Misją Instytutu jest dzialalność naukowo-badawcza prowadząca do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych użytecznych w kształtowaniu warunków pracy zgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy i ergonomii oraz ustalanie podstaw naukowych do właściwego ukierunkowywania polityki społeczno-ekonomicznej państwa w tym zakresie.
Pozyskiwanie energii wiatrowej |
Zagrożenia w elektrowniach wiatrowych |
Wymagania zdrowotne, kwalifikacje i uprawnienia |
Techniczne środki ochronne |
Zasady BHP w elektrowniach wiatrowych |
Konserwowanie, sprzątanie, czyszczenie obiektu |
Postępowanie podczas wypadków i awarii |
Podsumowanie zasad BHP w elektrowniach wiatrowych |
Bibliografia |
Lista kontrolna - identyfikacja zagrożeń w elektrowniach wiatrowych |
Przepisy prawne |
Lp. |
Pytania dotyczące prowadzenia prac związanych z prowadzeniem przeglądu i konserwacji elektrowni wiatrowych |
Odpowiedź |
UWAGI |
||
TAK |
NIE |
NIE dotyczy |
|
||
1. |
Wymagania zdrowotne, kwalifikacje i uprawnienia |
||||
Czy pracownicy wykonujący prace w elektrowni wiatrowej mają zaświadczenia lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania prac (na wysokości, w warunkach mikroklimatu gorącego i zimnego)? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy wykonujący prace elektryczne w elektrowni wiatrowej mają odpowiednie świadectwa kwalifikacyjne SEP (1 grupa uprawnień energetycznych)? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy obsługujący w gondoli wciągarki oraz żurawiki mają świadectwa kwalifikacyjne UDT w zakresie ich obsługi i konserwacji? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy wykonujący konserwacje i przeglądy wieży i gondoli ukończyli kurs alpinizmu przemysłowego? |
|
|
|
|
|
2. |
Środki ochrony zbiorowej |
||||
Czy pracownicy mają do dyspozycji oznakowania ostrzegawcze oraz gaśnice? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy mają możliwość bezpiecznego zamknięcia wyłącznika głównego w położeniu odłączenia zasilania? |
|
|
|
|
|
Czy zastosowano osłony ruchomych elementów gondoli (połączenia: piasty z wałem, wału z przekładnią, przekładni z generatorem)? |
|
|
|
|
|
Czy przed uruchomieniem turbozespołu z pulpitu sterującego wysyłany jest ostrzegawczy sygnał akustyczny? |
|
|
|
|
|
Czy elektrownia wiatrowa została wyposażona w urządzenia do zatrzymywania awaryjnego w dostępnych miejscach umożliwiających natychmiastową reakcję na powstające zagrożenia (np. w sterowni, na dole wieży, w gondoli)? |
|
|
|
|
|
Czy elektrownia lub farma wiatrowa jest wyposażona w urządzenie(a) do odłączenia od sieci energetycznej? |
|
|
|
|
|
Czy przewidziano system awaryjnej ewakuacji pracowników (np. sprzętu umożliwiającego bezpieczny zjazd z miejsc pracy znajdujących się na wysokości)? |
|
|
|
|
|
Czy w elektrowni wiatrowej zastosowano balustrady chroniące przed upadkiem z wysokości?
