Wykaz Projektów
Streszczenie

Ocena narażenia na hałas operatorów nietechnologicznych źródeł ultradźwiękowych i opracowanie zasad profilaktyki

Kierownik projektu: mgr inż. Bożena Smagowska

Streszczenie projektu:

 

Projekt II.B.05: Ocena narażenia na hałas operatorów nietechnologicznych źródeł ultradźwiękowych i opracowanie zasad profilaktyki

Okres realizacji:

1.01.2011 31.12.2013

Zadanie/etap 3.:

Ocena ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas na stanowiskach pracy nietechnologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego oraz opracowanie wytycznych do profilaktyki technicznej i organizacyjnej. Opracowanie materiałów szkoleniowych i przeprowadzenie pilotażowego szkolenia nt. zagrożenia hałasem nietechnologicznych źródeł ultradźwiękowych. Publikacja.

Główny wykonawca:

mgr inż. Bożena Smagowska – Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Zagrożeń Wibroakustycznych

 

Celem projektu były badania i ocena narażenia na hałas ultradźwiękowy na wybranych reprezentatywnych stanowiskach pracy nietechnologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego. Są to stanowiska pracy operatorów maszyn i urządzeń, na których w wyniku procesu technologicznego w widmie emitowanego hałasu występują jako składnik uboczny składowe o wysokich częstotliwościach słyszalnych i niskich ultradźwiękowych od 10 kHz do ok. 40 kHz. 

W ramach realizacji projektu wykonano następujące prace:

–    opracowano metodę identyfikacji nietechnologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego w środowisku pracy

–    przeprowadzono identyfikację kilkudziesięciu maszyn i urządzeń stanowiących potencjalne zagrożenie hałasem ultradźwiękowym

–    opracowano metody pomiaru hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach pracy operatorów nietechnologicznych źródeł ultradźwiękowych

–    zweryfikowano metodę identyfikacji źródeł hałasu ultradźwiękowego

–    przeprowadzono badania narażenia na hałas ultradźwiękowy na 76 wybranych stanowiskach pracy operatorów nietechnologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego (m.in. maszyn i urządzeń ze sprężonym powietrzem, maszyn włókienniczych oraz obróbki metali)

–    opracowano kwestionariusz i ankietę dotyczącą uciążliwości hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach pracy

–    przeprowadzono badania ankietowe dotyczące uciążliwości hałasu (tj. z zakresu częstotliwości słyszalnych i ultradźwiękowych) występującego na wybranych stanowiskach pracy wśród 52 pracowników

–    przeprowadzono ocenę ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas ultradźwiękowy na badanych stanowiskach pracy

–    opracowano bazę danych zawierającą wyniki oceny zagrożenia hałasem ultradźwiękowym emitowanym przez nietechnologiczne źródła hałasu ultradźwiękowego

–    opracowano wytyczne do profilaktyki technicznej i organizacyjnej

–    opracowano materiały szkoleniowe nt. zagrożenia hałasem nietechnologicznych źródeł ultradźwiękowych

–    przeprowadzono 2 seminaria nt. zagrożenia hałasem ultradźwiękowym emitowanym przez nietechnologiczne źródła hałasu ultradźwiękowego.

Opracowana metoda identyfikacji nietechnologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego w środowisku pracy polega na określeniu, czy dana grupa (typ) maszyn lub urządzeń może być źródłem ultradźwięków o takim poziomie, że hałas ultradźwiękowy występujący na stanowisku obsługi tej maszyny (urządzenia) przekracza poziomy dopuszczalne ze względu na ochronę zdrowia (NDN). Identyfikacje źródeł hałasu ultradźwiękowego przeprowadza się w oparciu o jednoliczbowy wskaźnik Kmu, wyznaczony na podstawie wyników pomiarów poziomu ciśnienia emisji na stanowiskach pracy.

Opracowano także 2 metody pomiaru parametrów hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach pracy nietechnologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego w środowisku pracy, tj. wg podziału na czynności i wg stanowisk. Za punkt wyjścia przyjęto strategię metod pomiarów hałasu określoną w normie PN-EN ISO 9612:2011 oraz metodę pomiarów opracowaną przez CIOP-PIB i IMP. Metoda pierwsza polega na podziale czasu pracy pracownika na odcinki, w których wykonuje on określone czynności. Pomiary parametrów hałasu ultradźwiękowego i ocenę narażenia na danym stanowisku przeprowadza się tylko dla operacji, podczas których występuje jego emisja. W metodzie drugiej przeprowadza się identyfikacje stanowisk pracy, tworzy jednorodne grupy pracowników (o podobnej ekspozycji na hałas) oraz wyznacza minimalny łączny czas trwania pomiaru dla określonej grupy pracowników. Liczba stanowisk pracy, na których powinny być przeprowadzone pomiary, powinna być większa niż 25% liczby wszystkich stanowisk pracy.

