Pracownik ochrony fizycznej

PRACOWNIK OCHRONY FIZYCZNEJ (BEZ LICENCJI)

 

1. Informacje ogólne

 

   Pracownik ochrony fizycznej (bez licencji), nazywany potocznie ochroniarzem, jest odpowiedzialny za ochranianie mienia, z wyłączeniem obiektów szczególnych (podlegających obowiązkowej ochronie), przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych, w tym konwojowania pieniędzy z użyciem broni palnej, którymi może się zajmować jedynie pracownik z licencją pracownika ochrony fizycznej lub pracownika zabezpieczenia technicznego.

   Do zadań ochroniarza należy zabezpieczenie firm, sklepów, centrów handlowych, składów towarów, szkół, osiedli mieszkaniowych, działek, parkingów bądź określonego terenu przed wtargnięciem osób niepowołanych czy zakłócających porządek. Jego obowiązkiem jest też zapobieganie włamaniom, awariom, pożarom czy dewastacji, czyli podejmowanie działań zapobiegających przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu. Jeśli pracuje w centrach handlowych, pilnuje porządku, wykrywa i raportuje kradzieże sklepowe. Obsługuje stacje monitorujące, gdzie na monitorach obserwuje, co dzieje się w chronionym obiekcie. W razie nagłego zdarzenia wzywa policję, straż pożarną lub pogotowie ratunkowe. W szczególnych sytuacjach sam udziela pierwszej pomocy przedmedycznej. Pracownik ochrony prowadzi też bezpośrednią obserwację, patrolując strzeżony teren pieszo lub poprzez kamery umieszczone w różnych miejscach. Obserwuje i sprawdza alarmy i systemy monitorujące oraz kontaktuje się z odpowiednimi jednostkami w celu uruchomienia alarmu.

   Często się przemieszcza, używając służbowego samochodu oznaczonego znakiem firmowym. Do porozumiewania się stosuje łączność radiową i telefon komórkowy. Patrol to z reguły dwu-lub trzyosobowy zespół, pracujący w terenie, utrzymujący kontakt z dyżurnym prowadzącym stały monitoring wszystkich chronionych obiektów. W razie nagłego zdarzenia, np. ataku na obiekt, do akcji wkracza grupa interwencyjna powiadomiona przez patrol. Swoją pracę ochroniarz wykonuje osobiście (bezpośrednia ochrona fizyczna) oraz poprzez zastosowanie specjalnego zabezpieczenia technicznego w postaci elektronicznych urządzeń monitorujących i alarmowych.

  Na ogół ochroniarza zatrudniają prywatne firmy ochroniarskie, które świadczą usługi na rzecz różnych przedsiębiorców lub na zlecenie poszczególnych osób.

   Zawód ten wiąże się na ogół z małym lub średnim obciążeniem fizycznym. Praca odbywa się w pomieszczeniu zamkniętym lub na otwartej przestrzeni.

Czynnikiem uciążliwym mogą być zmienne warunki atmosferyczne, w przypadku pracy na zewnątrz.

 

2. Wymagania

 

   W zawodzie pracownika ochrony niezbędne są następujące cechy: spostrzegawczość, umiejętność obserwacji, refleks, komunikatywność, odpowiedzialność, umiejętność pracy w warunkach monotonnych, wysoka kultura osobista. Pożądana jest zdolność koncentracji uwagi, podzielność uwagi oraz dobra pamięć.

   Spośród sprawności sensomotorycznych wymagana jest ostrość wzroku, widzenie stereoskopowe, widzenie o zmroku, dobry słuch, zmysł równowagi, koordynacja wzrokowo-ruchowa.

Potrzebna jest sprawność układu ruchu zarówno w zakresie kończyn dolnych jak i kończyn górnych.

 

3. Czynniki utrudniające zatrudnienie w zawodzie

 

  Pracę w zawodzie utrudniają zaburzenia znacznego stopnia sprawności kończyn dolnych oraz zaburzenia znacznego stopnia sprawności kończyn górnych, w szczególności w zakresie zręczności rąk.