|
|
|
|
|
|
Czy zapewniono oświetlenie robocze oraz awaryjne spełniające wymagania przepisów prawnych? |
|
|
|
|
|
3. |
Środki ochrony indywidualnej i wyposażenie osobiste |
||||
Czy pracownicy są wyposażeni w odzież ochronną, której parametry są dostosowane do danej pracy i warunków atmosferycznych? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy są wyposażeni w środki ochrony indywidualnej dostosowane do wykonywanych prac i występujących zagrożeń (np. hełm elektroizolacyjny z przyłbicą łuk ochronną, rękawice dielektryczne, rękawice do ochrony przed substancjami chemicznymi, obuwie elektroizolacyjne z podeszwą przeciwpoślizgową, okulary ochronne)? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy mają do dyspozycji szelki bezpieczeństwa oraz dwie elastyczne linki bezpieczeństwa z amortyzatorem, hakiem na jednym końcu i karabińczykiem na drugim, a także urządzenie samozaciskowe przesuwne chroniące przed upadkiem z wysokości? |
|
|
|
|
|
Czy w miejscach pracy na wysokości, w których pracownicy muszą być wyposażeni w środki ochrony indywidualnej zainstalowano punkty kotwiczenia tych środków (np. na dachu gondoli)? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy są wyposażeni w środki łączności (telefony łączności wewnętrznej lub telefony komórkowe)? |
|
|
|
|
|
Czy wyposażono pracowników w latarki ręczne oraz czołowe? |
|
|
|
|
|
4. |
Obsługa narzędzi i sprzętu |
||||
Czy ostre narzędzia są przenoszone w skrzynkach, torbach lub pasach narzędziowych? |
|
|
|
|
|
|
Czy w przypadku stosowania narzędzi przy wykonywaniu prac na wysokości są one przytwierdzone linką do nadgarstka lub pasa narzędziowego, aby uniknąć ich spadnięcia na ziemię? |
|
|
|
|
5. |
Nadzór nad pracami |
||||
Czy opracowano wykaz prac szczególnie niebezpiecznych? |
|
|
|
|
|
Czy opracowano szczegółowe zasady postępowania przy pracach szczególnie niebezpiecznych (w tym przeprowadzenie instruktażu i określenie zasad nadzoru)? |
|
|
|
|
|
Czy w przypadku prac wykonywanych w warunkach szczególnego zagrożenia (np. wewnątrz gondoli, przy pracach wykonywanych przy urządzeniach energetycznych) wymagane jest pisemne pozwolenie na ich wykonanie? |
|
|
|
|
|
Czy zapewnia się odpowiednią asekurację osób, gdy prace wykonywane są w warunkach szczególnego zagrożenia, np. wewnątrz gondoli, przy urządzeniach energetycznych (np. wykonywanie prac przez dwie osoby wewnątrz obiektu oraz trzecia osoba asekurująca na zewnątrz obiektu)? |
|
|
|
|
|
6. |
Ochrona przed dostępem osób nieuprawnionych |
||||
Czy elektrownie wiatrowe oraz teren wokół parku wiatrowego są zamykane i chronione przed wtargnięciem osób nieupoważnionych, kradzieżą, włamaniem, uszkodzeniem i aktami wandalizmu (np. przez zamki antywłamaniowe, tablice ostrzegawcze)? |
|
|
|
. |
|
Czy na terenie pracy elektrowni wiatrowych umieszczono tablice ostrzegawcze o możliwości oderwania się lodu ze śmigieł? |
|
|
|
|
|
Czy nieuprawnione wejście do elektrowni jest sygnalizowane przez systemy monitorowania i alarmowania z powiadomieniem do właściwych służb wartowniczych lub agencji ochrony obiektów parku wiatrowego? |
|
|
|
|
|
7. |
Transport ładunków |
||||
Czy drogi wewnętrzne i dojazdowe są przejezdne i utrzymane w dobrym stanie (niezależnie od pory roku i warunków atmosferycznych)? |
|
|
|
|
|
Czy usunięto pozostałości oleju lub innych substancji na stopniach prowadzących do kabiny pojazdu transportowego? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy wchodzą i schodzą zawsze przodem do kabiny pojazdu transportowego, wykorzystując takie środki bezpieczeństwa, jak uchwyty, stopnie itp.? |
