Portret Polaka PL2030 – Atlas danych antropometrycznych, biomechanicznych i sensorycznych

Kierownik projektu: dr Tomasz Tokarski

Streszczenie projektu:

Celem projektu było opracowanie atlasu zaktualizowanych danych antropometrycznych, biomechanicznych i sensorycznych osób dorosłych w populacji polskiej dla celów projektowania i oceny ergonomicznej stanowisk pracy współczesnych pracowników, a także do projektowania i stosowania środków ochrony indywidualnej (odzieży, kasków, obuwia).

Celem 2. etapu realizacji projektu była kontynuacja badań parametrów antropometrycznych, biomechanicznych i sensorycznych do opracowania atlasu.

W ramach realizacji 2. etapu projektu:

• opracowano wymagania w zakresie zapewnienia osób przez firmę zewnętrzną oraz uszczegółowiono je i wybrano dodatkowe lokalizacje do badań, co wynikało z wypowiedzenia umowy firmie niewywiązującej się z obowiązków wynikających z umowy,
• przeprowadzono badania 900 osób w siedzibie CIOP-PIB w Warszawie i w Łodzi oraz podczas badań terenowych w Białymstoku, Częstochowie, Gdańsku, Krakowie, Opolu i Wrocławiu,
• opracowano wymagania w zakresie obliczeń parametrów antropometrycznych ze skanów 3D sylwetki całego ciała osób badanych (10 pozycji, co najmniej 42 parametry) oraz szczegółowo dla skanów głowy, ręki i stopy (3 skany, co najmniej 19 parametrów).
• opracowano wymagania dotyczące zaprojektowania struktury użytkowej Atlasu miar człowieka w zakresie porządkowania i przekazu danych pomiarowych otrzymanych z badań eksperymentalnych (projekt wstępny architektury bazy danych, wybór parametrów, wykaz punktów do pomiaru danych, wstępny konspekt zawartości Atlasu miar człowieka).

Projekt I.PB.09. Średnie wartości obwodu uda u badanych osób z podziałem na wiek i płeć

Wyniki przeprowadzonych badań 900 osób wskazują na różnice w parametrach antropometrycznych, biomechanicznych i sensorycznych w badanych grupach w zależności od płci i wieku. Zaobserwowano różnice w:

• wysokości i masie ciała, obwodach głowy, tułowia i kończyn,
• sile mięśniowej w zakresie zarówno kończyn górnych, jak i kończyn dolnych,
• zdolności do utrzymania równowagi, w szczególności w teście na podłożu z pianki z oczami zamkniętymi,
• składzie ciała, między innymi zawartości tkanki tłuszczowej, zawartości całkowitej ilości wody w organizmie oraz masie mięśni szkieletowych,
• ostrości wzroku oraz zdolności widzenia stereoskopowego,
• progu słyszenia, szczególnie w zakresie najwyższej z badanych częstotliwości (8000 Hz).

W ramach realizacji 3. etapu projektu przebadano łącznie 1200 osób oraz opracowano atlas w postaci elektronicznej (pdf) i aplikację mobilną (web), zawierającą m. in. pliki wsadowe takie jak:

• dane antropometryczne (wysokości, szerokości, głębokości, obwody, całego ciała człowieka oraz szczegółowo głowy, ręki i stopy),
• miary funkcjonalne (zasięgi w pozycji stojącej i siedzącej, zakresy chwytu ręki),
• dane biomechaniczne (zakresy ruchomości w stawach w pozycji siedzącej i stojącej, w płaszczyźnie strzałkowej, poprzecznej i czołowej, siły kończyn górnych i dolnych, zdolność utrzymania równowagi),
• naddatki wymiarowe (w zakresie użytkowania środków ochrony indywidualnej głowy, rąk, stóp oraz kompletnego wyposażenia ochronnego).

Projekt I.PB.09. Wybrane parametry antropometryczne dla 5, 50, 95 centyla populacji badanych kobiet

W ramach realizacji 2. etapu projektu opracowano 1 publikację naukową oraz wygłoszono 1 referat na konferencji międzynarodowej.

Wyniki 3 etapu projektu przedstawiono w 1 publikacji naukowej. Opracowano także materiały informacyjne dotyczące możliwości wykorzystania atlasu do projektowania i oceny ergonomicznej (wskazanie potencjalnego zastosowania przede wszystkim danych antropometrycznych) oraz na temat metodyki pomiaru parametrów antropometrycznych z zastosowaniem skanera 3D (korzyści dotyczących wyznaczania parametrów antropometrycznych ze skanów 3D oraz możliwości wyznaczania dodatkowych danych bez ponownego prowadzenia kosztownych badań laboratoryjnych). Materiały udostępniono na stronie internetowej CIOP-PIB. 

Jednostka: Pracownia Biomechaniki

Okres realizacji: 01.01.2020 – 31.12.2022