   Utrudnieniem mogą być także wady i dysfunkcje narządu wzroku niedające się skorygować szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi, zaburzenia znacznego stopnia w zakresie rozróżniania barw, widzenia stereoskopowego, koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz percepcji kształtów, a także zaburzenie zmysłu równowagi.

   Trudności w zawodzie mogą mieć osoby z niepełnosprawnością słuchu, która nie może być skorygowana aparatem słuchowym tak, aby możliwe było wykonywanie określonych zadań (np. patrolowanie obiektu) i komunikacja werbalna.

 

4. Możliwość zatrudnienia w zawodzie osób z niepełnosprawnością

 

4.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu

   Osoby z nieznaczną dysfunkcją kończyn górnych, w tym jednoręczne, mają możliwość wykonywania zawodu, na wybranych stanowiskach pracy, warunkowo, po identyfikacji indywidualnych barier i racjonalnym dostosowaniu technicznych i organizacyjnych warunków środowiska pracy oraz stanowiska pracy.

   Możliwe jest też zatrudnienie w tym zawodzie osób z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych, która nie wyklucza stania i chodzenia. Wymagane jest wówczas takie ograniczenie lub zmodyfikowanie zakresu pracy, aby większość zadań mogła być wykonywana w pozycji siedzącej. Warunkiem jest właściwe dostosowanie obiektu, pomieszczenia i stanowiska pracy.

Polecana jest praca na stanowisku monitoringu chronionych obiektów, za pomocą kamer.

 

4.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Osoby z lekką dysfunkcją narządu wzroku mogą wykonywać zawód pracownika ochrony fizycznej pod warunkiem możliwości skorygowania jej odpowiednimi szkłami korekcyjnymi lub soczewkami kontaktowymi.

 

4.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

   Osoby z dysfunkcją narządu słuchu mogą wykonywać zawód pracownika ochrony fizycznej pod warunkiem zapewnienia im odpowiednich pomocy technicznych i tam gdzie jest to możliwe – przystosowania środowiska i stanowiska pracy.

 

4.4. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej

   Osoby z chorobami psychicznymi mogą pracować w zawodzie pod warunkiem, że praca, poza wyjątkowymi sytuacjami (wyjazdy, sytuacje kryzysowe w firmie), nie zaburza rytmu dnia i nocy pracownika i zachowana jest zasada równego traktowania pracowników.

 

5. Potrzeba przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości osób z niepełnosprawnością

 

5.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu

   Osoby z niewielką dysfunkcją kończyn górnych mogą zostać zatrudnione, ale będzie potrzebne ograniczenie lub  eliminacja zadań wymagających sprawności rąk i palców oraz częściowe lub całkowite wyeliminowanie zadań i czynności roboczych wymagających dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej. Osobom z dysfunkcją jednej kończyny górnej mogą być potrzebne pomoce techniczne (ortezy, protezy), ułatwiające lub umożliwiające im pracę, w tym obsługę pulpitu lub komputera. Obecny stan technologiczny dotyczący dostosowywania sprzętu komputerowego do potrzeb osób ze znacznymi dysfunkcjami kończyn górnych pozwala na korzystanie z niego osobom z porażeniami i przykurczami. Dostosowanie może dotyczyć obsługi specjalnej klawiatury komputerowej (z nakładką ograniczającą, dużymi klawiszami, czy dotykowej) oraz myszki.

   Osoby z nieznacznym uszkodzeniem kończyn dolnych mogą być zatrudnione pod warunkiem przystosowania organizacji pracy i wykonywania większości lub części zadań w pozycji siedzącej. Jeżeli pracownik korzysta z siedziska, należy pamiętać o przystosowaniu go do indywidualnych potrzeb pracownika z niepełnosprawnością (regulowana wysokość, uchylne siedzisko, regulowany podnóżek, blokada kół, regulowane lub indywidualnie profilowane oparcie, regulowane i odchylane podłokietniki). Dodatkowo należy udostępnić uchwyty i poręcze ułatwiające wstawanie i podpieranie w czasie stania. Kolejna możliwa adaptacja to dostosowanie wielkości stanowiska pracy i wysokości blatów biurka do indywidualnych potrzeb oraz umieszczenie wykorzystywanych urządzeń w zasięgu rąk pracownika.