|
|
|
|
|
Czy przestrzegany jest zakaz przebywania pod zawieszonymi ciężarami? |
|
|
|
|
|
8. |
Przewożenie towarów niebezpiecznych |
||||
Czy podczas załadunku i rozładunku towarów niebezpiecznych pojazd jest nieruchomy, a silnik jest wyłączony? |
|
|
|
|
|
Czy pojemniki i butle są przewożone otwartymi lub wentylowanymi pojazdami? |
|
|
|
|
|
Czy podczas załadunku i rozładunku towarów niebezpiecznych sprawdzany jest stan techniczny i szczelność opakowań? |
|
|
|
|
|
Czy opakowania i butle z gazem są układane w pojeździe w taki sposób, aby były zabezpieczone przed upadkiem z pojazdu oraz nie mogły się przewracać i zderzać ze sobą? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy przestrzegają zasady, że we wnętrzu i w pobliżu pojazdów lub kontenerów z towarami niebezpiecznymi nie używa się otwartego ognia, ani nie pali tytoniu? |
|
|
|
|
|
9. |
Transport ręczny |
||||
Czy pracownicy stosują przerwy w pracy, aby ograniczyć długotrwały wysiłek fizyczny? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy wiedzą, że przy posługiwaniu się ładunkiem należy go w miarę możliwości popychać, unikając jego ciągnięcia? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy wiedzą, że przy posługiwaniu się ładunkiem należy unikać skręcania tułowia? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy podnoszą ciężary z wyprostowanymi plecami, używając do tego mięśni nóg i uginając je w kolanach? |
|
|
|
|
|
Czy ładunek jest utrzymywany blisko ciała i podpierany wyciągniętymi ramionami? |
|
|
|
|
|
Czy ciężar jest przenoszony zawsze z przodu ciała w taki sposób, by nie zasłaniał pracownikowi pola widzenia? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy stosują się do dopuszczalnych wartości przenoszenia ciężarów w zależności czy ciężar jest przenoszony dorywczo czy powtarzalnie? |
|
|
|
|
|
10. |
Praca wewnątrz wieży |
||||
Czy przestrzegany jest zakaz pracy w pobliżu kabli elektrycznych, które z powodów awarii lub warunków atmosferycznych są mokre lub zanurzone w wodzie? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy przebywający na drabinie wieży są cały czas przypięci do urządzenia samozaciskowego? |
|
|
|
|
|
Czy pokrywy włazów na kolejne kondygnacje wieży są zamykane niezwłocznie po przejściu na kolejny wyższy poziom? |
|
|
|
|
|
11. |
Użytkowanie wind (dźwigów osobowych lub osobowo-towarowych) |
||||
Czy pracownicy są odpowiednio przeszkoleni i obsłudze i użytkowaniu wind? |
|
|
|
|
|
Czy jeśli zajdzie konieczność przemieszczenia się po drabinie pomocniczej pracownicy wchodzą po niej po zatrzymaniu i zablokowaniu możliwości uruchomienia windy przez osoby trzecie? |
|
|
|
|
|
Czy podczas korzystania z windy drzwi pozostają cały czas zamknięte? |
|
|
|
|
|
Czy ładunki są przewożone windami w obecności przebywających w kabinie osób tylko w przypadku wind z prowadnicami linowymi, z których można wyjść na drabinę przez drzwi przednie? |
|
|
|
|
|
12. |
Podnoszenie ładunków i ludzi |
||||
Czy pracownicy, operatorzy urządzeń dźwigowych i pracownicy nadzoru mogą stale utrzymywać między sobą łączność przy pomocy telefonów komórkowych, krótkofalówek bądź innego systemu zapewniającego utrzymanie między nimi komunikacji? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy używają atestowanych podestów roboczych oraz drabin przenośnych w dobrym stanie technicznym, dostosowanych do rodzaju wykonywanych prac? |
|
|
