Lektor języka angielskiego

LEKTOR JĘZYKA ANGIELSKIEGO

 

1. Informacje ogólne

 

   Głównym celem zawodowym lektora języka angielskiego jest prowadzenie zajęć indywidualnych i grupowych w szkołach językowych lub innych placówkach kształcenia. Lektor pracuje ze słuchaczami o zróżnicowanych poziomach zaawansowania znajomości języka i w różnym przedziale wiekowym. Zadaniem lektora jest indywidualne podejście do każdego z klientów bądź grupy szkoleniowej (dopasowanie tematyki, sposobu prowadzenia zajęć itp.). Ponadto lektor jest odpowiedzialny za opiekę metodyczną ijęzykową swoich klientów, zapewnienie odpowiednich środków dydaktycznych.

   Pracę lektora języka angielskiego można zaliczyć do grupy zawodów wychowawczych o działalności związanej z nauczaniem, gdzie dominują czynności werbalne i umysłowe. Wykonywanie tego zawodu wiąże się z intensywnymi kontaktami z ludźmi, ważna jest płynność słowna, jasne i poprawne formułowanie i wypowiadanie myśli, śmiałe występowanie przed grupą, umiejętność uczenia innych. Głównym narzędziem pracy lektora jest głos, zatem istnieje ryzyko powstawania chorób zawodowych związanych z aparatem mowy, ponadto ciągła praca z ludźmi może prowadzić do wypalenia zawodowego. Praca lektora jest zaliczana do zawodów o małym obciążeniu fizycznym, jednak może się wiązać z dużym obciążeniem psychicznym.

   Lektor języka angielskiego pracuje w salach wykładowych, praca ma charakter indywidualny, dominują w niej czynności zrutynizowane, nadzór jest symboliczny.

   Czas pracy zazwyczaj wynosi 3-6 godzin dziennie, jest zmienny i zależy od dostępności czasowej słuchaczy. Pełnienie obowiązków zawodowych może odbywać się w dni wolne od pracy, jednak nie jest to koniecznością, a zależy od samego pracownika. Praca lektora języka angielskiego wiąże się z odpowiedzialnością społeczno-moralną.

 

2. Wymagania

 

   Podstawowym wymaganiem jest znajomość języka angielskiego oraz umiejętność przekazywania wiedzy w sposób przystępny i zrozumiały. Kandydata na to stanowisko powinny cechować zainteresowania społeczne związane z umiejętnością nawiązywania kontaktów interpersonalnych, prowadzeniem zajęć indywidualnych i grupowych dla osób w różnorodnym przedziale wiekowym, wyjaśnianie różnego typów problemów.

   Istotne jest, aby lektor języka angielskiego miał takie cechy jak: wytrwałość, cierpliwość, życzliwość w stosunku do słuchaczy, panowanie nad własnymi emocjami. Ważna jest także umiejętność współdziałania i łatwość przechodzenia z jednej czynności do drugiej, konsekwencja w działaniu. Osoba zatrudniona na tym stanowisku powinna wykazywać się samodzielnością, inicjatywnością oraz odpornością psychiczną.

   Wymagania fizyczne dotyczą ogólnej sprawności. Dla osób pracujących w tym zawodzie najważniejsza jest sprawność narządu słuchu oraz aparatu mowy. Przydatny jest dobry wzrok (prawidłowa ostrość wzroku).

 

3. Czynniki utrudniające zatrudnienie w zawodzie

 

   Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest nosicielstwo chorób zakaźnych i choroby pasożytnicze, gdyż praca w tym zawodzie łączy się z bezpośrednim kontaktem z uczniami. Praca ta nie może być również wykonywana przez osoby, które nie posługują się językiem polskim w piśmie (osoby głuchonieme).

  Czynnikiem utrudniającym pracę w zawodzie jest niepełnosprawność narządu słuchu, która nie może być skorygowana aparatem słuchowym w przypadku co najmniej jednego ucha, gdy niemożliwa jest komunikacja werbalna.