Ograniczenie niektórych obowiązków zawodowych jest możliwe w sytuacji pracy zespołowej.

 

5.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Zatrudnione osoby z lekką dysfunkcją narządu wzroku powinny używać szkieł korekcyjnych lub soczewek kontaktowych. Należy w określonych sytuacjach częściowo lub całkowicie wyeliminować zadania i czynności robocze wymagające dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej. W przypadku stacjonarnego miejsca pracy wymagane jest dobre doświetlenie miejsca i stanowiska pracy, wprowadzenie kontrastowej kolorystyki wyposażenia pomieszczenia względem jego wnętrza, stosowanie kontrastowego – ciemnego – tła blatu roboczego oraz eliminacja potencjalnych źródeł olśnienia.

Istotnym usprawnieniem jest stała lokalizacja elementów środowiska stanowiska pracy.

 

5.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

   Osoby słabosłyszące powinny stosować aparaty słuchowe korygujące słuch w stopniu umożliwiającym percepcję sygnałów dźwiękowych i swobodne, werbalne porozumiewanie się z innymi osobami (słuch wydolny socjalnie).

Zaleca się, aby w miarę możliwości urządzenia teleinformatyczne, takie jak telefon, były dostosowane do aparatów słuchowych (np. mogą być wyposażone w systemy pętli indukcyjnej lub systemy FM). Urządzenia komunikacyjne mogą być również wyposażone w sygnalizację wizyjną, drganiową lub opartą na przewodnictwie kostnym.

   Wskazane jest również rozszerzenie sygnalizacji ostrzegawczej o sygnalizację świetlną lub wizyjną uzupełniającą dźwiękowe sygnały bezpieczeństwa w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.), w tym na stanowisku pracy (wyposażenie urządzeń) lub o sygnalizację wibracyjną, informującą o ewentualnym niebezpieczeństwie.

 

5.4. Osoby z dysfunkcją sfery psychicznej

   Pracownicy podejmujący pracę powinni być w przyjazny sposób zapoznawani ze strukturą i kulturą organizacyjną firmy. Powinni także otrzymać jasne i niedwuznaczne informacje oraz instrukcje odnośnie do podejmowanych zadań.

   W firmie zatrudniającej pracownika z tą niepełnosprawnością należy wprowadzić przyjazny tryb informowania o jego problemach zdrowotnych czy społecznych, najlepiej, gdy wie o nich „osoba zaufania”. Można wypracować także obyczaj, że członkowie zespołu pracowniczego interesują się sytuacją społeczną i zdrowotną pracownika i biorą ją pod uwagę we współpracy. Mogą się przy tym uczyć podmiotowego traktowania pracownika z niepełnosprawnością – pozyskiwać wiedzę o jego sytuacji, przede wszystkim od niego samego, lub – za jego wiedzą i aprobatą – z innych źródeł.

   W sytuacji kłopotów z psychiczną i społeczną stroną swojej pracy pracownik mógłby korzystać ze wsparcia asystenta zawodowego/trenera pracy. Trener pracy może wywodzić się spośród współpracowników lub być specjalnie w tej roli zatrudniony w firmie. Może też wspierać pracownika z ramienia upoważnionej do tego organizacji. Możliwości wsparcia trenera pracy byłyby jednak ograniczone tylko do sfery emocji i relacji z innymi, nie dotycząc kompetencji zawodowych, i powinny obejmować tylko pewien niedługi okres/okresy czasu pracy. Na co dzień pracownik powinien jednak pracować samodzielnie – zgodnie z samodzielnym charakterem stanowiska pracy.

   Ponadto, zatrudniona osoba powinna mieć możliwość elastycznego czasu pracy i zakresu obowiązków, co oznacza, że w wyjątkowej sytuacji (związanej z chorobą czy niepełnosprawnością osoby) zakres obowiązków na tym stanowisku zostanie zmodyfikowany w sposób możliwy do zaakceptowania przez pracodawcę. Powinna istnieć także możliwość okresowego zastąpienia pracownika przez inną osobę.

 

Uwaga. Każdy przypadek zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością oraz przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości tej osoby należy rozpatrywać indywidualnie.