|
|
|
Czy kiedy podczas pracy istnieje ryzyko upadku z wysokości ponad 2 m, pracownicy mają cały czas założone szelki bezpieczeństwa odpowiednio połączone liną z amortyzatorem i hakiem z punktem kotwiczenia o odpowiedniej stabilności i wytrzymałości? |
|
|
|
|
|
Czy długość liny po jej rozwinięciu, z uwzględnieniem długości amortyzatora, jest dopasowana do wysokości upadku, na który narażony będzie pracownik, w taki sposób, by zapobiec jego uderzeniu o podłoże lub przedmioty znajdujące się na niższym poziomie? |
|
|
|
|
|
13. |
Prace z użyciem koszy oraz podestów |
||||
Czy pracownicy dysponują wiatromierzami, dzięki którym można w dowolnym momencie określić prędkość wiatru, przy której wykonywane są prace? |
|
|
|
|
|
Czy przy przekroczeniu prędkości wiatru 12 m/s w przypadku koszy na wysięgniku żurawia oraz 5 m/s w przypadku koszy podwieszanych, prace są natychmiast przerywane? |
|
|
|
|
|
Czy przed rozpoczęciem pracy sprawdzono, czy teren został utwardzony a żuraw lub ruchomy podest zostały dokładnie wypoziomowane? |
|
|
|
|
|
Czy zastosowano podnośniki umożliwiające uniesienie sprzętu na wysokość zapewniającą całkowite oddzielenie opon od podłoża? |
|
|
|
|
|
Czy kosz jest wyposażony w system zjazdu awaryjnego? |
|
|
|
|
|
Czy w koszu znajdują się, co najmniej 2 osoby przeszkolone w zakresie użytkowania: sprzętu ochrony osobistej niezbędnego do wykonania danej czynności, ewakuacji z użyciem systemu zjazdu awaryjnego, oraz podstawowych czynności ratunkowych? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy znają i przestrzegają zasadę, że nie można przywiązywać się do liny asekuracyjnej w tym samym czasie, gdy jest się przywiązanym do któregokolwiek z punktów kotwiczenia na koszu/podeście? |
|
|
|
|
|
Czy operator podestu ruchomego lub dźwigu posiada teoretyczną i praktyczną wiedzę dotyczącą bezpieczeństwa i obsługi, w zależności od używanego sprzętu (podestu ruchomego lub ruchomego dźwigu samobieżnego) i ma stosowne uprawnienia? |
|
|
|
|
|
14. |
Instalacja systemu asekuracji |
||||
Czy ekwipunek do asekuracji (liny, lonże, amortyzatory, karabińczyki itp.) jest specjalistycznym atestowanym sprzętem używanym w ratownictwie górskim i wysokościowym? |
|
|
|
|
|
Czy instalowanie systemu asekuracji odbywa się przy zatrzymanej turbinie, zablokowanym mechanicznie wirniku oraz zabezpieczeniu wyłącznika głównego w pozycji "rozłączony"? |
|
|
|
|
|
Czy na każdego pracownika wykonującego prace w koszu montowane są po 2 liny (jedna do zatrzymania upadku pracownika w razie wypadku, zaś druga do zejścia operatora z kosza) o długości większej o ok. 5 m od wysokości wieży każda oraz nośności pozwalającej bezpiecznie unieść obciążenie dynamiczne dwóch pracowników z ekwipunkiem?. |
|
|
|
|
|
Czy liny są różnych kolorów, co umożliwia szybką identyfikację liny asekuracyjnej i każda z nich jest zakotwiczona w minimum dwóch punktach? |
|
|
|
|
|
Czy na odcinkach styku liny z łopatami, balustradą i pokrywą włazu gondoli zamieszczono elementy chroniące przed jej przetarciem? |
|
|
|
|
|
15. |
Stosowanie systemu asekuracyjnego |
||||
Czy podczas wchodzenia i schodzenia z wieży pracownicy są przywiązani do lin asekuracyjnych? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy przeszli niezbędne przeszkolenie teoretyczne i praktyczne w postępowaniu przy zjazdach ewakuacyjnych? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy wykonujące prace na wysokości na zewnątrz elektrowni są oprócz zwykłych środków ochrony indywidualnej dodatkowo wyposażeni w ręczny przyrząd zjazdowy z przyrządem samozaciskowym z rączką, strzemieniem oraz w nóż z ostrzem haczykowym do przecinania lin? |