 

4. Możliwość zatrudnienia w zawodzie osób z niepełnosprawnością

 

4.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu

   Osoby z dysfunkcją kończyn dolnych mają możliwość wykonywania zawodu, po identyfikacji indywidualnych barier i racjonalnym dostosowaniu technicznych i organizacyjnych warunków środowiska pracy oraz stanowiska pracy. Dysfunkcja kończyn górnych niewielkiego stopnia umożliwia pracę w zawodzie.

 

4.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Zawód lektora języka angielskiego może wykonywać osoba niewidoma i słabowidząca z różnymi dysfunkcjami narządu wzroku, pod warunkiem zapewnienia jej odpowiednich pomocy technicznych wynikających z niepełnosprawności oraz odpowiedniego przystosowania środowiska i stanowiska pracy, a także organizacji pracy.

 

4.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

 

Osoby słabosłyszące

   Zawód mogą wykonywać osoby słabosłyszące w przypadku zapewnienia im odpowiednich pomocy technicznych oraz właściwego przygotowania środowiska i stanowiska pracy, np. pod kątem stworzenia możliwości percepcji sygnałów alarmowych. W przypadku osób słabosłyszących wymagana jest odpowiednia korekcja słyszenia, umożliwiająca komunikację werbalną za pomocą aparatu słuchowego.

 

Osoby głuche i głuchonieme

   Możliwość zatrudnienia osób głuchych i głuchoniemych (dotyczy tylko osób posiadających znajomość języka polskiego w piśmie) jest ograniczona. Osoby te mogą wykonywać zawód na wybranych stanowiskach pracy warunkowo, po racjonalnym dostosowaniu zakresu zadań, identyfikacji indywidualnych barier przystosowaniu środowiska oraz stanowiska pracy (pod względem technicznym i organizacyjnym).

   Wykluczona jest praca dydaktyczna w charakterze nauczyciela szkolnego lub akademickiego.

 

4.4. Osoby z epilepsją

   Osoby chorujące na padaczkę mogą wykonywać zawód pod warunkiem, że napady padaczkowe występują sporadycznie i są one sygnalizowane przez aurę, występują głównie wieczorem lub w nocy, nie powodują zbytniego zmęczenia i stosunkowo szybko następuje regeneracja sił po ich wystąpieniu oraz przebieg choroby nie prowadzi do charakteropatii padaczkowej.

   Osoby z epilepsją mogą być zatrudnione warunkowo, po racjonalnym ograniczeniu zakresu zadań do sytuacji, w których możliwy jest stały nadzór i ewentualna szybka pomoc.

 

5. Potrzeba przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości osób z niepełnosprawnością

 

5.1. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu

 

Osoby z dysfunkcją kończyn górnych

   Osoby z niewielką dysfunkcją kończyn górnych mogą potrzebować ograniczenia lub eliminacji zadań wymagających dużej sprawności rąk i palców oraz zastosowania indywidualnych pomocy technicznych, usprawniających pracę przy komputerze i biurową czy obsługę urządzeń. Osobom z dysfunkcją jednej kończyny górnej mogą być potrzebne pomoce techniczne (ortezy, protezy), ułatwiające lub umożliwiające im pracę, w tym obsługę komputera. Obecny stan technologiczny dotyczący dostosowywania sprzętu komputerowego do potrzeb osób ze znacznymi dysfunkcjami kończyn górnych pozwala na korzystanie z niego osobom z porażeniami i przykurczami. Dostosowanie może dotyczyć obsługi klawiatury komputerowej (z nakładką ograniczającą, z dużymi klawiszami czy dotykowej) lub myszy z dużymi trackballami.

 

Osoby z dysfunkcją kończyn dolnych

  Osobom z niewielką dysfunkcją kończyn dolnych, jeżeli jest to możliwe, należy tak zorganizować pracę oraz ograniczyć zakres zadań, aby mogła być wykonywana w pozycji siedzącej.

