Wykaz Projektów
Streszczenie

Adaptacja stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo metodą wirtualnego prototypowania

Kierownik projektu: dr inż. Marek Dźwiarek , mgr inż. Paweł Budziszewski

Streszczenie projektu:

Celem zadania było opracowanie metody wykorzystania techniki rzeczywistości wirtualnej do projektowania i adaptacji stanowisk pracy na potzreby osób niepełnosprawnych ruchowo, w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich. Wybrano i przygotowano narzędzia do budowy wirtualnych modeli maszyn. Następnie dokonano przeglądu informacji na temat stanowisk pracy osób niepełnosprawnych, zebranych w 2007 r. przez CIOP-PIB w ramach projektu ZORON oraz przeanalizowano kwestię dostosowania stanowisk w dwóch spółdzielniach inwalidów: ŚWIT i SATURN. Opracowano metodę tworzenia wirtualnych stanowisk pracy oraz adaptacji stanowisk pracy na potrzeby osób niepełnosprawnych ruchowo z wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej. Dokonano przegladu typów niepełnosprawności ruchowej występujących najczęściej u pracowników. Na tej podstawie opracowano komputerowy model ciała człowieka, który można dostosować do cech antropometrycznych i ograniczeń ruchowych osób niepełnosprawnych, a także metodę wyznaczania reprezentacji geometrycznej strefy maksymalnego zasięgu osoby niepełnosprawnej oraz maksymalnej strefy wyznaczającej dopuszczalną przestrzeń pracy. Wytypowano trzy rodzaje niepełnosprawności oraz wybrano cztery stanowiska pracy do zademonstrowania i zweryfikowania metody. Przeprowadzono badania z udziałem 13 osób niepełnosprawnych. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że opracowana metoda i przygotowane narzędzia spełniają swoje zadanie, ułatwiając adaptację stanowisk pracy na potrzeby osób niepełnosprawnych ruchowo.

 

Informacje uzupełniające
Celem opisanego projektu badawczego jest opracowanie metody dostosowania stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo przy wykorzystaniu technik modelowania komputerowego oraz rzeczywistości wirtualnej. Założeniem tej metody jest przygotowanie komputerowych modeli wszystkich istotnych elementów stanowiska i utworzenie symulacji całego środowiska pracy. Następnie, bazując na tak przygotowanym wirtualnym środowisku, przeprowadzana jest analiza możliwości wykonywania pracy oraz poruszania się po stanowisku przy wykorzystaniu komputerowego modelu odwzorowującego antropometrię oraz ograniczenia ruchowe osoby niepełnosprawnej. Następnie przy wykorzystaniu technik rzeczywistości wirtualnej prowadzone są badania z udziałem niepełnosprawnego pracownika. Wynikiem tych działań jest opracowana i sprawdzona przez pracownika propozycja modyfikacji stanowiska pracy, umożliwiająca, bądź ułatwiająca osobie niepełnosprawnej wykonywanie prac na tym stanowisku. Wykorzystanie technik modelowania i symulacji komputerowej pozwala na równoczesne badanie wielu wariantów stanowiska pracy Umożliwia też prowadzenie badań już na etapie projektowania stanowisk pracy, lub wchodzących w ich skład maszyn
W trakcie realizacji projektu wyselekcjonowano sprzęt oraz oprogramowanie niezbędne do tworzenia wirtualnych środowisk pracy i prowadzenia badań z wykorzystaniem technik rzeczywistości wirtualnej. Narzędzia te umożliwiają stworzenie komputerowego modelu stanowiska pracy i umieszczenie w nim pracownika dając mu możliwość wykonywania symulowanych czynności związanych z pracą. Dalsze prace polegały na opracowaniu komputerowego modelu ciała człowieka, z możliwością dostosowania do ograniczeń wynikających z niepełnosprawności oraz cech antropometrycznych niepełnosprawnego pracownika. Opracowany model posiada reprezentacje geometryczne strefy maksymalnego zasięgu osoby niepełnosprawnej oraz maksymalnej strefy wyznaczającej dopuszczalną przestrzeń pracy. Dzięki możliwości przemieszczania modelu po wirtualnym stanowisku pracy możliwa jest ocena możliwości poruszania oraz dostępu do istotnych elementów
W celu sprawdzenia opracowanych narzędzi przeprowadzono badania wybranych 4 rzeczywistych stanowisk pracy, przy których pracują osoby niepełnosprawne. W pierwszym kroku opracowano komputerowe modele tych stanowisk. Następnie, wykorzystując opracowany komputerowy model człowieka dokonano analizy dostosowania tych stanowisk do potrzeb 3 przykładowych osób niepełnosprawnych oraz zaproponowano modyfikacje stanowisk



Jednostka: Pracownia Technik Rzeczywistości Wirtualnej

Okres realizacji: 01.01.2008 – 31.12.2010