Nazwa | 2,4,6-Trinitrotoluen | Numer CAS | 118-96-7 | Synonimy | 2,4,6-trójnitrotoluen, trotyl, TNT |
|
|
KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE |
|
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) |
Klasyfikacja CLP | Expl. 1.1 (Materiał wybuchowy), H201; Acute Tox. 3*, inhal. (Toksyczność ostra, kat.3 – droga oddechowa), H331; Acute Tox. 3*, dermal (Toksyczność ostra, kat.3 – skóra), H311; Acute Tox. 3*, oral (Toksyczność ostra, kat.3 – droga pokarmowa), H301; STOT RE 2* (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie powtarzane, kat. 2), H373**; Aquatic Chronic 2 (Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego, kat. 2), H411;
| Oznakowanie CLP | Piktogramy GHS | | Hasło ostrzegawcze | Niebezpieczeństwo | Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H) | H201: Materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym. H331: Działa toksycznie w następstwie wdychania. H311: Działa toksycznie w kontakcie ze skórą. H301: Działa toksycznie po połknięciu. H373**: Może powodować uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie . H411: Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki.
| Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) | P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić. P273: Unikać uwolnienia do środowiska. P370 + P380: W przypadku pożaru: Ewakuować teren. P373: NIE gasić pożaru, jeżeli ogień dosięgnie materiały wybuchowe. P501: Zawartość/pojemnik usuwać do … .
| Dodatkowe kody zwrotów | |
| Dodatkowe informacje | |
|
|
WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ |
NDS: | 1 mg/m3 | NDSCh: | 3 mg/m3 | NDSP: | - |
|
|
|
METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY |
|
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE |
Właściwości podstawowe | Masa cząsteczkowa: 227,14 Stan skupienia w temp. 20°C: ciało stałe Barwa: bezbarwne lub żółtawe Zapach: bez zapachu Temperatura topnienia: 80-81°C Temperatura wrzenia: rozkład pod wpływem temperatury Temperatura zapłonu: brak danych Temperatura samozapłonu: brak danych Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem: brak danych Temperatura wybuchu: 3147°C Ciśnienie wybuchu: 4,69 kJ/g Temperatura detonacji: 3827°C Ciepło detonacji: 4,90 kJ/g Ciśnienie detonacji: 11730 MPa Prędkość detonacji: 6900 m/s Wrażliwość na uderzenie: 15 J Wrażliwość na tarcie: do 353 N brak reakcji Wrażliwość termiczna: w temp. 500°C wybuch w ciągu 1 s Gęstość w temp. 20°C: krystaliczny - 1,65 g/cm3 lany - 1,55 ÷ 1,56 g/cm3 Gęstość par względem powietrza: brak danych Prężność par w temp. 100°C: 0,13 hPa Stężenie pary nasyconej: brak danych Rozpuszczalność w wodzie: nie rozpuszcza się Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: rozpuszcza się w pirydynie, acetonie, octanie metylu, benzenie, toluenie, chlorobenzenie, chloroformie, eterze etylowym, alkoholu etylowym | Właściwości dodatkowe | Ciepło właściwe: 1,29 J/(g K) Ciepło topnienia w temp. topnienia: 89,64 J/g Ciepło spalania: -15,03 kJ/g |
|
|
INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE |
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne Próg wyczuwalności zapachu - bez zapachu LD50 (szczur, doustnie) - 795 mg/kg LC50 (szczur, inhalacja) - brak danych LD50 (królik, szczur, skóra) - brak danych LDL0 (człowiek, doustnie) - 28000 mg/kg
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna, drażniąca; wywołuje methemoglobinemię. Może działać uczulająco.
Drogi wchłaniania: skóra, drogi oddechowe, przewód pokarmowy.
Objawy zatrucia ostrego: pył i przypuszczalnie pary wywołują łzawienie oczu, kaszel i stopniowo, powoli nasilające się sinoniebieskie zabarwienie skóry. Może wystąpić ból głowy, duszność, związane z methemoglobinemią.
Skażenie skóry wywołuje jej zaczerwienienie oraz nasilające się stopniowo sinoniebieskie zabarwienie skóry, ból głowy, duszność.
Skażenie oczu wywołuje łzawienie, ból, zaczerwienienie spojówek z ryzykiem uszkodzenia rogówki.
