Pracownia Biomechaniki - Projekty
Streszczenie

Wykonywanie pracy pod presją czasu a obciążenie narządu wzroku pracowników w różnym wieku

Kierownik projektu: mgr inż. Joanna Kamińska

Streszczenie projektu:

 

Głównym celem projektu badawczego było zbadanie wpływu, jaki ma wykonywanie pracy pod presją czasu na obciążenie narządu wzroku pracowników w różnym wieku.

W ramach realizacji projektu opracowano narzędzie umożliwiające obiektywną ocenę obciążenia narządu wzroku: test wzrokowej aktywności percepcyjnej (TWAP) ‒ test komputerowy oparty na rejestracji okulograficznej. Test ten zweryfikowano w aspekcie zadań wzrokowych, a następnie podczas badań przeprowadzonych na grupie 38 osób. Spośród zaproponowanych 14 zadań wzrokowych do testu wybrano 6 oraz przygotowano 4 warianty testu TWAP. Umożliwiło to kilkukrotne przebadanie tej samej osoby z wykorzystaniem różnych wersji testu. Opracowany test wykorzystano w 2. etapie realizacji projektu w badaniach ukierunkowanych na ocenę wpływu wykonywania pracy w różnych warunkach obciążenia psychicznego, wynikającego z presji czasu, na zmiany funkcji narządu wzroku pracowników w różnym wieku. Do badań wykorzystano także opracowane w tym celu kwestionariusze do subiektywnej oceny możliwości wykonywania pracy umysłowej, możliwości skupienia uwagi i odczucia presji czasu przez osoby poddane badaniom, a także program do symulacji efektywności pracy w zadanym tempie.

Badania przeprowadzono na grupie 53 osób w różnym wieku. Presja czasu zadawana była przez zwiększanie liczby zadań do wykonania w tym samym czasie. Porównanie między grupą osób młodych (M) a osób starszych (S) wykazało, że osoby młodsze i starsze podobnie oceniają możliwości wykonywania pracy umysłowej oraz możliwości skupienia uwagi po wykonaniu pracy z rosnącym poziomem presji czasu. Istotne statystycznie różnice między grupami (p < 0,05) stwierdzono jedynie w przypadku subiektywnej oceny presji czasu w badaniu drugim (średni poziom presji czasu). Osoby starsze oceniły zadaną presję czasu jako większą niż osoby z grupy osób młodych.

Analiza wyników wykazała, że wykonywanie pracy pod presją czasu wpływa na wartości parametrów okoruchowych, szczególnie w odniesieniu do częstości mrugania (BF), średniego czasu fiksacji (FDA), częstości sakad (SF), średniego czasu sakad (SDA), średniej prędkości sakad (SVA) oraz opóźnienia sakad (SLA). Wpływ ten nie wskazuje jednoznacznie na zmęczenie narządu wzroku, a przeprowadzone testy post-hoc pokazują różnice tylko między wybranymi wariantami. O obciążeniu narządu wzroku związanym z pracą pod presją czasu najwyraźniej świadczy zwiększenie częstości mrugania w porównaniu z wynikami przed badaniami. Osoby badane „rekompensują” ograniczenia związane z postrzeganiem bodźców i możliwościami szybkiej reakcji na nie zwiększającą się liczbą błędów (pominięć i niepoprawnych kliknięć) oraz mniejszą liczbą poprawnie wykonanych czynności (poprawnych kliknięć).

 

Projekt I.P.05. Wartości parametru BF (częstość mrugania) w wariantach presji czasu p0 (przed badaniami), p1 (najniższy poziom presji czasu), p2 oraz p3 (najwyższy poziom presji czasu) dla wszystkich osób badanych

 

W ramach realizacji projektu przygotowano poradnik „Obciążenie wynikające z presji czasu ‒ ocena i profilaktyka” zawierający zalecenia i wskazówki dla pracowników, pracodawców i służb BHP w zakresie indywidualnych i organizacyjnych sposobów przeciwdziałania obciążeniu wynikającemu z presji czasu i jego konsekwencji. Zebrane informacje wykorzystano także do opracowania materiałów informacyjnych przeznaczonych do zamieszczenia na stronach internetowych CIOP-PIB. Przygotowano także materiały szkoleniowe, które przedstawiono podczas seminarium szkoleniowego.

W ramach projektu opracowano procedurę badawczą umożliwiającą obiektywną ocenę obciążenia narządu wzroku z zastosowaniem testu wzrokowej aktywności percepcyjnej (TWAP).

Wyniki projektu przedstawiono w 2 publikacjach o zasięgu krajowym, 1 publikacji o zasięgu międzynarodowym oraz zaprezentowano na 1 konferencji krajowej i 1 zagranicznej.

 

 

Profilaktyka obciążenia wynikającego z presji czasu

Autorzy: dr inż. Joanna Kamińska, mgr Andrzej Najmiec, CIOP-PIB
2016 r.



Jednostka: Pracownia Biomechaniki

Okres realizacji: 01.01.2014 – 31.12.2016