Ocenę narażenia na hałas ultradźwiękowy przeprowadzono na wybranych stanowiskach pracy operatorów nietechnologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego. Badania te prowadzono dwukierunkowo:

-     pomiar wielkości charakteryzujących hałas ultradźwiękowy – badania obiektywne

-     badania ankietowe – badania subiektywne.

Pomiary wielkości charakteryzujących hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy prowadzono z wykorzystaniem opracowanych metod pomiarów w zależności od typu stanowisk i rodzaju procesu technologicznego. Badania ankietowe dotyczące uciążliwości hałasu (tj. z zakresu częstotliwości słyszalnych i ultradźwiękowych) występującego na stanowiskach pracy przeprowadzono na podstawie opracowanego kwestionariusza i ankiety.

Pomiary i ocenę narażenia na hałas ultradźwiękowy przeprowadzono na 76 stanowiskach pracy będących źródłem emisji tego rodzaju hałasu (m.in. maszyn i urządzeń ze sprężonym powietrzem, maszyn włókienniczych, maszyn i urządzeń do obróbki metali). Wyniki badań potwierdziły występowanie zagrożenia hałasem ultradźwiękowym na większości badanych stanowisk pracy nietechnologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego. Największe przekroczenia wartości NDN hałasu ultradźwiękowego na tych stanowiskach, w kontrolowanym zakresie częstotliwości, występowały w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych 10 kHz, 12,5 kHz i 16 kHz.

 Przeprowadzono również ocenę ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas ultradźwiękowy na badanych stanowiskach pracy, która wykazała, że: ryzyko małe występuje na 34 stanowiskach pracy, ryzyko średnie – na 6 stanowiskach oraz ryzyko duże – na 36 stanowiskach pracy.

Badania ankietowe przeprowadzono wśród 52 operatorów urządzeń do produkcji krat pomostowych. Badaniom tym zostały poddane osoby pracujące na stanowiskach pracy, na których pomiary akustyczne potwierdziły występowanie hałasu ultradźwiękowego. Ankietowani jednogłośnie uznali występujący na stanowiskach pracy poziom hałasu za: głośny, utrudniający porozumiewanie się, wysoki uciążliwy i męczący. Największa liczba odpowiedzi dotyczyła określenia stopnia uciążliwości hałasu jako: okropnie, uporczywie, ogromnie i mocno.

 

Projekt II.B.05. Rozkład przekroczenia wartości NDN hałasu ultradźwiękowego na badanych stanowiskach pracy

 

 

Projekt II.B.05. Ryzyko zawodowe na badanych stanowiskach pracy

 

 

 

Projekt II.B.05. Subiektywna ocena pracowników w zakresie stopnia uciążliwości poziomu hałasu
występującego na stanowiskach pracy do produkcji krat pomostowych

 

Wyniki oceny narażenia na hałas podczas obsługi wybranych nietechnologicznych źródeł hałasu ultradźwiękowego w warunkach rzeczywistych, podczas typowej ich pracy były podstawą do stworzenia bazy danych o narażeniu hałasem ultradźwiękowym na stanowiskach pracy (wg przyjętych grup). Baza ta jest dostępna w Internecie pod adresem http://ciop-stanowiska-pracy.idealia.yum.pl/

 

Projekt II.B.05. Rekord danych stanowiska piły tarczowej Trennjaeger

 

W ramach realizacji projektu opracowano wytyczne do profilaktyki technicznej i organizacyjnej hałasu ultradźwiękowego oraz materiały szkoleniowe nt. zagrożenia hałasem nietechnologicznych źródeł ultradźwiękowych. Przeprowadzono 2 seminaria nt. zagrożenia hałasem nietechnologicznych źródeł ultradźwiękowych, weryfikujące opracowane materiały.

Wybrane wyniki pracy zostały upowszechnione w 6 publikacjach i 4 referatach konferencyjnych.



Jednostka: Pracownia Zwalczania Hałasu

Okres realizacji: 01.01.2011 – 31.12.2013