|
|
|
|
|
Czy na jednej linie znajduje się przyrząd zjazdowy, a na drugiej przyrząd samozaciskowy? |
|
|
|
|
|
Czy na tej samej linie pracuje wisząc zawsze tylko jeden pracownik? |
|
|
|
|
|
Czy liny są utrzymywane w czystości i przechowywane bez narażania na działanie wody lub promieniowania UV? |
|
|
|
|
|
Czy liny są przed użyciem sprawdzane i okresowo wymieniane? |
|
|
|
|
|
16. |
Stosowanie ruchomych dźwigów samobieżnych |
||||
Czy osoba kierująca, pracownicy i operator dźwigu znają i potrafią posługiwać się sygnałami ręcznymi, świetlnymi lub akustycznymi w razie niemożności wydawania poleceń wydawać za pośrednictwem telefonu łączności wewnętrznej, komórkowego lub krótkofalówki? |
|
|
|
|
|
Czy z wyjątkiem sytuacji awaryjnych pracownicy wchodzą i wychodzą z kosza, wyłącznie gdy opiera się on o podłoże? |
|
|
|
|
|
Czy czynność unoszenia kosza lub podestu jest przeprowadzana równolegle do wieży i jak najbliżej niej? |
|
|
|
|
|
17. |
Prace przy wciągniku gondoli |
||||
Czy w przypadku prędkości wiatru zbliżonej do dopuszczalnej 20 m/s, stosowane są środki zapobiegające rozhuśtaniu wciągnika zewnętrznego, np. linka prowadząca lub balast o masie około 20 kg (zawieszany na łańcuchu)? |
|
|
|
|
|
Czy przed wykonaniem manewrów za pomocą wciągnika wyznaczana jest i odpowiednio oznakowana strefa zagrożenia w promieniu 20 m od punktu opuszczania wciągnika, w której podczas podnoszenia lub opuszczania ładunku żaden pracownik nie może przebywać? |
|
|
|
|
|
Czy operator wciągnika sprawdza, czy cały łańcuch został prawidłowo zwinięty do wewnątrz pojemnika przeznaczonego na jego składowanie? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy są uświadomieni, że nie wolno chwytać rękami łańcucha wciągnika, aby uniknąć zmiażdżenia palców? |
|
|
|
|
|
Czy podczas wykonywania manewrów operator wciągnika przebywa w jego strefie, obsługując przez cały czas jego pulpit sterowniczy i kontrolując prawidłowość prowadzenia operacji? |
|
|
|
|
|
Czy przed zdjęciem z wciągnika ładunku, który był nim wciągany, i przed wyciągnięciem go na zewnątrz w przypadku spuszczania ładunku sprawdza się, czy u podstawy turbiny wiatrowej nie przebywa żadna osoba oraz czy upuszczony materiał nie spadnie na podstawę turbiny wiatrowej? |
|
|
|
|
|
18. |
Uwzględnianie warunków klimatycznych |
||||
Czy przed podjęciem prac, przy których zachodzi konieczność zatrzymania i zablokowania wirnika sprawdzane jest, czy prędkość wiatru nie przekracza 12 m/s, a w razie przekroczenia tej prędkości prace te są natychmiast przerywane? |
|
|
|
|
|
Czy przed podjęciem prac niewymagających zablokowania wirnika sprawdzane jest, czy prędkość wiatru nie przekracza ustalonej przez producentów turbozespołów wartości granicznej (zazwyczaj 20 m/s lub 16 m/s), a w razie przekroczenia tej prędkości prace są natychmiast przerywane? |
|
|
|
|
|
Czy monitorowana jest pogoda i jeśli istnieje ryzyko wystąpienia burzy z wyładowaniami atmosferycznymi, silnej wichury lub innego zagrożenia atmosferycznego pracownicy opuszczają natychmiast elektrownię wiatrową, a nawet cały park wiatrowy?. |
|
|
|
|
|
Czy wstrzymywany jest ruch pieszy i pojazdów w przypadku wystąpienia oblodzenia do czasu zatrzymania turbiny? |
|
|
|
|
|
Czy przed rozruchem turbiny w przypadku wystąpienia oblodzenia usuwany jest całkowicie lód osadzony na łopatach wirnika? |