Drogą pokarmową może wywołać mdłości i wymioty oraz objawy jak w zatruciu przez skórę. Następstwem zatrucia może być niedokrwistość hemolityczna, aplastyczna, uszkodzenie wątroby.
Objawy zatrucia przewlekłego: uszkodzenie wątroby, niedokrwistość, zmiany wielonerwowe, przewlekłe zapalenie skóry, zaćma. |
|
|
Niezbędne leki: tlen, witamina C w amp. po 500 mg. Odtrutki: 1-procentowy roztwór błękitu metylenowego - do podawania dożylnego. Leczenie: tlen i odtrutki specyficzne: błękit metylenowy - dożylnie.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Przytomny Pierwsza pomoc przedlekarska: Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Zapewnić spokój w dowolnej pozycji. Podać tlen do oddychania, najlepiej przez maskę. Chronić przed utratą ciepła. Nie podawać alkoholu w żadnej postaci. Wezwać lekarza. Pomoc lekarska: Kontynuować podawanie tlenu. Jeżeli wystąpi sinoniebieskie zabarwienie skóry i błon śluzowych, podawać powoli dożylnie ok. 10 ml 1-procentowego błękitu metylenowego, a następnie witaminę C. Transport do szpitala (ośrodka ostrych zatruć) bez przerywania podawania tlenu.
Nieprzytomny Pierwsza pomoc przedlekarska: Wynieść zatrutego z miejsca narażenia. Ułożyć w pozycji bocznej ustalonej. Usunąć z jamy ustnej ruchome protezy i inne ciała obce. Jeżeli zatruty oddycha, podawać tlen przez maskę. Jeżeli nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metodą usta-usta lub za pomocą aparatu typu AMBU. Założyć stałą drogę dożylną (pielęgniarka). Wezwać lekarza. Pomoc lekarska: W razie zaburzeń oddychania zaintubować dotchawiczo, prowadzić sztuczne oddychanie za pomocą aparatu typu AMBU z podawaniem tlenu. Jednocześnie założyć stałą drogę dożylną. Jeżeli wystąpi sinoniebieskie zabarwienie skóry i błon śluzowych, należy podawać dożylnie powoli 10 ml 1-procentowego roztworu błękitu metylenowego, następnie witaminę C (1 amp.). Uwaga: poprawa powinna nastąpić po 30-40 minutach. Po 1 godzinie, jeżeli sinica nie ustąpiła, można powtórzyć iniekcję błękitu metylenowego. Nie przekraczać całkowitej dawki 7 mg/kg, tj. łącznie 0,5 g błękitu metylenowego. Transport karetką reanimacyjną do szpitala bez przerywania leczenia (brak poprawy uzasadnia wymienne przetaczanie krwi po potwierdzeniu methemoglobinemii).
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska Zdjąć odzież, zmyć skórę dużą ilością chłodnej wody (o temperaturze pokojowej), najlepiej bieżącej. Następnie postępować jak w zatruciu inhalacyjnym. Na uszkodzoną skórę założyć jałowy opatrunek. Pomoc lekarska: Ze względu na ryzyko wystąpienia objawów ogólnych zatrucia przez skórę w każdym przypadku konieczny jest transport do szpitala karetką reanimacyjna PR. Wystąpienie sinoniebieskiego zabarwienia błon śluzowych i skóry uzasadnia postępowanie w miejscu wypadku jak w zatruciu inhalacyjnym. W razie wystąpienia zmian skórnych wskazana konsultacja dermatologiczna.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska: Płukać oczy dużą ilością chłodnej wody. Poszkodowany może sam wykonać płukanie oczu. Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania. Pomoc lekarska: Konieczna konsultacja okulistyczna wobec ryzyka uszkodzenia rogówki. Dalsze postępowanie zgodne z zaleceniami lekarza okulisty.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Przytomny Pierwsza pomoc przedlekarska W razie pomyłkowego połknięcia poszkodowany powinien natychmiast wywołać u siebie wymioty. Później nie prowokować wymiotów. Nie podawać mleka ani alkoholu. Dalsze postępowanie - jak w zatruciu inhalacyjnym. Pomoc lekarska: Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym. Transport do szpitala karetką reanimacyjną PR.
Nieprzytomny Pierwsza pomoc przedlekarska: Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym. Pomoc lekarska: Postępowanie jak w zatruciu inhalacyjnym. |
|
|
|