożytnicze, choroby skóry rąk, a także alergia kontaktowa i wziewna na wykorzystywane środki chemiczne ‒detergenty.

W zawodzie sanitariusza nie mogą pracować osoby z chorobami psychicznymi, uzależnieniami oraz padaczką.

 

4. Możliwość zatrudnienia w zawodzie osób z niepełnosprawnością

 

4.1. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Możliwość wykonywania zawodu mają osoby słabowidzące z różnymi dysfunkcjami narządu wzroku, pod warunkiem odpowiedniego przystosowania środowiska i stanowiska pracy, a także organizacji pracy.

 

4.2. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

  Zawód mogą wykonywać osoby słabosłyszące, pod warunkiem zapewnienia im odpowiednich pomocy technicznych – aparatów słuchowych, oraz przystosowania środowiska i stanowiska pracy.

 

4.3. Osoby z dysfunkcją sfery intelektualnej

   Szansę na zatrudnienie w zawodzie mają osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Mogą one uzyskać odpowiednie kwalifikacje w specjalnych szkołach zawodowych lub w wyniku szkolenia w zakładzie. Osoby te powinny być uczone konkretnych zadań praktycznych.

   Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności intelektualnej powinny pracować w zespole, wykonując na początku proste, nieskomplikowane czynności pod nadzorem. W miarę jak nabywają doświadczenia, można im powierzać zadania trudniejsze i bardziej złożone.

  Osoby z niepełnosprawnością intelektualną będą potrzebowały wsparcia w nauczeniu się wykonywania konkretnych czynności zawodowych. Pracę mogą wykonywać pod stałym nadzorem i na polecenie osoby trzeciej. Najbardziej efektywną formą adaptacji zawodowej tych osób jest bieżące wsparcie trenera pracy. Osoby z tym stopniem niepełnosprawności mogą uzyskać umiejętności niezbędne do wykonywania czynności podczas szkolenia praktycznego w zakładzie pracy.

 

5. Potrzeba przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości osób z niepełnosprawnością

 

5.1. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Osoby z dysfunkcjami narządu wzroku, które można skorygować, powinny korzystać ze szkieł optycznych lub soczewek kontaktowych.

  Na tym stanowisku można zatrudnić osoby z wszelkimi dysfunkcjami narządu wzroku, pod warunkiem odpowiedniego dostosowania zakresu obowiązków do rodzaju upośledzenia widzenia oraz odpowiedniej organizacji pracy. Pomocna jest stała lokalizacja przedmiotów i urządzeń, wyznaczenie wewnętrznych dróg komunikacyjnych. Należy w określonych sytuacjach częściowo lub całkowicie wyeliminować zadania i czynności robocze wymagające bardzo dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej.

 

5.2. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

 

Osoby słabosłyszące

   Ważne jest zapewnienie odpowiednich pomocy technicznych – aparatów słuchowych, które powinny korygować słuch (zwłaszcza w częstotliwościach pasma mowy) w stopniu umożliwiającym swobodne, werbalne komunikowanie się z pacjentami i przełożonymi.

   Zaleca się rozszerzenie sygnalizacji ostrzegawczej o sygnalizację świetlną lub wizyjną uzupełniającą dźwiękowe sygnały bezpieczeństwa w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.) lub sygnalizację wibracyjną, informującą o ewentualnym niebezpieczeństwie.

   W miarę możliwości zaleca się, aby urządzenia teleinformatyczne, takie jak telefon, komputer itp., były dostosowane do aparatów słuchowych (np. mogą być wyposażone w systemy pętli indukcyjnej lub systemy FM). Urządzenia komunikacyjne mogą być również wyposażone w sygnalizację wizyjną, drganiową lub z wykorzystaniem przewodnictwa kostnego.

 

5.3. Osoby z dysfunkcją sfery intelektualnej

   W przypadku osób z niepełnosprawnością intelektualną stanowisko pracy nie wymaga specjalistycznego dostosowywania pod względem architektonicznym oraz ergonomicznym, poza spełnieniem ogólnych zasad odnoszących się do wszystkich pracowników. Jeśli niepełnosprawność intelektualna jest sprzężona z niepełnosprawnością sensoryczną, należy zastosować zasady dostosowywania stanowiska pracy określone dla poszczególnych rodzajów niepełnosprawności.

    Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim (wybrane osoby, po akceptacji lekarza i psychologa) mogą być zatrudnione w tym zawodzie pod warunkiem, że dobór zadań i czynności zawodowych będzie odpowiadał ich potencjałowi intelektualnemu. Mogą wykonywać czynności proste, powtarzalne, zadania bardziej odtwórcze niż twórcze, zlecone przez przełożonego.

   Osoby z niepełnosprawnością intelektualną, ze względu na swoje ograniczenia, szczególnie w zakresie poznawczym, będą potrzebowały przede wszystkim dostosowania tempa pracy do ich indywidualnych możliwości oraz jasno zdefiniowanego zakresu obowiązków. Kolejną istotną kwestią jest wyłonienie z zespołu pracowniczego osoby odpowiedzialnej za przekazywanie poleceń pracownikowi z niepełnosprawnością intelektualną (zasadą jest, że każdorazowo czyni to ta sama osoba, aby nie dezinformować pracownika).

    Zatrudnione osoby mogą potrzebować długotrwałego przystosowania do wykonywania określonych zadań. Zakres prac musi być jednorodny i powtarzalny, a praca nadzorowana i kontrolowana możliwie często, zwłaszcza w początkowym okresie. Mogą też potrzebować pomocy w kształtowaniu prawidłowych zachowań w różnych sytuacjach społecznych (np. punktualne przychodzenie do pracy, nieopuszczanie samowolnie stanowiska pracy).

Czynności robocze wymagane w pracy i miejsca, z których korzystają osoby z niepełnosprawnością intelektualną (np. toalety, bufet, ważne działy, takie jak kadry, magazyny, itp.), powinny być oznaczone prostymi, zrozumiałymi piktogramami ułatwiającymi identyfikację tych miejsc.

   W rozmowie z pracownikiem z niepełnosprawnością intelektualną należy używać prostych słów, nieskomplikowanych wyrażeń, a tłumacząc różnego rodzaju kwestie, należy posługiwać się przykładami zaczerpniętymi z dnia codziennego. Nie należy używać zwrotów anglojęzycznych, a zamiast liczb używać słów „mało” czy też „wiele”. Przekazywane informacje powinny być zwięzłe, nieprzeładowane, a zdania krótkie.

 

Uwaga. Każdy przypadek zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością oraz przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości tej osoby należy rozpatrywać indywidualnie.