|
|
|
|
|
Czy prace transportowe z użyciem żurawia wykonywane są wyłącznie w warunkach odpowiedniej widoczności umożliwiającej kontakt wzrokowy między pracownikami w gondoli a znajdującymi się na ziemi? |
|
|
|
|
|
19. |
Prace nocne |
||||
Czy pracownicy noszą odzież z dobrze widocznymi elementami odblaskowymi? |
|
|
|
|
|
Czy zapewniono odpowiednio dostosowane do wykonywanych czynności oświetlenie poszczególnych stref pracy zgodnie z przepisami prawnymi? |
|
|
|
|
|
Czy występujące w strefach pracy poziome otwory (rowy i wykopy, zagłębienia) są oznakowane bądź zabezpieczone? |
|
|
|
|
|
20. |
Konserwacja i czyszczenie elektrowni wiatrowej |
||||
Czy przed przystąpieniem do prac konserwacyjnych jest to uzgadniane z kierownikiem lub operatorem parku wiatrowego oraz zatrzymywana jest elektrownia wiatrowa i rozłączane zdalne sterowanie? |
|
|
|
|
|
Czy zapewniono stateczność położenia ciężkich elementów (np. łopat wirnika) podczas wykonywania przy nich prac na ziemi? |
|
|
|
|
|
Czy przenośne narzędzia są przy wykonywaniu prac na wysokości przymocowane do ciała operatora lub sprzętu przeznaczonego do wykonywania prac w pionie? |
|
|
|
|
|
Czy stosowane są kremy ochronne na twarz i dłonie przeznaczone do wykonywania prac z użyciem żywic lub rozpuszczalników organicznych? |
|
|
|
|
|
Czy sprawdzane jest rozładowanie ciśnienia w obrębie układu hydraulicznego? |
|
|
|
|
|
Czy otwierana jest pokrywa włazu gondoli umożliwiająca ulotnienie się oparów oleju, a praca rozpoczynana dopiero po jego schłodzeniu? |
|
|
|
|
|
Czy do sprawdzenia momentu dokręcenia śrub połączeniowych pomiędzy fundamentem i pierwszym przęsłem odłączane jest zasilanie z rozdzielnicy poprzedniej elektrowni wiatrowej lub z podstacji? |
|
|
|
|
|
Czy weryfikacja momentu dokręcenia śrub między podestami jest wykonywana przy zamkniętych pokrywach włazu na niższe kondygnacje wieży? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy pracują w szelkach ochronnych z urządzeniem samozaciskowym przymocowani do liny zabezpieczającej przed upadkiem? |
|
|
|
|
|
Czy przed rozpoczęciem prac w obrębie generatora odłączane jest zasilanie za pomocą zabezpieczonego wyłącznika głównego, aby zapobiec ewentualnemu przywróceniu zasilania elektrycznego? |
|
|
|
|
|
Czy po odłączeniu zasilania wyłącznikiem głównym oraz po odłączeniu od niego poszczególnych obwodów sprawdzany jest miernikiem lub próbnikiem brak obecności napięcia w strefie chronionej przez ten wyłącznik? |
|
|
|
|
|
Czy podczas prac w obrębie generatora stosowany jest sprzęt elektroizolacyjny (np. rękawice dielektryczne) dobrany do parametrów elektrycznych urządzenia? |
|
|
|
|
|
21. |
Postępowanie w razie wypadku lub katastrofy |
||||
Czy wśród osób wchodzących na elektrownię wiatrową znajdują się osoby przeszkolone w udzielaniu pierwszej pomocy? |
|
|
|
|
|
Czy pracownicy przebywający w gondoli są wyposażeni w trójkąt ewakuacyjny, którego można użyć w razie zajścia konieczności ewakuacji pracownika, który uległ wypadkowi i któremu - z uwagi na jego stan - nie będzie można założyć standardowych, wskazanych przez firmę, szelek ochronnych? |
|
|
|
|
|
Czy gondola turbiny jest wyposażona w system zjazdu awaryjnego o długości liny dobranej do wysokości elektrowni wiatrowej? |
|
|
|
|
|
Czy na wyposażeniu elektrowni znajdują się w miejscach występowania ryzyka pożaru zgodnie z instrukcją p-poż. gaśnice do gaszenia pożarów wywołanych przez elektryczność? |
|
|
|
|
Ostatnio udostępnione tematy
w BHP-Info: