Osoby narażone na działanie substancji chemicznych stosowanych w przemyśle lub rolnictwie należą do dwóch grup. Grupa pierwsza to pracownicy stykający się z tymi środkami w czasie ich produkcji, przygotowania do użycia, magazynowania lub stosowania. Grupa druga to osoby, które wchodzą w kontakt z tymi środkami przypadkowo, w wyniku ich niewłaściwego przechowywania lub wskutek spożywania skażonych pokarmów. Znajomość podstawowych zagrożeń związanych z narażeniem na substancje chemiczne stosowane w przemyśle lub rolnictwie oraz zasad postępowania z tymi substancjami jest podstawą skutecznych działań profilaktycznych podejmowanych w celu zmniejszenia liczby zatruć.

   Zatrucia są wynikiem wchłonięcia do organizmu substancji chemicznych, które mogą m.in. zaburzać procesy metaboliczne. Substancje chemiczne przedostają się do organizmu przez drogi oddechowe, układ pokarmowy lub skórę. Objawy ich działania toksycznego pojawiają się najszybciej w przypadku wchłonięcia przez drogi oddechowe, co jest spowodowane pominięciem wątroby – głównego narządu przemian metabolicznych (biotransformacji). Objawy zatrucia po przyjęciu substancji doustnie występują w różnym czasie: od 30 min do kilku godzin od połknięcia, a po wchłonięciu przez skórę – po kilku lub kilkunastu godzinach.

   Ustalenie, czy poszkodowany jest pod wpływem działania toksycznego substancji chemicznych nie jest łatwe.

Zagrożenie dla życia i zdrowia w ostrych zatruciach zależy od:

• sposobu działania substancji chemicznej
• dawki lub stężenia w powietrzu środowiska pracy
• czasu trwania narażenia
• drogi wchłonięcia substancji do organizmu.

   Szansa uratowania zdrowia czy życia osoby poszkodowanej zależy w dużym stopniu od jakości i szybkości udzielenia pierwszej pomocy, a więc od:

• wiedzy o sposobie działania substancji chemicznej
• umiejętności prawidłowego zachowania się poszkodowanego i osób z jego otoczenia w chwili wypadku
• umiejętności udzielenia pierwszej pomocy
• zapewnienia fachowej pomocy lekarskiej.

   Do oceny skutków ostrego działania toksycznego substancji chemicznej oraz ustalenia zasad postępowania przy udzielaniu pierwszej pomocy najbardziej przydatna jest znajomość mechanizmu działania danej substancji.