   Osoby poruszające się o kulach mogą potrzebować zainstalowania uchwytów i poręczy ułatwiających wstawanie i podpieranie w czasie stania. Kolejna możliwa adaptacja to dostosowanie przestrzeni stanowiska pracy i wysokości położenia blatów biurka, stołu do indywidualnych potrzeb pracownika oraz umieszczenie wykorzystywanych urządzeń w najbliższym zasięgu rąk pracownika. Do indywidualnych potrzeb pracownika z niepełnosprawnością należy przystosować również siedzisko – powinno ono dysponować regulowaną wysokością, uchylnym siedziskiem, regulowanym podnóżkiem, blokadą kół, regulowanym lub indywidualnie profilowanym oparciem tylnym, regulowanymi i odchylanymi podłokietnikami.

   Osoby nawet ze znacznym uszkodzeniem kończyn dolnych, w tym z amputacją nóg, mogą być zatrudnione, ponieważ praca może być wykonywana w pozycji siedzącej.

   Osoby ze znaczną dysfunkcją kończyn dolnych, poruszające się na wózkach inwalidzkich, potrzebują likwidacji barier architektonicznych w miejscu pracy oraz w drodze do zakładu pracy. W miejscu pracy istnieje potrzeba powiększenia przestrzeni manewrowej wokół stanowiska pracy, dostosowania przestrzeni stanowiska pracy i wysokości położenia blatu biurka do indywidualnych potrzeb oraz zapewnienia dostępności do szaf i szafek czy regałów na odpowiedniej wysokości, bez konieczności manewrowania wózkiem. Konieczne jest również usunięcie

zniwelowanie barier architektonicznych na trenie toalet, parkingów, chodników, podjazdów, drzwi wejściowych, podłóg wewnątrz budynku.

   Ważne jest także zainstalowanie uchwytów w odpowiednich miejscach, aby ułatwić przesiadanie się osoby z niepełnosprawnością z wózka bądź na wózek.

Z uwagi na ograniczoną mobilność, wykonywanie obowiązków wymaga właściwej organizacji pracy.

 

5.2. Osoby z dysfunkcją narządu wzroku

   Osoby z dysfunkcjami narządu wzroku dającymi się skorygować szkłami optycznymi powinny korzystać ze szkieł optycznych lub soczewek kontaktowych.

  W przypadku osób słabowidzących wymagane jest też dobre doświetlenie miejsca i stanowiska pracy, wprowadzenie kontrastowej kolorystyki ścian i podłóg pomieszczeń, stosowanie kontrastowego wyposażenia wnętrz względem podłóg i ścian oraz eliminacja potencjalnych źródeł olśnienia.

Na stanowisku tym można zatrudnić również osoby z wszelkimi dysfunkcjami narządu wzroku, pod warunkiem odpowiedniego dostosowania zakresu obowiązków do rodzaju upośledzenia widzenia oraz organizacji pracy. Pomocna jest stała lokalizacja przedmiotów i urządzeń, wyznaczenie wewnętrznych dróg komunikacyjnych.

   Osoby z zaburzeniami widzenia po zmroku powinny mieć odpowiednio doświetlone światłem elektrycznym pomieszczenie i stanowisko pracy.

   Osoby nadwrażliwe na światło powinny mieć odpowiednio oświetlone stanowisko pracy, tak aby ograniczyć olśnienie bezpośrednie i odbiciowe, a stosowane oprawy powinny cechować się możliwie najmniejszą jaskrawością.

Pomocne jest również specjalne oprogramowanie (np. edytory tekstu powiększające litery i grafikę).

   Osoby niewidome mają możliwość używania komputera w systemie bezwzrokowym (bez użycia monitora) lub z wykorzystaniem oprogramowania udźwiękowiającego. Zatrudnienie osoby niewidomej na wybranych stanowiskach pracy wymaga wprowadzenia odpowiedniej organizacji pracy, np. wskazane jest prowadzenie zajęć dla małych grup. Ponadto potrzebne byłoby zainstalowanie poręczy wzdłuż ciągów komunikacyjnych, stała lokalizacja elementów środowiska i stanowiska pracy, zróżnicowanie faktury podłóg, ograniczenie lub eliminacja hałasu i tła dźwiękowego. Konieczne jest dublowanie sygnalizacji optycznej dźwiękiem lub sygnalizacją wibracyjną. Nieodzowna jest współpraca z osobami sprawnymi.

 

5.3. Osoby z dysfunkcją narządu słuchu

 

Osoby słabosłyszące

   Osoby słabosłyszące powinny korygować słuch za pomocą aparatu słuchowego (zwłaszcza w częstotliwościach pasma mowy) w stopniu umożliwiającym komunikację werbalną (słuch wydolny socjalnie), co jest szczególnie ważne w przypadku osób prowadzących działalność dydaktyczną. Zaleca się ograniczenie hałasu tła oraz pogłosu w pomieszczeniu pracy – w celu poprawy warunków percepcji dźwięku oraz poprawy warunków komunikacji werbalnej.

   Zaleca się również rozszerzenie sygnalizacji ostrzegawczej o sygnalizację świetlną lub wizyjną uzupełniającą dźwiękowe sygnały bezpieczeństwa w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (drogi komunikacyjne, pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.), sygnalizację wibracyjną lub opartą na przewodnictwie kostnym, informującą o ewentualnym niebezpieczeństwie.

   Ponadto zaleca się, aby w miarę możliwości urządzenia teleinformatyczne, takie jak telefon, komputer itp., były dostosowane do aparatów słuchowych (np. mogą być wyposażone w systemy pętli indukcyjnej lub FM). Urządzenia komunikacyjne mogą być również wyposażone w sygnalizację wizyjną, drganiową lub opartą na przewodnictwie kostnym.

   Zgodnie z zasadami profilaktyki medycznej, osoby, u których występuje m.in. odbiorcze trwałe podwyższenie progu słyszenia (również gdy dotyczy tylko jednego ucha), nie mogą wykonywać czynności realizowanych w warunkach hałasu.

Pomocny w pracy jest wewnętrzny system komunikacji z osobami słyszącymi.

 

Osoby głuche i głuchonieme

(dotyczy tylko osób potrafiących posługiwać się językiem polskim w piśmie)

   Istnieje bardzo ograniczona możliwość zatrudnienia osób z tego rodzaju niepełnosprawnością. Osoby głuche lub głuchonieme powinny pracować na wybranych stanowiskach, w zespołach, gdzie nie ma konieczności kontaktowania się z osobami spoza zespołu. Zatrudnienie takiej osoby wymaga właściwej organizacji pracy, ewentualnie współpracy tłumacza języka migowego oraz wprowadzenia wewnętrznego systemu komunikacji z osobami słyszącymi w zespole pracowniczym. W komunikowaniu się z zespołem współpracowników pomagają również znaki bądź symbole ułatwiające szybkie porozumiewanie w trakcie pracy. Dodatkowo niezbędne jest zapewnienie bezpieczeństwa pracy poprzez zainstalowanie np. sygnalizacji świetlnej, wizyjnej lub wibracyjnej informującej o ewentualnym niebezpieczeństwie w miejscach potencjalnego przebywania pracownika (drogi komunikacyjne, pomieszczenie pracy, toaleta, pokój socjalny itp.) lub o stanie wykorzystywanych urządzeń.

Zaleca się, aby osobie z tego rodzaju dysfunkcją przydzielony był opiekun na wypadek ewakuacji.

Niemożliwa jest praca dydaktyczna w szkołach czy na wyższej uczelni.

 

5.4. Osoby z epilepsją

  Osoby chore na padaczkę, które uzyskały akceptację lekarza specjalisty, powinny pracować na wybranych stanowiskach pracy, w zespole. Praca powinna być nadzorowana, spokojna, niewywołująca stresów i napięć, które mogłyby prowokować napady.

   Osoba z padaczką wykonująca ten zawód powinna dobrze znać swoją chorobę i umieć szybko rozpoznawać aurę poprzedzającą napad.

   Współpracownicy powinni być poinformowani, w jaki sposób, w razie wystąpienia napadu, mogą prawidłowo udzielić pomocy.

 

Uwaga. Każdy przypadek zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością oraz przystosowania stanowiska pracy do potrzeb i możliwości tej osoby należy rozpatrywać indywidualnie.