Wskaźniki wynikowe stosowane do pomiaru i oceny funkcjonowania przedsiębiorstwa w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy odnoszą się tradycyjnie do wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Do coraz częściej wykorzystywanych wskaźników wynikowych należą także liczba zdarzeń potencjalnie wypadkowych lub liczba osób odczuwających dolegliwości związane z pracą. Związane z wypadkami przy pracy i absencją wskaźniki ekonomiczne, takie jak koszty wypadków przy pracy lub koszty absencji chorobowej, mogą wspomagać procesy decyzyjne w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podstawowe wskaźniki wynikowe do pomiaru i oceny funkcjonowania w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy zestawiono w tablicy 1, przedstawiając równocześnie zalety i wady ich zastosowań.
Tablica 1. Podstawowe zalety i wady wskaźników wynikowych
Wskaźniki
|
Zalety
|
Wady
|
- Wskaźnik częstości wypadków przy pracy (na liczbę pracujących, liczbę roboczogodzin lub jednostkę produkcji)
- Wskaźnik ciężkości wypadków przy pracy
- Wskaźnik chorób zawodowych
- Wskaźnik absencji chorobowej
- Średni koszt jednego wypadku przy pracy
|
- można je wyznaczyć na podstawie danych dostępnych w rejestrach przedsiębiorstwa, bez ponoszenia dodatkowych kosztów na zbieranie danych
- są łatwe do zrozumienia
- mogą być wykorzystywane do porównań stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w różnych przedsiębiorstwach,
- są przydatne do analizy trendów
- mogą odzwierciedlać ekonomiczne koszty bezpieczeństwa i higieny pracy.
|
- mierzą straty, nie dostarczając informacji o występujących niezgodnościach
- odzwierciedlają minione, a nie aktualne działania w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy,
- nie są odpowiednie do oceny funkcjonowania w tych przedsiębiorstwach, w których wypadki przy pracy i choroby zawodowe nie występują,
- zależą od poziomu zgłaszalności wypadków przy pracy
|
- Koszty wypadków przy pracy
- Koszty absencji chorobowej związanej z pracą
|
- są przydatne do analiz ekonomicznych decyzji w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy
- mogą motywować do podejmowania działań prewencyjnych
|
- brak powszechnie akceptowanej metody wyznaczania i związany z tym brak porównywalności między przedsiębiorstwami
- często określane na podstawie oszacowań
|
- Liczba zdarzeń potencjalnie wypadkowych
|
- dostarczają informacji o zagrożeniach i niezgodnościach w funkcjonowaniu przed wystąpieniem wypadku o poważniejszych konsekwencjach
|
- brak powszechnie przyjętej definicji zdarzenia potencjalnie wypadkowego i związany z tym brak porównywalności wskaźników między przedsiębiorstwami
- konieczność wdrożenia systemu rejestrowania zdarzeń potencjalnie wypadkowych
- ograniczona zgłaszalność zdarzeń do rejestrów przedsiębiorstwa
|
- Liczba osób odczuwających dolegliwości związane z pracą
|
- dostarczają informacji o zagrożeniach i niezgodnościach w funkcjonowaniu przed wystąpieniem poważniejszych zachorowań
|
- wymagają prowadzenia badań ankietowych lub wywiadów
- są wyznaczane na podstawie ocen subiektywnych
- brak powszechnie przyjętej metody wyznaczania i związany z tym brak porównywalności między przedsiębiorstwami
|
Więcej informacji na temat wskaźników wynikowych, zasad ich wyboru i wyznaczania można znaleźć w załączonych wytycznych do oceny funkcjonowania przedsiębiorstwa w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy z wykorzystaniem wskaźników wynikowych i wiodących.