Nazwa | (E)-But-2-enal | Numer CAS | 123-73-9 | Synonimy | aldehyd krotonowy, butenal-2, b-metyloakroleina |
|
|
KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE |
|
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) |
Klasyfikacja CLP | Flam. Liq. 2 (Substancja ciekła łatwopalna, kat. 2), H225; Muta. 2 (Mutagenność kat. 2), H341; Acute Tox. 2* inhal. (Toksyczność ostra, kat.2 – droga oddechowa), H330; Acute Tox. 3*, dermal (Toksyczność ostra, kat.3 – skóra), H311; Acute Tox. 3*, oral (Toksyczność ostra, kat.3 – droga pokarmowa), H301; STOT RE 2* (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzane, kat. 2), H373**; STOT SE 3 (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kat. 3), H335; Skin Irrit. 2 (Działanie żrące/drażniące na skórę, kat. 2), H315; Eye Dam. 1 (Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy, kat. 1), H318; Aquatic Acute 1 (Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego - zagrożenie ostre, kat. 1), H400; | Oznakowanie CLP | Piktogramy GHS | | Hasło ostrzegawcze | Niebezpieczeństwo | Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H) | H225: Wysoce łatwopalna ciecz i pary. H341: Podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne . H330: Wdychanie grozi śmiercią. H311: Działa toksycznie w kontakcie ze skórą. H301: Działa toksycznie po połknięciu. H373**: Może powodować uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie . H335: Może powodować podrażnienie dróg oddechowych. H315: Działa drażniąco na skórę. H318: Powoduje poważne uszkodzenie oczu. H400: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
| Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) | P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić. P260: Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy. P273: Unikać uwolnienia do środowiska. P280: Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę oczu/ochronę twarzy. P284: [W przypadku nieodpowiedniej wentylacji] stosować indywidualne środki ochrony dróg oddechowych. P301 + P310: W przypadku połknięcia: natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub lekarzem. P403 + P235: Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać w chłodnym miejscu.
| Dodatkowe kody zwrotów | |
| Dodatkowe informacje | |
|
|
WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ |
NDS: | 1 mg/m3 | NDSCh: | 2 mg/m3 | NDSP: | - |
|
|
|
METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY |
|
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE |
Właściwości podstawowe | Masa cząsteczkowa: 70,09 Stan skupienia w temp. 20°C: ciecz Barwa: bezbarwna Zapach: przenikliwy, kłujący Temperatura topnienia: -69°C Temperatura wrzenia: 102°C Temperatura zapłonu: 12,7°C Temperatura samozapłonu: 230°C Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem: - dolna: 2,1% obj. - górna: 15,5% obj. Stężenie stechiometryczne: 4,03% obj. Gęstość w temp. 20°C: 0,85 g/cm3 Gęstość par względem powietrza: 2,41 Prężność par: - w temp. 20°C: 31 hPa - w temp. 25°C: 46,7 hPa Stężenie pary nasyconej: - w temp. 20°C: 69 g/m3 - w temp. 30°C: 103 g/m3 Rozpuszczalność w wodzie w temp. 20°C: 15,6% wag. Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w alkoholu etylowym, eterze etylowym, benzenie; nie rozpuszcza się w acetonie i dwumetylosulfotlenku | Właściwości dodatkowe | Właściwości dodatkowe Współczynnik załamania światła w temp. 20°C: 1,4362 Ciepło właściwe: 2,9 J/(g K) Ciepło parowania w temp. wrzenia: 515 J/g Ciepło spalania: -32,67 kJ/g |
|
|
INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE |
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne Próg wyczuwalności zapachu - 0,2-0,6 mg/m3 LD50 (szczur, doustnie) - 300 mg/kg LC50 (szczur, inhalacja) - 4000 mg/m3 (30 min) LD50 (królik, skóra) - 380 mg/kg TCL0 (człowiek, inhalacja) - 12 mg/m3 (10 min)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja bardzo toksyczna, silnie drażniąca i uczulająca.
Drogi wchłaniania: drogi oddechowe, skóra, przewód pokarmowy.
Objawy zatrucia ostrego: w postaci pary w stężeniu ok. 30 mg/m3 w ciągu 10 minut wywołuje ból, obfite łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, kaszel, uczucie ucisku w klatce piersiowej, duszność. Pary w bardzo dużym stężeniu mogą wywołać obrzęk płuc.
Skażenie skóry powoduje jej zaczerwienienie, ból, może nastąpić chemiczne oparzenie.
Skażenie oczu ciekłą substancją wywołuje łzawienie i ból oczu, z oparzeniem rogówki.
Drogą pokarmową wywołuje nudności, wymioty, ból brzucha z ryzykiem krwawienia z przewodu pokarmowego.
Objawy zatrucia przewlekłego: powtarzający się kontakt ze skórą może wywołać zmiany uczuleniowe i/albo zapalne. Przewlekła ekspozycja inhalacyjna ułatwia pojawienie się infekcji układu oddechowego.
|
|
|
Niezbędne leki: tlen, Atrovent i deksametazon do podawania inhalacyjnego, hydrokortyzon, furosemid, pyralgina w amp. do podawania pozajelitowego. Odtrutki: nie są znane. Leczenie: tlenoterapia i postępowanie objawowe.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Pierwsza pomoc przedlekarska: Wynieść zatrutego z miejsca narażenia, zapewnić bezwzględny spokój w pozycji siedzącej lub półleżącej: wysiłek fizyczny może wyzwolić obrzęk płuc. Podać tlen do oddychania przez maskę. W razie uczucia "duszenia się" można podać do inhalacji Atrovent (1-2 rozpylenia). Pomoc lekarska: Kontynuować podawanie tlenu, w razie objawów spastycznych oskrzelowych podać deksametazon do wdychania. Kontrolować akcję serca (EKG). Objawy rozpoczynającego się obrzęku płuc uzasadniają założenie stałej drogi dożylnej, podanie dożylnie hydrokortyzonu, furosemidu. W razie zaburzeń oddychania zaintubować, prowadzić oddech za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu. W każdym przypadku transport do szpitala karetką reanimacyjną PR pod nadzorem lekarza, ze względu na ryzyko wystąpienia opóźnionego obrzęku płuc.
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska: Zdjąć odzież, umyć skórę dużą ilością letniej, bieżącej wody. Założyć na oparzenia skóry jałowy opatrunek. Wezwać lekarza. Pomoc lekarska: Zależnie od charakteru zmian transport do szpitala w celu zapewnienia konsultacji dermatologicznej.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska: Natychmiast płukać oczy co najmniej 15 minut dużą ilością chłodnej wody, najlepiej bieżącej. Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki. Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania. Pomoc lekarska: W każdym przypadku konieczna pilna konsultacja okulistyczna. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Pierwsza pomoc przedlekarska: Nie wywoływać wymiotów, można podać do wypicia białko jaj kurzych, poza tym nie podawać niczego doustnie. Pomoc lekarska: Założyć stałą drogę dożylną ze względu na ryzyko krwotoku i wstrząsu. Można podać pozajelitowo pyralginę. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR. |
|
|
|